Μπιτζίνα Ιβανισβίλι: Ο γιος του ανθρακωρύχου, που έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος της Γεωργίας - Στρέφει τη χώρα μακριά από την ΕΕ και στην «αγκαλιά» του Πούτιν

Ζει σ' ένα κάστρο, ψηλά στον λόφο πάνω από την πρωτεύουσα, το οποίο φρουρούν νυχθημερόν δεκάδες αστυνομικοί. Η θέα του σπιτιού του Μπιτζίνα Ιβανισβίλι είναι απίστευτη: στα δυτικά βλέπει τη Μαύρη Θάλασσα και πέρα από αυτήν και στα βόρεια, πέρα από τα βουνά, ίσα που φαίνεται η Ρωσία.

Το κάστρο του -μια κατασκευή από γυαλί και χάλυβα, με ελικοδρόμιο, γκαλερί τέχνης και δεξαμενή για καρχαρία- ανήκει σε έναν από τους πλουσιότερους ολιγάρχες του κόσμου. Από τους 20 πλουσιότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, οι 14 είναι Αμερικανοί, σύμφωνα με την κατάταξη Bloomberg Billionaire Index.

Η περιουσία του Ιβανισβίλι -περι ου ο λόγος- εκτιμάται στα 7,6 δισεκατομμύρια δολάρια ήτοι το 1/4 του ΑΕΠ της χώρας. Ο 68χρονος μεγιστάνας έχει κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή του Νότιου Καυκάσου για περισσότερο από μια δεκαετία. Είναι παγκοσμίως γνωστός, καθώς πριν από χρόνια είχε αναλάβει το πρωθυπουργικό αξίωμα. Ωστόσο, ύστερα από ένα κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας το 2012, έμεινε μόλις ένα χρόνο στον πρωθυπουργικό θώκο, επιστρέφοντας στην έπαυλή του.

Το λαϊκιστικό κόμμα που χρηματοδοτεί ο Ιβανισβίλι -το Γεωργιανό Όνειρο- έχει σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο στην κυβέρνηση, γράφει σε άρθρο του το Politico, εν όψει των εκλογών του Σαββάτου (26 Οκτωβρίου). Σύμφωνα με τους επικριτές του, οι βουλευτές και οι υπουργοί του κόμματος οφείλουν πίστη μόνο στον ίδιο τον Ιβανισβίλι.

Καθώς η Γεωργία ετοιμάζεται να στήσει μεθαύριο τις κάλπες, πολλοί θεωρούν ότι οι ψηφοφόροι θα πρέπει αυστηρά να επιλέξουν μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Ο πανίσχυρος και πάμπλουτος Ιβανισβίλι προσπαθεί να στρέψει τη Γεωργία μακριά από τον δρόμο της ΕΕ προκειμένου να κατευνάσει το Κρεμλίνο.

Αφού ένα δημοψήφισμα για την ένταξη στο μπλοκ κόντεψε να απορριφθεί στη Μολδαβία την περασμένη εβδομάδα, η Δύση παρακολουθεί με σκεπτικισμό τη Γεωργία, καθώς φέρεται να υπάρχουν έντονα τα σημάδια ρωσικής επιρροής σε μια άλλη πρώην Σοβιετική δημοκρατία που έγινε υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ.

Στους δρόμους κάτω από το κάστρο του Ιβανισβίλι, οι δυσαρεστημένοι πολίτες αυξάνονται. Αυτές οι εκλογές θα είναι η πιο σκληρή πρόκληση για την ύπαρξη του Γεωργιανού Ονείρου, καθώς αυξάνεται η οργή των πολιτών για την στροφή της χώρας προς τη Ρωσία σε μια ιστορική στιγμή έντασης με τη Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Και πολλοί ρωτούν: Πώς ακριβώς ο Ιβανισβίλι, ένας πρώην μεγιστάνας μετάλλων και των τραπεζών με μακροχρόνιους δεσμούς με τη Μόσχα, κατέκτησε τόση δύναμη σε μια χώρα γνωστή για το επαναστατικό της πνεύμα;

Ο Ιβανισβίλι και η γεωργιανή κυβέρνηση απέρριψαν το αίτημα του Politico να παραχωρήσουν συνέντευξη. Μελετώντας την πορεία τους προς την εξουσία, το Politico έχει ήδη σκιαγραφήσει το προφίλ του ανθρώπου που κατάφερε να αναλάβει τα ηνία της χώρας του και να την στρέψει εναντίον της Δύσης.

Ο Ιβανισβίλι, γιος ενός ανθρακωρύχου, γεννήθηκε σε ένα φτωχό αγροτικό χωριό που τότε ήταν φυλάκιο στην περιφέρεια της Σοβιετικής Ένωσης. «Με μεγάλωσαν σχεδόν ξυπόλητο, δεν είχα παπούτσια να φορέσω. Αλλά ήμουν απολύτως χαρούμενος, πολύ πιο ευτυχισμένος από τα παιδιά μου», είχε δηλώσει ο ίδιος το 2014.

