Δημήτρης Ματθαίου: Ο Έλληνας καπετάνιος που κατέκτησε το Κιλιμάντζαρο - Το ημερολόγιο έως τα 5.865 μέτρα

Ενα κατόρθωμα, που συνδυάζει την ανθεκτικότητα που απαιτείται τόσο στον ναυτιλιακό κόσμο όσο και στα άγρια ύψη της Αφρικής, πέτυχε ο καπετάνιος Δημήτρης Ματθαίου, διευθύνων σύμβουλος της Arcadia Shipmanagement και πρόεδρος του Green Award Foundation. Ο λόγος για την κατάκτηση της κορυφής του όρους Κιλιμάντζαρο.

Η ανάβαση στην κορυφή των 5.685 μέτρων αποτελεί μια δοκιμασία αντοχής, θέλησης και ψυχικών δυνάμεων. Συμβολίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες που δοκιμάζονται σε επικίνδυνα νερά, είτε της ναυτιλιακής βιομηχανίας, είτε στην ψηλότερη κορυφή της Αφρικής.
Η αφήγηση του καπετάνιου είναι ένα ταξίδι προς την κορυφή μέσα από δυσκολίες οι οποίες ξεπεράστηκαν με θέληση και επιμονή:

Μετά τις αναβάσεις μου στις δύο υψηλότερες κορυφές του Ολύμπου (Μύτικας στα 2.918 μέτρα και Σκολιό στα 2.905 μέτρα), καθώς και στο δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ελλάδας, τον Σμόλικα, στα 2.637 μέτρα, κατέκτησα το ψηλότερο βουνό της Αφρικής, το όρος Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία, το οποίο ανήκει στις Επτά Κορυφές (Seven Summits), τα ψηλότερα βουνά σε καθεμία από τις επτά ηπείρους της Γης. Η Τανζανία είναι μια χώρα της Ανατολικής Αφρικής με έκταση 945.087 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συμπεριλαμβανομένων των νησιών Μάφια, Πέμπα και Ζανζιβάρη. Η Τανζανία μοιράζεται με τις γειτονικές της χώρες δύο από τις μεγαλύτερες λίμνες της Αφρικής: τη Βικτόρια στον Βορρά και την Τανγκανίκα στη Δύση.

Το ένα τρίτο της χώρας αποτελείται από εθνικά πάρκα και καταφύγια θηραμάτων. Στα βορειοδυτικά σύνορά της, κοντά στον Ισημερινό, βρίσκεται το υψηλότερο βουνό της Αφρικής, το Κιλιμάντζαρο. Είναι ένας απομονωμένος ηφαιστειακός ορεινός όγκος με δύο κορυφές, εκ των οποίων η ψηλότερη, το Kibo (5.895 μέτρα), είναι η υψηλότερη κορυφή της Αφρικής, συνδεδεμένη με τη δεύτερη κορυφή, τη Μαβένζι (5.149 μέτρα), μέσω ενός αυχένα.

Το Kibo είναι ο κρατήρας ενός ηφαιστείου που βρίσκεται σε φάση οριστικής σβέσης, ενώ η Μαβένζι είναι επίσης κρατήρας ενός σβησμένου ηφαιστείου, που κάποτε ήταν ψηλότερο αλλά έχει διαβρωθεί. Και οι δύο κορυφές καλύπτονται από παγετώνες, οι οποίοι είναι οι μοναδικοί κοντά στον Ισημερινό. Ο παγετώνας του Kibo κατεβαίνει μέχρι τα 4.900 μέτρα. Οι χαμηλότερες ζώνες του βουνού, από τα 3.000 έως τα 2.000 μέτρα υψόμετρο, καλύπτονται από παρθένα δάση, ενώ οι ακόμη χαμηλότερες περιοχές αποτελούν εξαιρετικές εκτάσεις καλλιέργειας.

Εχουν περάσει περισσότερες από 20 ημέρες από το πρωινό της 2ας Αυγούστου 2024, όταν, μαζί με τον συν-ορειβάτη Γιάννη Ρήγο, τον Ελληνα οδηγό μας Γεώργιο Ράιο, και τον Τανζανό αρχηγό της αποστολής μας Σέλεμαν φτάσαμε στην κορυφή του Gilman’s Point στα 5.685 μέτρα στον κρατήρα Kibo του όρους Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία. Οπως συμβαίνει με τα περισσότερα ταξίδια που αφήνουν βαθιές εντυπώσεις μέσω των εμπειριών, των εικόνων και των μαθημάτων που προσφέρουν, όσα ζήσαμε συνεχίζουν να αναπαράγονται στο μυαλό μας επίμονα, σαν να συνέβησαν χθες.

