Μήπως το Νόμπελ Ειρήνης χάνει το κύρος του;

Θεωρείται ως το βραβείο με το μεγαλύτερο κύρος στον κόσμο, όμως το Νόμπελ Ειρήνης κινδυνεύει να χάσει τη λάμψη του εξαιτίας ορισμένων παράξενων επιλογών που προκαλούν έντονη πολεμική, τρεις ημέρες πριν από την απονομή του βραβείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

"Φάρσα", "σκάνδαλο", "γελοίο" , "παράλογο... Πολλές από τις τελευταίες επιλογές της νορβηγικής επιτροπής των Νόμπελ έχουν δεχuεί έντονες επικρίσεις

"Ορισμένες από τις πρόσφατες επιλογές έχουν αμαυρώσει τη φήμη του βραβείου και έχουν προκαλέσει αμφιβολίες για τη νομιμότητα της επιτροπής Νόμπελ", εκτιμά ο αμερικανός δημοσιογράφος Σκοτ Λόντον, ο οποίος είναι ειδικός στα βραβεία Νόμπελ.

Στα περισσότερα από εκατό χρόνια της ιστορίας του "το βραβείο Νόμπελ έχει αμφισβητηθεί αρκετές φορές, όμως οι γκάφες και οι λανθασμένες επιλογές έχουν γίνει συχνότερες τα τελευταία χρόνια", πρόσθεσε.

   Μετά την "βόμβα" Ομπάμα, που τιμήθηκε με το βραβείο μόλις εξελέγη πρόεδρος, προκαλώντας τη γενική έκπληξη, η επιλογή φέτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχτηκε πολλές επιθέσεις, ακόμα και από ανθρώπους που κανείς δεν το περίμενε, όπως προσωπικόητες που έχουν βραβευτεί στο παρελθόν.

   Η επιλογή του κινέζου διαφωνούντα Λιου Σιαομπό το 2010 έγινε γενικά δεκτή ευνοϊκά, εκτός από το Πεκίνο που αναφέρθηκε στους "κλόουν της επιτροπής".

Όμως το 2011 η επιλογή τριών γυναικών καταγγέλθηκε από πολλούς, ειδικά για την πρόεδρο της Λιβερίας Ελεν Τζόνσον Σέρλιφ που κατηγορείται για διαφθορά και νεποτισμό από την συμπατριώτισσα της ακτιβίστρια Λέιμα Γκμπόουι, με την οποία μοιράστηκε το Νόμπελ.

Για τον Nορβηγό νομικό Φρέντρικ Χέφερμελ, συγγραφέα του βιβλίου "Η Επιθυμία του Νόμπελ" και επικριτή της επιτροπής, το κακό έχει ήδη γίνει. "Το βραβείο δεν απονέμεται σε αυτούς που εργάζονται για την παγκόσμια ειρήνη και έχει χάσει την αξιοπιστία του, νομική και ηθική", τονίζει.

Οι επικρίσεις εναντίον της επιτροπής στρέφονται κυρίως στον πρόεδρό της Θόρνμπιορν Γιάγκλαντ, ο οποίος πιστεύεται πως επιβάλλει την άποψή του στα άλλα τέσσερα μέλη της επιτροπής και εναντίον του γραμματέα του Γκέιρ Λουντσταντ, που δεν έχει δικαίωμα ψήφου, αλλά ασκεί μεγάλη επιρροή.

Αδιαφορώντας για τις οδηγίες που περιέχονταν στην διαθήκη του σουηδού Αλφρεντ Νόμπελ (1833-1896), "στην πραγματικότητα έκλεψαν το βραβείο", υπογραμμίζει ο Χέφερμελ.

Το Νόμπελ αναξιόπιστο; "Σίγουρα όχι ακόμα" απαντά ο γάλλος Αντουάν Ζακόμπ συγγραφέας του βιβλίου "Η Ιστορία του βραβείου Νόμπελ".

"Εξακολουθούν να το περιμένουν κάθε χρονιά και είναι συνυφασμένο με μια παράδοση που έχει γνωρίσει σημαντικές στιγμές και έχει επιβιώσει σε άσχημες", επισημαίνει.

Σύμφωνα με τον Ζακόμπ, ο Γιάγκλαντ "θέλει να κάνει το βραβείο όργανο των προσωπικών του πεποιθήσεων, γιατί είναι απόλυτα σίγουρος ότι εκφράζει την πραγματικότητα".

Αυξάνονται οι φωνές που ζητούν αλλαγή στην επιτροπή, τα μέλη της οποίας είναι σε γενικές γραμμές πρώην πολιτικοί, τους οποίους ορίζει το νορβηγικό κοινοβούλιο.

Ανάμεσα στις προτάσεις περιλαμβάνεται και εκείνη που υποστηρίζει ότι τα μέλη της επιτροπής πρέπει να είναι "λιγότερο πολιτικές" προσωπικότητες--για να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της--περισσότερο ειδικευμένες στα διεθνή θέματα.

Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη Κρίστιαν στο Οσλο Μπεργκ Χάρπβικεν είναι υπέρ της αλλαγής, αλλά δεν ανησυχεί για το κύρος του Νόμπελ Ειρήνης.

"Δεν είναι οι αμφισβητούμενες επιλογές που απειλούν το κύρος του βραβείου Νόμπελ. Η απειλή προέρχεται από τα "ομαδικά και πολυπρόσωπα" βραβεία, από αυτά που έχουν λιγότερο ενδιαφέρον, από αυτά που είναι συμβατικά", δηλώνει.

Για τον ίδιο, "το Νόμπελ Ειρήνης είναι τόσο καθιερωμένο ως το βραβείο με το μεγαλύτερο κύρος στον κόσμο που μπορεί να αντέξει μια μεγάλη δόση πολεμικής".