Ο μικρότερος από τα πέντε παιδιά της οικογένειας, δούλευε σφουγγαρίζοντας τα πατώματα σε ένα εργοστάσιο ενώ σπούδαζε, αρχικά για να λάβει πτυχίο μηχανικού στην Τιφλίδα και αργότερα οικονομικά στη Μόσχα.

Από την ταπεινή καταγωγή του, ο νεαρός Γεωργιανός άνοιξε τα φτερά του κάνοντας μεγάλη περιουσία. Άρχισε να πουλά ηλεκτρονικά είδη και τελικά ίδρύσε τη δική του τράπεζα, Rossiyskiy Kredit, με έδρα τη Μόσχα.Ο Ιβανισβίλι θα έλεγε αργότερα σε μια ρωσική εφημερίδα ότι ο αδελφός του απήχθη με βάση ενός σχεδίου εκβιασμού. Σε απάντηση, ο νεαρός μεγιστάνας στράφηκε σε στη ρωσική κυβέρνηση για προστασία, κάνοντας ισχυρούς φίλους στη νέα ομάδα δράσης κατά του οργανωμένου εγκλήματος της χώρας - ακόμα κι αν οι μέθοδοί τους διέφεραν ελάχιστα από αυτές που έπρεπε να πολεμήσουν.

«Οι άνθρωποί της δούλευαν για δωροδοκίες και δεν πτοούνταν από βασανιστήρια, ξυλοδαρμούς και δολοφονίες», δήλωσε η Ιρίνα Μπορόγκαν, κορυφαία εμπειρογνώμονας στις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας. Αλλά φαίνεται ότι έχουν κάνει τη δουλειά για τον Ιβανισβίλι, ο οποίος δημιούργησε επιχειρήσεις μεταξύ Γαλλίας και Γεωργίας, διατηρώντας τα τεράστια και αδιαφανή συμφέροντά του στη Ρωσία.

Όσοι είχαν εμπειρία στη Ρωσία τη δεκαετία του '90 δήλωσαν ότι, κατά κανόνα, μια τέτοια συνεργασία με τις υπηρεσίες ασφαλείας σήμαινε μια δια βίου δέσμευση.

«Από τη στιγμή που συνεργαστείτε με την κυβέρνηση ή τις υπηρεσίες ασφαλείας, δεν θα σας αφήσουν ποτέ από τα μάτια τους», υποστήριξε η Μπορόγκαν. Το γυάλινο κάστρο του Ιβανισβίλι είναι πλέον γεμάτο με πανάκριβα έργα τέχνης: έναν Πικάσο που αγόρασε στον οίκο Sotheby's έναντι 95 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το 2003, δεκάδες χιλιάδες Γεωργιανοί βγήκαν στους δρόμους για να εκδιώξουν τον μακροχρόνιο ηγέτη Eduard Shevardnadze, τον πρώην σοβιετικό γραφειοκράτη που είχε κυβερνήσει χώρα από την πτώση της ΕΣΣΔ.Το αξίωμα του ανέλαβε στη συνέχεια Μιχαήλ Σαακασβίλι, ο οποίος υποσχέθηκε να σφυρηλατήσει στενότερους δεσμούς με τη Δύση, να ενταχθεί η χώρα του στην ΕΕ και να γίνει μέρος του ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, η ελπίδα που είχαν οι απλοί άνθρωποι για την κυβέρνηση του Σαακασβίλι σύντομα έσβησε καθώς το κόμμα του γινόταν όλο και πιο αυταρχικό και οι τάσεις του για διαφθορά όλο και πιο εμφανείς.

Το 2008, οι εντάσεις με τη Ρωσία οδήγησαν σ' έναν αιματηρό πόλεμο πέντε ημερών κατά τον οποίο η Μόσχα έθεσε το ένα πέμπτο του εδάφους της Γεωργίας υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου και των τοπικών αντιπροσώπων του στις αποσχισθείσες περιοχές της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.

Η Γεωργία χρειαζόταν έναν σωτήρα και ο Ιβανισβίλι ήταν στην ευχάριστη θέση να παρέμβει, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως μια πιο αυστηρή, αυτοελεγχόμενη προσωπικότητα έναντι του Σαακασβίλι, τον οποίο κάποτε είχε στηρίξει ανοιχτά.

«Θα δημιουργήσω μια τέτοια δημοκρατία στη Γεωργία, μπορεί πραγματικά να εκπλήξω την Ευρώπη», είχε υποσχεθεί τον Οκτώβριο του 2011.

Δεν ήταν μόνο οι Γεωργιανοί που χάρηκαν να απαλλαγούν από τον όλο και πιο απρόβλεπτο Σαακασβίλι. Το 2012 «ένα αστείο στα γεωργιανά ΜΜΕ ήταν ότι ο πρεσβευτής των ΗΠΑ Τζον Μπας είχε τις δικές του παντόφλες στο σπίτι του Ιβανισβίλι, επειδή πήγαινε εκεί τόσο συχνά», είχε πει η Γκέλα Βασάντζε, μια ανεξάρτητη πολιτική αναλύτρια.