Ημέρα 1η: Αργά βήματα

Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας το απόγευμα της 29ης Ιουλίου, αμέσως μετά την άφιξή μας στο αεροδρόμιο Κιλιμάντζαρο. Γνωρίσαμε τον οδηγό μας, έναν εξαιρετικό και αφοσιωμένο επαγγελματία, τον Σέλεμαν. Στην είσοδο του Εθνικού Πάρκου Κιλιμάντζαρο, στην πύλη Marangu, σε υψόμετρο 1.780 μέτρων, ενώ ασχολούμασταν με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, γνωρίσαμε επίσης τους αχθοφόρους και τον μάγειρα, οι οποίοι προσλαμβάνονται από τις εταιρείες που διοργανώνουν τις ορειβασίες για να κουβαλούν κυριολεκτικά πάνω στα κεφάλια τους και τις πλάτες τους τις αποσκευές των πελατών και όλο τον εξοπλισμό για το κάμπινγκ και την αναρρίχηση. Αυτό επιτρέπει στους συμμετέχοντες να επικεντρωθούν αποκλειστικά στην ανάβαση και τον εγκλιματισμό τους.

Αυτοί οι αξιοθαύμαστοι άνθρωποι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της βιομηχανίας πεζοπορίας στο Κιλιμάντζαρο. Χωρίς αυτούς το βουνό δεν θα ήταν τόσο προσβάσιμο, κουβαλούν 20 κιλά ο καθένας και αμείβονται με το «τεράστιο» ποσό των 15-20 δολαρίων την ημέρα. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, μάλιστα, τα έκαναν όλα αυτά χωρίς να τους παρέχεται ο απαραίτητος εξοπλισμός (σακίδια, υπνόσακοι, σκηνές κ.λπ.) για αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και διαβίωσης.

«Pole pole» στα Σουαχίλι σημαίνει «σιγά σιγά». Αυτό είναι το σύνθημα του βουνού. Αργά, σταθερά βήματα για να αποφύγεις την εξάντληση του σώματός σου και να εγκλιματιστείς καλύτερα στο υψόμετρο. Αυτή ήταν η ρουτίνα μας κάθε μέρα, από καταυλισμό σε καταυλισμό, πεζοπορώντας 6-10 ώρες καθημερινά, και καθώς κερδίζαμε υψόμετρο και η ανάσα μας γινόταν πιο κοφτή και η κλίση γινόταν πιο απότομη, κινούμασταν ακόμα πιο αργά.

Ξεκινήσαμε την ανάβαση, περνώντας το πρώτο μέρος του βουνού μέσα από μια ζούγκλα, με μαϊμούδες να χορεύουν πάνω από τα κεφάλια μας, μέχρι να φτάσουμε στο καταφύγιο Mandara, σε υψόμετρο 2.700 μέτρων, όπου και διανυκτερεύσαμε. Εδώ είδαμε το μοναδικό Giant Senecio Kilimanjari, ένα σπάνιο ενδημικό δέντρο, και τα φυσικά γλυπτά από πηγμένη λάβα γύρω μας και σκεφτήκαμε: «Αυτά πρέπει να τα φύτεψε κάποιος άλλος θεός εδώ».

Ημέρα 2η: Στα 3.700 μ.

Νωρίς το πρωί, στο καταφύγιο Mandara, ενώ φαινόταν ότι όλοι κοιμούνταν ακόμα, κάποιοι ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν τη δεύτερη μέρα τους σε αυτό το παρθένο μέρος για να φτάσουν στο καταφύγιο Horombo στα 3.700 μέτρα. Μετά από δύο ώρες σκληρής ανηφορικής πεζοπορίας, αντικρίσαμε το επιβλητικό Mawenzi να στέκεται μόνο του ανάμεσα στη χαμηλή βλάστηση, στα 5.149 μέτρα υψόμετρο. Το απόγευμα φτάσαμε στο καταφύγιο Horombo, όπου θα ξεκουραζόμασταν για τη νύχτα.

Το τρίτο καταφύγιο, το Horombo στα 3.700 μέτρα, ήταν το πιο όμορφο. Φωλιασμένο ανάμεσα σε αμέτρητα Giant Senecio, με απίστευτη θέα από τη μία πλευρά προς το Moshi (την πόλη εκκίνησης στους πρόποδες του βουνού) και από την άλλη στους παγετώνες του Kίμπο, έμοιαζε σαν ένα μικρό έπαθλο για τις προσπάθειές μας μέχρι εκείνο το σημείο, αλλά ταυτόχρονα σηματοδοτούσε και ένα σημείο καμπής: το πιο εύκολο μέρος είχε τελειώσει.

