Συρία: Φάρμακα και ιατρικά υλικά «ανθούν» στη μαύρη αγορά

Πέρα από τα όπλα, τα πειρατικά DVD και το ξένο συνάλλαγμα, ένα είδος είναι το πιο χρυσοφόρο στην ανθούσα μαύρη αγορά στη Συρία: τα κλεμμένα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Το κρατικό σύστημα δημόσιας υγείας ήδη αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ήδη πριν οι διαδηλωτές βγουν τους δρόμους της χώρας αξιώνοντας ελευθερίες και δημοκρατικά δικαιώματα τον Μάρτιο του 2011. Ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ —που έχει σπουδάσει οφθαλμιατρική— έκτοτε έχει προσπαθήσει με τα όπλα να καταστείλει την εξέγερση και στη σύρραξη που έχει επακολουθήσει 40.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους έως σήμερα, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως πάνω από τα μισά νοσοκομεία της Συρίας έχουν καταστραφεί και το ένα τέταρτο δεν μπορούν πλέον να λειτουργήσουν.

Οι αντάρτες, αλλά και οι φιλοκυβερνητικές πολιτοφυλακές έχουν λαφυραγωγήσει τις ιατρικές προμήθειες για να τις χρησιμοποιήσουν στα μέτωπα της σύγκρουσης, ενώ καιροσκόποι εγκληματίες λυμαίνονται τα ιατρικά μηχανήματα για να τα πουλήσουν, αποκαλύπτουν οι γιατροί.

«Πολλές φορές εγώ και άλλοι συνάδελφοί μου γιατροί χρειάσθηκε να βάλουμε χρήματα από την τσέπη μας για να αγοράσουμε ιατρικό εξοπλισμό γιατί ο δικός μας έχει κλαπεί», υπογραμμίζει μία 30χρονη νοσοκόμα στο προάστιο Σαγίντα Ζάιναμπ της Δαμασκού—η οποία μάλιστα ζήτησε να μην κατονομασθεί για λόγους ασφαλείας, όπως και όλοι οι υπόλοιποι που ερωτήθηκαν για το συγκεκριμένο άρθρο.

«Δεν μπορούμε να αγοράζουμε μόνοι μας τα φάρμακα εσαεί», παρατήρησε η ίδια νοσοκόμα.

Φαινομενικά, η Σαγίντα Ζάιναμπ ελέγχεται από την κυβέρνηση, πρόσθεσε η ίδια, όμως οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν καμφθεί από την κόπωση των μαχών με τους αντιφρονούντες, με αποτέλεσμα ένοπλες συμμορίες να επωφελούνται από την χαλαρή ασφάλεια για να καταληστεύουν το νοσοκομείο της κατά βούληση.

Τα περισσότερα φαρμακεία μπορούν αν διαθέσουν μόνον βασικά σκευάσματα, όπως αναλγητικά, ή προϊόντα πρώτης βοήθειας, καθώς οι μάχες έχουν καταστήσει απαγορευτικά τα ταξίδια εντός της χώρας και κατά συνέπεια και τις προμήθειες αγαθών.

Για τις περαιτέρω ανάγκες του πληθυσμού σε φαρμακευτικά προϊόντα, η μόνη διέξοδος που απομένει είναι η μαύρη αγορά, υπογραμμίζει η ίδια πηγή.

Γιατροί στις εμπόλεμες ζώνες, όπως το Χαλέπι, στο Ντέιρ αλ Ζορ, ή στα προάστια της Δαμασκού, ερωτηθέντες επιβεβαιώνουν στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς πως κάποιοι ασθενείς έχουν αγοράσει τις δικές τους προμήθειες, όπως αναισθητικά, ή φιάλες οξυγόνου.

Ο,τιδήποτε, από γάντια μίας χρήσης, έως μηχανήματα για ακτινογραφίες και μηχανήματα αιμοδιάλυσης μπορούν να αγοραστούν σε πολλαπλάσια από την κανονική τιμή στη μαύρη αγορά, επισημαίνουν οι ίδιοι.