«Ανέλαβε την εξουσία με την πλήρη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης». Το Γεωργιανό Όνειρο κέρδισε τις εκλογές του 2012, λαμβάνοντας 85 έδρες από τις 65 του Σαακασβίλι. Ο Γκιόργκι Γκακάρια, πρώην μέλος του Γεωργιανού Ονείρου που διετέλεσε πρωθυπουργός μεταξύ 2019 και 2021, είπε ότι ήταν βέβαιος ότι ο Ιvanishvili πίστευε στην υπόσχεσή του για δημοκρατία.

«Είναι οργανωμένος, στοχευμένος, με ξεκάθαρη εργασιακή ηθική. Αλλά δεν έχει ιδέα πώς λειτουργεί ένα κράτος, σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις» υπογράμμισε ο Γκαχάρια, ο οποίος είπε ότι παραιτήθηκε αφού ο μεγιστάνας άρχισε να κινεί τα νήματα πίσω από την πλάτη του.

«Απέτυχε να περάσει το τεστ ισχύος και συνεχίζει στον ίδιο δρόμο, προσπαθώντας να διατηρήσει την εξουσία με κάθε κόστος».

Τις πρώτες ημέρες της εξουσίας του, ο Ιβανισβίλι προσπαθούσε να επιδείξει τη φιλανθρωπία του, ισχυριζόμενος ότι είχε δωρίσει «σχεδόν ένα δισεκατομμύριο» δολάρια, χρηματοδοτώντας προσωπικά δημόσιες υποδομές όπως δρόμους, πάρκα, εκκλησίες και χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της Τιφλίδας.

Η Chorvila, η γενέτειρά του, χρησίμευσε ως υπόσχεση ζωντανής εκστρατείας, μια μινιατούρα εκδοχή μιας σοσιαλιστικής ουτοπίας. Ανακαίνισε τα σπίτια των συμπολιτών του, τους πρόσφερε δωρεάν φυσικό αέριο και ανακαίνισε τους δρόμους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι χωρικοί είχαν πρόσβαση στον ιδιωτικό ζωολογικό κήπο του Ιβανισβίλι, όπου μπορούσαν να δουν τις ζέβρες και τα εξωτικά πουλιά του. «Οι λεμούριοι τριγυρνούσαν ελεύθεροι στην αυλή μου σαν γάτες», είχε δηλώσει σε συνέντευξη το 2014.

Καθώς ο καιρός περνούσε, το Γεωργιανό Όνειρο έγινε ευρέως αντιληπτό λιγότερο ως πολιτικό κόμμα παρά ως προέκταση της βαθιάς τσέπης του Ιβανισβίλι και, πιο σκοτεινό, της ικανότητάς του να τα αφαιρέσει όλα.

Με πρόσβαση τόσο στον δημόσιο ταμείο όσο και στον έλεγχο βασικών βιομηχανιών, πολλοί ψηφοφόροι οφείλουν τα προς το ζην στον Ιβανισβίλι και τον στενό κύκλο του.

Ενώ οι Γεωργιανοί συνεχίζουν να εκφράζουν ευρεία υποστήριξη για την ένταξη στην ΕΕ και τη βαθιά δυσαρέσκειά τους για τη Ρωσία, μια δημοσκόπηση του Σεπτεμβρίου έδειξε ότι το ένα τρίτο της χώρας υποστηρίζει το Γεωργιανό Όνειρο παρά τη στροφή του προς τη Μόσχα, καθιστώντας το μακράν το πιο δημοφιλές κόμμα της χώρας.

Οποιοσδήποτε επίδοξος ηγέτης χρειάζεται πιστούς στρατιώτες, και ο Ιβανισβίλι έχει συγκεντρώσει έναν πραγματικό στρατό πολιτικών, φρουρών ασφαλείας και άλλους συντρόφους του, έτοιμους να κάνουν την προσφορά του.

Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, «ο εσωτερικός έλεγχος του Ιβανισβίλι είναι σημαντικός, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνώντος κόμματος, των βασικών κρατικών θεσμών (ιδίως του δικαστικού σώματος και των υπηρεσιών ασφαλείας) και της οικονομικής αρένας. Αναμφισβήτητα, όλα τα βασικά μέλη της κυβέρνησης και τα στελέχη του κόμματος εξαρτώνται από αυτόν».

Ειδήσεις σήμερα:

Καθολική Εκκλησία Ελλάδος: Η Επισκοπή Σύρου στο επίκεντρο του σκανδάλου με το ξέπλυμα χρήματος

Έλεν Λιούις: «Εγώ διαλέγω ηθοποιούς για τον Σκορσέζε και τον Σπίλμπεργκ»

Καρκίνος παχέος εντέρου: Έχουν διατεθεί 130.000 self test από τα φαρμακεία - Τα 1.000 βγήκαν θετικά