Ενας συντηρητικός Πάπας «φεύγει» από τα σκάνδαλα

Για τρίτη φορά βγαίνει μαύρος καπνός από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα, ενώ εξήντα καλόγριες τραγουδούν εν χορώ παρακαλώντας να εκλεγεί σύντομα ο νέος Πάπας. Η αγωνία είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των 100.000 πιστών οι οποίοι έχουν συγκεντρωθεί στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, την ώρα που οι τηλεοπτικές κάμερες των δικτύων που έχουν καταφθάσει από κάθε γωνιά του κόσμου για την κρίσιμη αυτή ημέρα, καταγράφουν τα βουρκωμένα μάτια των γυναικών που περιμένουν να ακούσουν το περίφημο «habemus papam».

Η αναμονή είναι τεράστια, ενώ τα γραφεία στοιχημάτων παίρνουν φωτιά. «Μήπως η τέταρτη είναι και η τυχερή;» αναρωτιούνται όλοι όταν διακρίνουν κάτι να ξεπροβάλει από την καμινάδα. «Είναι μαύρος καπνός; Είναι γκρι; Είναι λευκός; Εξελέγη Πάπας;» τα ερωτήματα διαδέχονται το ένα το άλλο καθώς η «φουμάτα», όπως λέγεται ο καπνός, είναι αινιγματική. Τη «λύτρωση» όμως φέρνει ο ήχος της καμπάνας που αποκαλύπτει ότι πράγματι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία απέκτησε νέο ηγέτη. «Ηabemus papam», λοιπόν και αυτός είναι ο Γερμανός Γιόσεφ Ράτζινκγερ….


Ηταν 19 Απριλίου του 2005 όταν ο Πάπας Βενέδικτος 16ος έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου χαιρετώντας τους πιστούς που πανηγύριζαν στα όρια του παραληρήματος. Η εκλογή του αποτελούσε έκπληξη καθώς λίγοι είχαν ποντάρει στο όνομά του, όμως εκείνος κατάφερε να τους διαψεύσει.

Την ίδια έκπληξη ή ίσως και μεγαλύτερη προκάλεσε η αιφνίδια απόφασή του να παραιτηθεί, αφήνοντας πολλούς να αναρωτιούνται τους πραγματικούς λόγους πίσω από την αποχώρησή του, ακόμα και τώρα μετά το χθεσινό αποχαιρετιστήριο μήνυμά του μπροστά σε 200.000 πιστούς στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.
Ευχαριστώντας τους για την αγάπη τους και τονίζοντας ότι «προχώρησα σε αυτό το βήμα (της παραίτησης), γνωρίζοντας πλήρως τη βαρύτητα και την σπανιότητα της πράξης, ωστόσο με πνεύμα βαθιάς γαλήνης», ο Πάπας ξεκίνησε την ομιλία του, όμως τα ερωτήματα παραμένουν.

Είναι πράγματι κουρασμένος όπως δήλωσε με αποτέλεσμα να μη μπορεί να φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις του; Είναι άρρωστος όπως υποστήριξαν κάποια δημοσιεύματα, με μερικούς να ισχυρίζονται ότι πάσχει από καρκίνο ή από καρδιά; Ενας τραυματισμός στο κεφάλι από πτώση τον περασμένο χρόνο ενώ βρισκόταν στο Μεξικό, τον έκανε να διαπιστώσει ότι είναι πολύ αδύναμος; Η μήπως τα σκάνδαλα οικονομικά και σεξουαλικά που πλήττουν το Βατικανό τον έσπρωξαν να εγκαταλείψει την θέση του, καθώς τελικά δεν έφερε την αλλαγή που επιθυμούσε; Οι συνωμοσιολόγοι λατρεύουν να ασχολούνται με τα μυστήρια της Καθολικής Εκκλησίας και βλέπουν πίσω από τους «ιερούς» τοίχους της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου μυστικά και πάθη που ξεπερνούν ακόμα και την φαντασία του Νταν Μπράουν στους «Πεφωτισμένους».

Οι περισσότεροι πιστοί βέβαια χαρακτήρισαν την πράξη του Πάπα Βενέδικτου ως θαρραλέα, σεμνή και ταπεινή, ενώ την αποδέχθηκαν ως δείγμα μεγάλης εσωτερικής δύναμης σε απόλυτα επαφή με την συνείδηση ενός ανθρώπου που είναι ιδιαίτερα εύθραυστος ώστε να συνεχίσει να ασκεί το έργο του τα επόμενα χρόνια. Είναι όμως έτσι;

Το μεγάλο ζήτημα που προέκυψε και δυσκόλεψε πολύ τη θητεία του Πάπα Βενέδικτου, ήταν το σκάνδαλο με την Τράπεζα του Βατικανού (Ior) η οποία, παρά τις προσπάθειες του, βρίσκεται ακόμα στην μαύρη λίστα, εξακολουθώντας να αποτελεί έναν φορολογικό παράδεισο.