Ημέρα 3η: Εγκλιματισμός

10 π.μ.: Μετά από έναν ήσυχο ύπνο στο Horombo έφτασε μια σημαντική μέρα εγκλιματισμού. Φάγαμε ένα ελαφρύ πρωινό και ξεκινήσαμε την ημέρα μας γεμάτοι καλή διάθεση. Αρχίσαμε την ανάβαση και μετά από δύο ώρες φτάσαμε σε ένα μοναδικό μέρος, όπου οι βράχοι φαίνεται να ζήλεψαν τις ρίγες μιας ζέβρας, τα Zebra Rocks, που βρίσκονται σε υψόμετρο 4.200 μέτρων.

Η τοποθεσία των Zebra Rocks είναι μαγική, βρίσκεται σε ηφαιστειογενές έδαφος με χαμηλή βλάστηση, όπου είδαμε μαρμότες να τρέχουν γύρω μας. Τα Zebra Rocks είναι δημοφιλές σημείο για τους ορειβάτες της διαδρομής Marangu, καθώς είναι βασικό μέρος του ταξιδιού για τον εγκλιματισμό στο υψόμετρο πριν φτάσουν στην πολυπόθητη κορυφή του Κιλιμάντζαρο. Αφού θαυμάσαμε το μαγευτικό τοπίο, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής προς το καταφύγιο Horombo. Εκεί απολαύσαμε ένα χορταστικό μεσημεριανό, χαλαρώσαμε και κοιμηθήκαμε νωρίς.

Ημέρα 4η: Το οξυγόνο ανύπαρκτο

Η τέταρτη μέρα είναι μια μετάβαση από τη χαμηλή βλάστηση σε απέραντα, ανεμοδαρμένα τοπία. Καθώς πλησιάζεις στον προορισμό σου για το καταφύγιο Kibo, σε υψόμετρο 4.700 μέτρων αρχίζεις να επιθυμείς να αγγίξεις την κορυφή του Κιλιμάντζαρο. Σε αυτό το τελευταίο καταφύγιο πριν από την κορυφή νιώσαμε σαν να είχε κοπεί η παροχή οξυγόνου. Οποιαδήποτε πιο γρήγορη κίνηση και ένιωθες ότι ήσουν κοντά στην κατάρρευση. Η κλίση ήταν τρελή και το οξυγόνο σχεδόν ανύπαρκτο. Το Κιλιμάντζαρο είχε αποφασίσει να δοκιμάσει την αντοχή μας.

Κι εκεί, στο παγωμένο καταφύγιο, μέσα στο χάος της συζήτησής μας, ο οδηγός μας μπούκαρε μέσα. Μας κοίταξε στα μάτια και ρώτησε: «Πώς νιώθετε;». Αφού άκουσε τις απαντήσεις μας, δήλωσε: «Είναι αποφασισμένο. Θα ανέβουμε στην κορυφή απόψε». Δεν θυμάμαι καμία σοβαρή αντίρρηση, αλλά θυμάμαι τι είπε με έμφαση: «Είστε κουρασμένοι, και το ξέρω. Αλλά εκεί πάνω δεν θα σας πάει το σώμα σας. Θα σας πάει η θέλησή σας. Αυτό είναι το μόνο που σας χωρίζει από την κορυφή». Το ραντεβού δόθηκε για τις 10 μ.μ. στο καταφύγιο για τσάι. Θα ξεκινούσαμε αμέσως.

Ημέρα 5η: Θρίαμβος!

Φτάσαμε στο καταφύγιο Kibo στις 4 μ.μ., όπου προσπαθήσαμε να ξεκουραστούμε λίγο, ενώ ακούγαμε τον άνεμο να χτυπά αλύπητα όποιον τολμούσε να βγει έξω από τις καλύβες του καταφυγίου. Σίγουρα, κάποια στιγμή, σκεφτήκαμε κάτι πολύ κλισέ σε τέτοιες περιστάσεις: «Τι στο καλό κάνω εδώ;». Ξυπνήσαμε στις 10 μ.μ., βγήκαμε από τους ζεστούς υπνόσακους για τσάι και επιβεβαιώσαμε με τον οδηγό μας ότι ήμασταν έτοιμοι για την κατάκτηση της κορυφής. Στη συνέχεια πριν ξεκινήσουμε μετρήσαμε τα επίπεδα οξυγόνου μας, τα οποία είχαν ήδη πέσει σε ανησυχητικά επίπεδα, μεταξύ 78% και 82%.

Ημασταν πλήρως ενήμεροι ότι καθώς θα ανεβαίναμε ψηλότερα, τα επίπεδα οξυγόνου μας πιθανότατα θα έπεφταν σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα, ενδεχομένως στο 70%-75% όταν θα φτάναμε στην κορυφή, θέτοντάς μας σε σημαντικό κίνδυνο σοβαρής νόσου του υψομέτρου. Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως Οξεία Νόσος του Υψομέτρου (AMS), μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές όπως πνευμονική εμβολή ή εγκεφαλικό οίδημα αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Οι κίνδυνοι ήταν υψηλοί και οι πιθανές συνέπειες σαφείς.

