Πώς τα νέα όπλα βάζουν τον πόλεμο Ουκρανίας - Ρωσίας σε πιο επικίνδυνους δρόμους
Σε νέα πιο επικίνδυνη φάση ο πόλεμος μετά την εκτόξευση του βαλλιστικού πυραύλου Oreshnik από τους Ρώσους - Ανησυχία στο ΝΑΤΟ που πάει σε έκτακτη σύνοδο την Τρίτη - Σιωπά προς το παρόν ο Ντόναλντ Τραμπ
Οι αριθμοί μπορεί να μην παίζουν μεγάλο ρόλο, ειδικά όταν είσαι θεατής σε μια τέτοια τραγωδία, αλλά είναι δεδομένο ότι για όσους το βιώνουν και διαδραματίζουν πολιτικό, διπλωματικό ή στρατιωτικό (κυρίως) ρόλο στα τεκταινόμενα είναι εξόχως σημαντικοί.
Μπαίνοντας πλέον στον τρίτο χειμώνα που τα μέτωπα παραμένουν ανοιχτά, οι απώλειες είναι περισσότερες, σχεδόν διπλάσιες - πάντα κατά προσέγγιση καθώς δεν υπάρχουν επικαιροποιημένα στοιχεία για νεκρούς ούτε από το Κίεβο ούτε από τη Μόσχα.
Η Ρωσία, ωστόσο, είναι πολύ ισχυρότερη σε αυτόν ακριβώς τον τομέα: τους αριθμούς. Οι 57.000 νεκροί Ουκρανοί στρατιώτες αποτελούν μικρότερο αριθμητικό αλλά τριπλάσια επώδυνο μέγεθος για το Κίεβο.
Οι Ουκρανοί επίσης δείχνουν -και ρεαλιστικά βρίσκονται- για μία ακόμη φορά σε πιο δύσκολη θέση.
Τα σημερινά δεδομένα
Στα πεδία οι ουκρανικές ανάγκες όχι μόνο από περισσότερα, αλλά κυρίως από «μπαρουτοκαπνισμένα» χέρια είναι μεγαλύτερες από ποτέ.
Στον πρώτο χρόνο των μαχών η άμυνα των Ουκρανών άντεξε τη ρωσική επίθεση σε τουλάχιστον πέντε μέτωπα και μάλιστα κατάφερε ύστερα από έξι μήνες να αντεπιτεθεί για μία και μόνη φορά με επιτυχία.
Εχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από τον Μάρτιο του 2022 όταν οι ουκρανικές δυνάμεις εξεδίωξαν ταπεινωτικά το μεγαλύτερο τμήμα της ρωσικής στρατιάς του Νότου από τη Χερσώνα καταγράφοντας μια νίκη που θα μείνει στην Ιστορία, αλλά σήμερα αυτό μοιάζει μακρινή ανάμνηση.
Από εκείνη τη νίκη ελάχιστοι είναι οι στρατιώτες και οι διοικητές τους που έχουν καταφέρει να επιζήσουν.
Η μάχη στην Μπαχμούτ και η εκ του αποτελέσματος λανθασμένη εκτίμηση ότι το πιο έμπειρο τμήμα των ρωσικών δυνάμεων έπρεπε να κρατήσει την άμυνα της μικρής αυτής κωμόπολης έχουν στερήσει τον ουκρανικό στρατό από το πιο κομβικό του τμήμα, τους ετοιμοπόλεμους και κυρίως με υψηλό ηθικό στρατιώτες.
Οσες κινήσεις κι αν έχουν γίνει από τότε δεν έχουν φέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα, γεγονός που η Μόσχα έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο ακόμη και με... βορειοκορεατικές λύσεις.
Ενδεικτικό της σημερινής εικόνας στα πεδία είναι και το γεγονός ότι οι άδειες για όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή είναι όλο και πιο σπάνιες ενώ έχουν αλλάξει και οι διαταγές αναφορικά με τον έλεγχο των προκεχωρημένων θέσεων.