Ένας γιατρός από το Χαλέπι δηλώνει στο Ρόιτερς πως η έλλειψη υλικών είναι τόσο εμφανής σε ορισμένα νοσοκομεία που οι γιατροί αναγκάζονται να κάνουν επεμβάσεις χωρίς τα βασικά χρειώδη. «Ορισμένα μηχανήματα είναι πολύ ακριβά για να τα ξανααγοράσουμε. Δεν μπορούμε να βρούμε ένα φθηνό μηχάνημα για ακτινογραφίες», υπογραμμίζει.

Η πρόσβαση στις υπηρεσίες παροχής υγείας στη Δαμασκό, μία περιοχή όπου η κυβέρνηση έχει ασφαλίσει από τις επιθέσεις των ανταρτών, είναι πολύ πιο ευχερής από άλλες περιοχές, που είτε ελέγχονται από τους αντάρτες, ή ακόμη αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης.

Για παράδειγμα, γιατρός σε κυβερνητικό νοσοκομείο στο κεντρικό προάστιο Μάζεχ υποστηρίζει πως ναι μεν υπάρχουν ελλείψεις, πλην όμως είναι διαχειρίσιμες. «Οι δύο τομείς που έχουμε ελλείψεις είναι τα αντιβιοτικά και φάρμακα για χρόνιες παθήσεις», δηλώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι όσα σκευάσματα λήγουν είναι δύσκολο να αναπληρωθούν.

«Φυσικά κι ανησυχώ για την κατάσταση, διότι είναι απρόβλεπτη. Ουδείς γνωρίζει τι μπορεί να λείψει από τον έναν μήνα στον άλλο», συμπληρώνει ο ίδιος, σημειώνοντας πως το νοσοκομείο μόλις και μετά βίας έχει καλύψει ως σήμερα τις ανάγκες του.

Το εάν θα επιδεινωθεί η κατάσταση, συνεχίζει, θα εξαρτηθεί από το εάν και κατά πόσον οι εγχώριες φαρμακευτικές εταιρείες —που παράγουν το 90% των σκευασμάτων— θα μπορέσουν να παραμείνουν ανοικτές.

Το 70% της παραγωγής στο Χαλέπι έχει σταματήσει αφότου κατέλαβαν την πόλη οι αντάρτες τον Ιούλιο, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν σφοδρές μάχες για την ανακατάληψή της. Τον Αύγουστο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε ανακοινώσει πως οι περισσότερες συριακές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν κλείσει.

Η επικεφαλής του ΠΟΥ στη Συρία Ελίζαμπεθ Χοφ επισήμανε πως συχνά το συριακό υπουργείο Υγείας κάνει έκκληση για βοήθεια όσον αφορά την προμήθεια και διάθεση φαρμακευτικού υλικού.

Η ίδια τονίζει πως ο ΠΟΥ δεν έχει πρωτογενή πληροφόρηση για την μαύρη αγορά, αλλά σε πρόσφατη επίσκεψή της σε μαιευτήριο η ίδια διαπίστωσε πως ο διευθυντής του χρειάσθηκε να προμηθευθεί ωκυτοκίνη —ουσία που χορηγείται στη διάρκεια του τοκετού— από την ιδιωτική αγορά γιατί η κυβέρνηση δεν είχε να του χορηγήσει.

Τα συριακά κρατικά μέσα ενημέρωσης, που συχνά πυκνά κατηγορούν τους αντάρτες για απαγωγές, δολοφονίες, πλέον τους καθιστούν υπεύθυνους και για κλοπές φαρμακευτικού υλικού.

Από την πλευρά τους ακτιβιστές της αντιπολίτευσης, που βοηθούν την παροχή φαρμακευτικού υλικού σε περιοχές της Δαμασκού που δεν ελέγχονται πλήρως από την κυβέρνηση δηλώνουν πως είναι όλο και περισσότερο δύσκολο να βρεθούν προμήθειες.

«Η κυβέρνηση δεν θέλει να αποκτήσει η αντιπολίτευση φαρμακευτικές προμήθειες.

Μία γνωστή συνελήφθη να προσπαθεί να περάσει λαθραία αντιβιοτικά στην αντίπαλη περιοχή και κρατήθηκε για 43 ημέρες», δηλώνει η Αλέξια Τζέιντ.