Πόλεμος στην Ουκρανία, άμεση ανάλυση για το τηλεφώνημα Τραμπ - Πούτιν: Μικρό βήμα προς τα μπρος, η Ρωσία βάζει τους όρους και τις «κόκκινες γραμμές»

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν συνομιλούν για περισσότερες από 2,5 ώρες και οι ανακοινώσεις Κρεμλίνου και Λευκού Οίκου μαζί δεν αθροίζονται σε περισσότερες από 1.000 λέξεις, τότε θα πρέπει να «ψαχτούμε» για τα όσα ειπώθηκαν και δεν μαθαίνουμε από καμία από τις δύο πλευρές.

Είναι ξεκάθαρο πως η κρισιμότητα των συζητήσεων σε τόσο υψηλό επίπεδο για τον τερματισμό του μεγαλύτερου σε διάρκεια πολέμου σε ευρωπαϊκό έδαφος από το τέλος του Β' Παγκοσμίου μόνο εύκολες και απλές δεν είναι. Η Ρωσία έχει ένα συγκεκριμένο αφήγημα και μία ξεκάθαρη στρατηγική στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ του Τραμπ επίσης, και το μείζον ζήτημα είναι εάν η προσωπική προσέγγιση Τραμπ και η αμιγώς διπλωματική του Πούτιν κατάφεραν να συναντηθούν σε κάποιο σημείο ικανό να αποτελέσει αφετηρία για κάτι ουσιαστικό και με διάρκεια.

Η Ρωσία, σε κάθε περίπτωση, ακόμη και μετά τη συνομιλία σε ανώτατο επίπεδο με τον Αμερικανό πρόεδρο, δεν έκανε και πάλι δεκτή την αμερικανική-ουκρανική συμφωνία για γενικευμένη εκεχειρία 30 ημερών «σε ξηρά, αέρα και θάλασσα», όπως σημείωνε πριν από μερικές ημέρες από τη Σαουδική Αραβία ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο. Η Μόσχα κάνει πίσω, αποδεχόμενη ένα μέρος του κειμένου, αλλά και πάλι βάζει τα δικά της όρια, ακόμη και σε ένα ζήτημα για το οποίο η Ουάσιγκτον δαπάνησε και χρόνο και όσο διπλωματικό κεφάλαιο έχει διαθέσιμο αυτή τη στιγμή.

Ο Πούτιν συμφωνεί επίσης σε μία ανταλλαγή κρατουμένων πολέμου, βάζοντας όμως στο τραπέζι και πάλι τη δική του κόκκινη γραμμή. Είναι η Ρωσία που αποφασίζει πώς οι αιχμάλωτοι που θα γυρίσουν στα σπίτια τους είναι 175, και είναι αμφίβολο εάν για αυτό έχει ερωτηθεί ή έστω ενημερωθεί το Κίεβο.

Πέρα από τα παραπάνω, ουδέν. Οι ανακοινώσεις από Ουάσιγκτον και Μόσχα ομοιάζουν στο ότι παραπέμπουν σε νέες συζητήσεις στο άμεσο μέλλον, με την αμερικανική πλευρά να δίνει το γεωγραφικό στίγμα. Και πάλι, οι δύο πλευρές θα συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία, σε χρόνο όμως και με σύνθεση που δεν γίνεται γνωστή. Είναι εξαιρετικά δύσκολο, ακόμη και μετά τη δεύτερη επικοινωνία Τραμπ - Πούτιν, η ρωσική πλευρά να αποδεχθεί την ουκρανική ή ακόμη και την ευρωπαϊκή παρουσία στη συγκεκριμένη συνάντηση, ακόμη κι αν αυτή είναι συνάντηση κορυφής και όχι διπλωματικών αντιπροσωπειών.

Η Μόσχα, για τρίτη διαδοχική φορά, φαίνεται να μην δέχεται πίεση από τις ΗΠΑ. Δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά σε όρους και τελεσίγραφα από τον Τραμπ, και γίνεται πλέον μάλλον ξεκάθαρο πως για τον πρόεδρο των ΗΠΑ το τέλος είναι σημαντικότερο από τη διαδικασία. Παρά τη μεγάλη σε διάρκεια διαδικασία, ο Λευκός Οίκος φαίνεται πως αυτή τη φορά έχει κάνει κάποιες αλλαγές στην επικοινωνία. Ο λόγος της αμερικανικής ενημέρωσης είναι δεδομένα σε πιο διπλωματική γλώσσα, κι αυτό δείχνει πως ίσως ο Τραμπ να έχει αποφασίσει να εντάξει και προσωπικό διαφορετικού «background» από όσο μέχρι σήμερα επέλεγε.

Ενδιαφέρον θα έχει και ο τρόπος που θα επικοινωνηθεί το τι συζητήθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο, αλλά και με ποιον τρόπο όσα έχουν «μπει στις ράγες» θα γνωστοποιηθούν στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τις Βρυξέλλες.

Δεν είναι επίσης ακόμη «κρυστάλλινο» το τι έχει ειπωθεί κι αν υπάρχουν αμοιβαίες δεσμεύσεις σε συγκεκριμένους τομείς, αλλά η ανακοίνωση από την πλευρά του Λευκού Οίκου υπονοεί πως για ένα σημαντικό διάστημα της επικοινωνίας, αναλύθηκαν η οικονομία και η αμοιβαία συνεργασία σε διάφορους τομείς. Ο Τραμπ δεν έχει κρύψει πως, πέρα από την προεκλογική του δέσμευση να τελειώσει τον πόλεμο, έχει σε πρώτο πλάνο και το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για τις ΗΠΑ. Εάν οι αμερικανικές κυρώσεις, για παράδειγμα, αρθούν έστω και μερικώς, ειδικά στον τομέα της ρωσικής ενέργειας, τότε η «ανάσα» για τη Ρωσία θα είναι πολύ σημαντική, και οι προκλήσεις αντιστρόφως ανάλογες για το Κίεβο και την Ευρώπη. Εάν οι αμερικανικές δεσμεύσεις συνοδεύονται από αντίστοιχες παραχωρήσεις της Μόσχας, τότε και πάλι προκύπτει ζήτημα για την Ένωση και την Ουκρανία.

Η δεύτερη επικοινωνία μέσα σε μερικές ημέρες Τραμπ και Πούτιν πάντως είναι και ένα βήμα, έστω και μικρό με βάση τις λεπτομέρειες που έχουμε στα χέρια μας, προς τα εμπρός. Η προσέγγιση και η μείωση της απόστασης της Ρωσίας από τους ισχυρότερους πυλώνες της Δύσης είναι εφικτό, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να παράξουν αποτέλεσμα.