Τα πρώτα δύο χρόνια του πολέμου κάθε διμοιρία στην πρώτη γραμμή ήταν επιφορτισμένη με 5 χιλιόμετρα μετώπου, την ίδια στιγμή που σήμερα αυτή η απόσταση είναι τριπλάσια.
Είναι εκατοντάδες οι αναφορές επίσης ειδικά από το Ντονμπάς, στα ανατολικά της Ουκρανίας, για αναλογίες που είναι αδύνατον να παραγάγουν ικανοποιητικά αποτελέσματα ακόμη και σε καλά οχυρωμένες θέσεις.
Ενας προς έξι είναι οι Ουκρανοί στρατιώτες σήμερα στο βόρειο τμήμα της κοιλάδας οι οποίοι προσπαθούν να ανακόψουν κυρίως την ορμή των ρωσικών δυνάμεων που καταλαμβάνουν περίπου ένα μίλι την ημέρα.
Πριν από μόλις έναν χρόνο, το 2023, οι Ρώσοι έχαναν σε πολλά από τα ανοιχτά μέτωπα της Ανατολικής Ουκρανίας αρκετά μέτρα την ημέρα και βρέθηκαν να κάνουν μέχρι και ανταρσία για τις ελλείψεις σε όπλα, πολεμοφόδια και φαγητό.
Η κατάσταση του περσινού χειμώνα έφερε την έξαρση της δυσαρέσκειας προς το Κρεμλίνο και την πορεία της Wagner προς τη Μόσχα το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου. Μέσα σε έναν χρόνο οι αριθμοί έχουν κερδίσει τις μάχες για την πλευρά των Ρώσων.
Η Μόσχα έλυσε με συμμαχίες, τις λεπτομέρειες των οποίων θα μάθουμε πιθανότατα τις επόμενες δεκαετίες, το μεγάλο ζήτημα των όπλων, με προμήθειες από το Ιράν και τη σιωπηρή συνέργεια της Κίνας, και οι στρατιώτες της αίφνης πειθάρχησαν εκ νέου όταν το αεροσκάφος του «μάγειρα του Πούτιν» συνετρίβη παίρνοντας για πάντα τις κραυγές και τις πομπώδεις καταγγελίες του Γεβγκένι Πριγκόζιν από το προσκήνιο.
Ακόμη και σε αυτή την κατάσταση, πάντως, η Ουκρανία έκανε μια συγκεκριμένη, επιτυχημένη από άποψη εντυπώσεων, αλλά και μεσοπρόθεσμα αποδοτική νίκη επιλογής.
Η εισβολή στην Περιφέρεια του Κουρσκ τον περασμένο Αύγουστο ήταν επιλογή στρατηγική και με μεγάλο ρίσκο. Οι πλέον επίλεκτοι του στρατεύματος εισχώρησαν και μέσα σε μόλις μερικές ημέρες κατέκτησαν περισσότερα από 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικής γης.
Ο αιφνιδιασμός και πάλι μεγάλος για τη Ρωσία, η οποία κινδύνευσε να χάσει και πυρηνικό σταθμό, προτού τα μαχητικά της σαρώσουν τα ρωσικά εδάφη για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι ρωσικές ενισχύσεις στο σημείο αυτό έχουν φέρει αποτέλεσμα, αλλά και πάλι οι απώλειες είναι σημαντικές και τα κέρδη δεν φαίνεται πως θα είναι ολοκληρωτικά, όχι τουλάχιστον μέχρι να αναλάβει το κλειδί του Οβάλ Γραφείου και της χώρας του ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η νίκη της Ουκρανίας δεν είναι μετρήσιμη με τετραγωνικά, αλλά με τη δημιουργία και τον αντίκτυπο ενός στρατηγικού πλεονεκτήματος και ενός κρίσιμου σε μερικούς μήνες διαπραγματευτικού χαρτιού που αυτή έχει.
Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, σε έναν διαπραγματευτικό πόλεμο, οι αναλογίες δεν θα είναι απόλυτες, αλλά σχετικές - και από αυτές οι Ουκρανοί θα «πληρωθούν» έστω και ένα μικρό μέρισμα για τις θυσίες και την αυταπάρνησή τους.
