Για πρώτη φορά οι Τσέχοι εκλέγουν απευθείας τον πρόεδρό τους

Είκοσι χρόνια μετά την ίδρυση της ανεξάρτητης Τσεχίας, την 1η Ιανουαρίου του 1993, έπειτα από την ειρηνική διάσπαση της ενιαίας Τσεχοσλοβακίας σε δύο ανεξάρτητες δημοκρατίες Τσεχία και Σλοβακία, οι πολίτες της καλούνται, για πρώτη φορά στην ιστορία της, να εκλέξουν απευθείας τον πρόεδρο της χώρας μέσα από δύο γύρους προεδρικών εκλογών και από συνολικά εννέα υποψήφιους.

Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών για την ανάδειξη του διαδόχου του μέχρι τώρα προέδρου, Βάτσλαβ Κλάους, του οποίου η δεύτερη 5ετής θητεία εκπνέει την 8η Μαρτίου, διεξάγεται αύριο Παρασκευή και το Σάββατο, ενώ ο δεύτερος θα ακολουθήσει δύο εβδομάδες αργότερα μεταξύ των δύο επικρατέστερων, καθώς ουδείς αναμένεται να συγκεντρώσει την απαραίτητη απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο.

Σε αντίθεση με τον απερχόμενο πρόεδρο Κλάους, ο οποίος τόσο την πρώτη όσο και τη δεύτερη φορά, είχε εκλεγεί από τη δεξιά πλειοψηφία του Κοινοβουλίου ως υποψήφιος του συντηρητικού Δημοκρατικού Κόμματος Πολιτών, του οποίου υπήρξε ιδρυτής και το οποίο ηγείται του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού στην Πράγα, ο μελλοντικός διάδοχός του δεν θα αναδειχτεί στο ύπατο αξίωμα της χώρας με κομματική υποστήριξη, αφού οι δύο επικρατέστεροι υποψήφιοι κατέρχονται στις εκλογές ως ανεξάρτητοι.

Σε όλες τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων, προηγείται, με μέσο ποσοστό 25%, ο πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας και πρώην αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών, ο 68χρονος Μίλος Ζέμαν, ο οποίος το 1998 οδήγησε για πρώτη φορά το κόμμα του στην εξουσία και συγκαταλέγεται, μαζί με τον αποθανόντα πρώην πρόεδρο Βάτσλαβ Χάβελ και τον Βάτσλαβ Κλάους, στους ηγέτες που υπήρξαν καθοριστικοί για την πορεία της χώρας μετά τη λεγόμενη Βελούδινη Επανάσταση και την αλλαγή καθεστώτος το 1989 στην ως τότε ενιαία Τσεχοσλοβακία.

Δεύτερος στις δημοσκοπήσεις, με ποσοστό γύρω στο 20%, εμφανίζεται ο 63χρονος Γιαν Φίσερ, ο οποίος είχε ηγηθεί για ένα χρόνο της μεταβατικής κυβέρνησης (μέσα 2009 έως μέσα του 2010), σε μια κρίσιμη για την Τσεχία εποχή, όταν, στη διάρκεια της Προεδρίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε ανατραπεί, έπειτα από πρόταση μομφής, η τότε δεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μίρεκ Τοπολάνεκ. Πριν από την πρωθυπουργοποίησή του, ο Γιαν Φίσερ είχε διατελέσει για πολλά χρόνια διευθυντής της Στατιστικής Υπηρεσίας της Τσεχίας, ενώ από το 2010 μέχρι πρόσφατα ήταν αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη στο Λονδίνο.

Αναλυτές στην Πράγα θεωρούν «σκιά» στην υποψηφιότητα του κ. Φίσερ, την παραμονή του μέχρι τη δεκαετία του 1980 ως μέλος του Τσεχικού Κομμουνιστικού Κόμματος, από το οποίο, ο κύριος αντίπαλός του με τον οποίο θα διεκδικήσουν πιθανότατα στο δεύτερο γύρο το προεδρικό αξίωμα, Μίλος Ζέμαν, είχε διαγραφεί ήδη το 1970 γιατί είχε διαφωνήσει με την επέμβαση των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, τον Αύγουστο του 1968, για την καταστολή του αντισοβιετικού κινήματος της «Άνοιξης της Πράγας».

Ελάχιστες πιθανότητες να περάσουν στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών σε δύο εβδομάδες, έχουν οι δύο κομματικοί υποψήφιοι, ο 75χρονος σημερινός υπουργός Εξωτερικών, ιδρυτής και αρχηγός του δεξιοφιλελεύθερου κόμματος ΤΟΠ 09, Κάρελ Σβάρτσενμπεργκ, αριστοκράτης γόνος πριγκιπικής οικογένειας της πρώην Αυστροουγγαρίας, με ποσοστό στις δημοσκοπήσεις 11% και ο 43χρονος Γίζι Ντίνστμπιρ, γιός του εκλιπόντα πέρσι πρώην υπουργού Εξωτερικών, που είναι υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών και φέρεται να συγκεντρώνει ποσοστό 10,6%.

Χωρίς πολιτικό «παρελθόν», ανεξάρτητος υποψήφιος και τρίτος στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό 11,4%, εμφανίζεται ο συνθέτης, ζωγράφος και καθηγητής πανεπιστημίου, Βλαντίμιρ Φραντς, αμφιλεγόμενος εξαιτίας του ολόσωμου «τατουάζ» που η φωτογραφία του έχει κάνει το γύρο του κόσμου και του οποίου η υποψηφιότητα ξεκίνησε ως πρωτοβουλία των σπουδαστών του, για να κορυφωθεί με τη συγκέντρωση 80.000 υπογραφών, πολύ περισσότερων από τις 50.000 που ήταν απαραίτητες για μια υποψηφιότητά του. Ακόμη λιγότερες πιθανότητες για το δεύτερο γύρο έχουν ο άλλος υποψήφιο, ο αντιπρόεδρος της Γερουσίας Πρέμισλ Ζομπότκα (7,1%), όπως επίσης και οι τρεις υποψήφιες γυναίκες, η αρχηγός του εξωκοινοβουλευτικού κόμματος «Σουβερένιτα», Γιάνα Μπομποσίκοβα (5,6%), η ευρωβουλευτής του Χριστιανοδημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος, Ζουζάνα Ροίτοβα (4-5%) και η ηθοποιός του θεάτρου και κινηματογράφου Τάνα Φισερόβα (4-5%).

Τα εκλογικά κέντρα ανοίγουν αύριο στις 15:00 ώρα Ελλάδας και κλείνουν στις 23:00, ενώ το Σάββατο η προσέλευση στις κάλπες θα είναι δυνατή μεταξύ 9:00 και 15:00 ώρα Ελλάδας, με τα εκλογικά αποτελέσματα να αναμένονται για αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Για την κατάθεση υποψηφιότητας για τις προεδρικές εκλογές στην Τσεχία ήταν απαραίτητη η στήριξη είκοσι βουλευτών ή δέκα γερουσιαστών, ή η συγκέντρωση υπογραφών τουλάχιστον 50.000 ενήλικων πολιτών.

Πηγή ΑΠΕ - ΜΠΕ