Αναχωρήσαμε στις 11 μ.μ. για το Gilman’s Point, στα 5.640 μέτρα, όπου αναρριχηθήκαμε στην απότομη βραχώδη πλαγιά χρησιμοποιώντας χέρια και πόδια. Οι πρώτες ώρες πέρασαν μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, καθώς η πυκνή νέφωση κάλυπτε ό,τι λίγο φως φεγγαριού υπήρχε. Η θερμοκρασία επιδείνωσε την κατάσταση, πέφτοντας περίπου στους 14 βαθμούς κάτω από το μηδέν. Το οξυγόνο παρέμενε ελάχιστο και οι συνολικές συνθήκες ήταν δύσκολες.

Η μόνη θέα ήταν οι μπότες του ατόμου μπροστά μας και η μόνη μας έγνοια ήταν να διατηρήσουμε έναν σταθερό ρυθμό, pole-pole, βήμα-βήμα, ανάσα-ανάσα, προσπαθώντας να μη χάσουμε κανένα πολύτιμο γραμμάριο οξυγόνου, προσανατολιζόμενοι στο αχανές σκοτάδι με μόνο τους φακούς στο κεφάλι μας να μας καθοδηγούν και να μας βοηθούν να αποφύγουμε τους γκρεμούς.

Λίγο μετά την εκκίνηση, ξεκίνησαν άλλες πέντε ομάδες των 3-7 ατόμων η καθεμία. Κοιτάζοντας πίσω, βλέπαμε τους φακούς τους να αναβοσβήνουν καθώς ανέβαιναν. Οι μισοί από αυτούς, σε κάποιο σημείο, αποφάσισαν ότι δεν είχαν τις δυνάμεις να συνεχίσουν και γύρισαν πίσω, κάτι που δεν ήταν ενθαρρυντικό για εμάς. Φτάσαμε στο Gilman’s Point την κορυφή του Κιλιμάντζαρο στις 8 π.μ., στα 5.685 μέτρα υψόμετρο, εκεί που λίγοι άνθρωποι έχουν φτάσει. Οταν φτάσεις εκεί, θεωρητικά, μπορείς να αρχίσεις τα πανηγύρια, αλλά η απόλυτη εξάντληση του σώματός σου δεν σου επιτρέπει να χαρείς ούτε αυτή τη μεγαλειώδη στιγμή.

Σε αυτό το σημείο, κάναμε ένα διάλειμμα για να θαυμάσουμε την απίστευτη θέα, κυριολεκτικά αγκομαχώντας για ανάσα καθώς κοιτάζαμε τον τεράστιο κρατήρα Kibo να εκτείνεται στα πόδια μας - μια αχανής, επίπεδη χωμάτινη έκταση που κάποτε κόχλαζε από τη φωτιά της γης. Το θέαμα με το παρθένο σημείο στο Gilman’s Point ήταν μοναδικό. Στη συνέχεια, αφού συγκεντρώσαμε δύναμη και θάρρος, ετοιμαστήκαμε για την κατάβαση. Ακουμπήσαμε την ταμπέλα της κορυφής, πήραμε τις απαραίτητες φωτογραφίες παρατηρώντας τις υπόλοιπες ομάδες να ανεβαίνουν,και κάπου εκεί, ο χρόνος πάγωσε.

Το να φτάσεις στο Gilman’s Point στα 5.685 μέτρα ήταν σαν να μπαίνεις σε έναν άλλον κόσμο. Η θέα ήταν εκπληκτική· τεράστιοι πάγοι και χιονισμένες εκτάσεις εκτείνονταν στον κρατήρα Kibo, λαμπυρίζοντας κάτω από το πρωινό φως. Κάτω, μια θάλασσα από σύννεφα εκτεινόταν πυκνή και χαμηλή, κάνοντάς σε να νιώθεις σαν να στέκεσαι στην κορυφή της Αφρικής, πολύ πάνω από τον κόσμο. Ο κρύος, καθαρός αέρας, σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό, παγωμένο τοπίο, δημιούργησε μια σκηνή γαλήνης αλλά ταυτόχρονα δέους, μια στιγμή που ένιωθες ταπεινός και ενθουσιασμένος ταυτόχρονα.

Ειδήσεις σήμερα:

ΣΥΡΙΖΑ - Live update: Με 163 «ναι» πέρασε η πρόταση μομφής - Κασσελάκης: Λυτρώθηκα, όλοι είδαν τι ζω ένα χρόνο

Μητσοτάκης: Δεν θα βγω στη σύνταξη, κάλπες το 2027 - Δεν αλλάζει ο εκλογικός νόμος, ευρεία συνταγματική αναθεώρηση

Αλέν Ντελόν: Ένα μοναχικό θηρίο - Η σκοτεινή πλευρά του Γάλλου σταρ