Η σύγκριση των απωλειών στα ανατολικά με τις μικρές νίκες στα ρωσικά εδάφη θα μετρηθούν και μέσα από άλλες παραμέτρους, και αυτό θα είναι ένα σχετικό όφελος για το Κίεβο.
Στον αντίποδα -αν ο επόμενος πλανητάρχης εννοεί όσα έχει πει για άμεσο τέλος των εχθροπραξιών-, το ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας δύσκολα μπορεί να κερδηθεί στα πεδία.
Η κατάσταση, όπως έχει περιγραφεί, είναι σίγουρα υπέρ της Ρωσίας και θα είναι ξεκάθαρα κόκκινη γραμμή για τη Μόσχα η οποιαδήποτε συζήτηση αποχώρησης από το Ντονμπάς, ακόμη κι αν το Κρεμλίνο πολύ δύσκολα θα έχει τον απόλυτο έλεγχο ολόκληρης της περιοχής.
Τα εξελιγμένα όπλα
Οι εγκρίσεις από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία για τη χρήση πυραυλικών συστημάτων μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς από το Κίεβο εντός ρωσικών εδαφών είναι η σημαντικότερη εξέλιξη του τελευταίου ενός έτους.
Ο Τζο Μπάιντεν και ο Κιρ Στάρμερ αντιλήφθηκαν ότι χωρίς τα συγκεκριμένα όπλα οι επόμενοι δύο μήνες μέχρι ο Τραμπ να αναλάβει καθήκοντα θα είναι πέρα από κρίσιμοι και εξόχως δύσκολοι για το Κίεβο.
Την ίδια στιγμή, η χρήση πυραυλικών συστημάτων Oreshnik από το Κρεμλίνο έδωσε μήνυμα προς τη Δύση ότι αν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση θα υπάρξει και αντίστοιχη απάντηση.
Το διάγγελμα Πούτιν, ένα από τα σπάνια τους τελευταίους 12 μήνες, σε συνδυασμό με την αναθεώρηση του αμυντικού δόγματος της Ρωσίας, δίνει την πλήρη εικόνα προς όλους.
Σήμερα το Κίεβο πρέπει να αντισταθεί σε δύο κυρίως μέτωπα και από την άλλη η Ρωσία θα επιχειρήσει με όλα της τα όπλα να κατακτήσει τους στόχους που ο πρόεδρός της είχε εξαρχής θέσει με το πρώτο διάγγελμά του τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου του 2022.
Ουκρανία και Ρωσία θα συνεχίσουν να βάλλουν ο ένας ενάντια στον άλλον έχοντας διαφορετικούς στόχους, αλλά στο τέλος της διαδρομής τον ίδιο προορισμό: το διπλωματικό τραπέζι που ήδη έχει στρώσει ο Τραμπ.
Από τη νέα κλιμάκωση, τα νέα χτυπήματα και τα νέα οπλικά συστήματα δεν θα υπάρξει σαφώς κανένας νικητής. Ηττημένοι θα είναι ουσιαστικά και πρακτικά οι Ουκρανοί, οι οποίοι θα χάσουν καταπώς φαίνεται σημαντικό τμήμα της επικράτειάς τους.
Ωστόσο, νικητές δεν μπορούν να θεωρηθούν ούτε οι Ρώσοι, οι οποίοι έχοντας χάσει χιλιάδες στρατιώτες και έχοντας δεχτεί πολλά και σημαντικά πλήγματα σε ηθικό και άλλα πεδία δεν θα έχουν κατακτήσει τους αρχικούς τους στόχους.
Τι φέρνει ο Τραμπ;
Ελάχιστα είναι τα στοιχεία που ο Τραμπ και το επιτελείο του έχουν δώσει στη δημοσιότητα για τον τρόπο και το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα επιχειρήσουν να λύσουν το ζήτημα της Ουκρανίας.
Ο επόμενος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, είπε πριν από μερικές εβδομάδες ότι τα εδάφη που κατέχουν και οι δύο πλευρές σήμερα θα είναι η βάση της συζήτησης και ξεκαθάρισε ότι στην Ουκρανία θα δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη την οποία θα ενισχύσουν με οπλικά συστήματα οι ΗΠΑ αλλά την εποπτεία της θα την έχει η Ευρώπη.
Η συγκεκριμένη θέση, προφανώς, έχει μειονεκτήματα, το βασικότερο από τα οποία είναι το ότι δεν προσφέρει εγγυήσεις στο Κίεβο.
Ακόμη κι αν η ουκρανική πλευρά συναινέσει στην απώλεια εδαφών, ακόμη κι αν βρεθεί λύση για τους περισσότερους από 3 εκατομμύρια Ουκρανούς αμάχους που βρίσκονται εγκλωβισμένοι επί της ουσίας στο Ντονμπάς, κανένας δεν εγγυάται ότι η Ρωσία δεν θα επιχειρήσει να σπάσει κάποια στιγμή τη συγκεκριμένη εκεχειρία και να προσθέσει ακόμη περισσότερα ουκρανικά εδάφη στα κεκτημένα της.
Δυτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι το Κίεβο θα ζητήσει δύο πράγματα από τις ΗΠΑ προτού δεχτεί να καθίσει στο διπλωματικό τραπέζι. Και τα δύο έχουν κόστος για τις ΗΠΑ και είναι αβέβαιο αν ο Τραμπ θα αποδεχτεί έστω ένα από αυτά.
Για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η μοναδική εγγύηση για το μέλλον της χώρας του είναι η ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Αυτό όμως είναι η κόκκινη γραμμή για τη Μόσχα, αλλά κυρίως δεν είναι στα σχέδια του Τραμπ.
Για τον τελευταίο, είναι αυτή ακριβώς η ουκρανική αξίωση που οδήγησε τα πράγματα στη σημερινή εκτός ελέγχου κατάσταση και δεν θέλει να κλιμακώσει περαιτέρω τα πράγματα.
Το δεύτερο ουκρανικό αίτημα έχει να κάνει με τα αποθεματικά της Ουκρανίας σε δυτικά όπλα, καθώς το Κίεβο σήμερα υποστηρίζει ότι η Ρωσία θα είναι μια διαρκής και όχι παροδική απειλή για την περιοχή.
Οι Ουκρανοί ζητούν να δημιουργηθούν σε τέσσερα διαφορετικά σημεία της χώρας, στα δυτικά και τα νότια στην Οδησσό, υπόγειες αποθήκες οπλικών συστημάτων οι οποίες θα πρέπει να διαθέτουν τα τελευταία σε τεχνολογία συστήματα και μάλιστα σε επάρκεια που θα δώσει στο Κίεβο τη δυνατότητα να χτυπήσει τη Ρωσία σε περίπτωση που η τελευταία σπάσει την εκεχειρία - αν αυτή βέβαια υπάρξει.
Και σε αυτό το κομμάτι όμως φαίνεται να υπάρχει σημαντική διάσταση απόψεων, με τις μεν ΗΠΑ να μην είναι αρνητικές -μέσα σε ορισμένο πλαίσιο φυσικά-, αλλά με τη Ρωσία να υπογραμμίζει ότι αυτή η κίνηση δεν θα έχει διαφορά από το να εγκατασταθεί τελικά στην Ουκρανία νατοϊκή βάση.
Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει δεσμευτεί ότι θα ασχοληθεί κατά προτεραιότητα με τον πόλεμο στην Ουκρανία και θα πρέπει να το κάνει υπό πίεση τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική.
Τα δεδομένα στο πεδίο θα διαδραματίσουν χωρίς αμφιβολία ρόλο στις θέσεις όχι μόνο της Ρωσίας και της Ουκρανίας, αλλά και των ΗΠΑ και της Ευρώπης, η οποία θα πρέπει επίσης να λάβει μέρος στις διαπραγματεύσεις.
Eίναι το οικονομικό δίχτυ που μας προστατεύει από τις πλημμύρες και τις φωτιές αλλά και ένας σημαντικός σύμμαχος για την προσαρμογή μας στις νέες κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