Πάντα η Ior ήταν συνώνυμο μυστηρίου. Μυστικοί λογαριασμοί, ανωνυμία των κατόχων λογαριασμών, ακόμα και άνθρωποι που δε θα είχαν το δικαίωμα να έχουν καταθέσεις κατάφεραν να ανοίξουν λογαριασμούς στην τράπεζα. Πολλοί έκαναν λόγο για μύθους, άλλοι όμως επιμένουν ότι πρόκειται για πραγματικά γεγονότα. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2010 η εισαγγελία της Ρώμης ξεκίνησε έρευνα για μυστικούς λογαριασμούς και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, προχωρώντας μάλιστα στην κατάσχεση 23 εκατομμυρίων ευρώ. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα το γεγονός ότι πίσω από την Ior υπάρχει ο Ετόρε Γκότι Τεντέσκι, άνθρωπος εμπιστοσύνης του Πάπα, ο οποίος απολύθηκε μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου. Πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που η τράπεζα του Βατικανού εμπλέκεται σε σκάνδαλο, καθώς το 1982 υπήρξε ανάμειξή στη βρώμικη υπόθεση με τη χρεοκοπία της Banco Ambrosiano, της μεγαλύτερης τότε ιδιωτικής τράπεζας της Ιταλίας.

Παράλληλα η αποκάλυψη ότι πίσω από την τεράστια ακίνητη περιουσία του Βατικανού κρύβονται τα μετρητά που παρείχε στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αρχικά ο Μουσολίνι σε αντάλλαγμα για την παπική αναγνώριση του ιταλικού φασιστικού καθεστώτος το 1929, σίγουρα δεν εξομάλυνε την ήδη οξυμένη κατάσταση.
Σαν να μην έφτανε αυτό, προσφάτως με το σκάνδαλο γύρω από την τράπεζα της Μόντε Πάσκι ντι Σιένα, η εισαγγελία ερευνά και την περίπτωση διευθυντών της τράπεζας να διατηρούν λογαριασμούς και στην Ior, κάτι που βέβαια διέψευσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Βατικανού Φεντερίκο Λομπάρντι.


Την ίδια ώρα, ισχυρό ήταν και το πλήγμα της σύλληψης του οικονόμου του Πάπα, Πάολο Γκαμπριέλε, γνωστός στο Βατικανό ως «Παολέτο» επειδή ήταν συμπαθής και σεμνός. Ο Παολέτο όμως δεν επέδειξε ιδιαίτερη σεμνότητα όταν απέσπασε αρχεία από τα διαμερίσματα του Ποντίφικα, τα οποία στη συνέχεια παρέδωσε σε δημοσιογράφους. Το σκάνδαλο που έγινε γνωστό ως Vatileaks, αναστάτωσε τον καθολικό κόσμο, καθώς τα έγγραφα αποκάλυπταν την διαφθορά και τη κακοδιοίκηση στους κόλπους του Βατικανού.

Αυτό όμως που συγκλόνισε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ήταν η αποκάλυψη των σεξουαλικών παρενοχλήσεων από καθολικούς ιερείς σε παιδιά. Τα θύματα παιδοφιλίας δεν έλαβαν καμία ουσιαστική απάντηση ή συγγνώμη, αντιθέτως καταβλήθηκε σημαντική προσπάθεια ώστε οι υποθέσεις τους να καλυφθούν στρατηγικά ώστε να μη πληγεί η «ιερή» εικόνα των εκπροσώπων της Εκκλησίας.

Μπορεί βέβαια οι αποκαλύψεις να ξεκίνησαν πριν την εκλογή του Βενέδικτου, όμως το σκάνδαλο πήρε γιγαντιαίες διαστάσεις κατά τη θητεία του. Το αποκορύφωμα είναι ότι ενεπλάκη το όνομά του όταν αποκαλύφθηκε ότι όσο ήταν αρχιεπίσκοπος του Μονάχου, επετράπη σιωπηλώς σε έναν κληρικό που ήταν γνωστό ότι ασελγούσε σε ανήλικους να επιστρέψει στα καθήκοντά του. Για αυτό το λόγο άλλωστε ο ίδιος ο Πάπας τον Οκτώβριο του 2006 μίλησε για τις σεξουαλικές επιθέσεις χαρακτηρίζοντας τις «τεράστιο έγκλημα», καλώντας για «αποκατάσταση της αλήθειας» και «υποστήριξη στα θύματα». Τέσσερα χρόνια αργότερα σε ταξίδι του στη Μάλτα αποφάσισε να συναντήσει μερικά από τα θύματα, ζητώντας τους συγγνώμη στο όνομα της Εκκλησίας, ενώ σύμφωνα με μαρτυρία των πρωταγωνιστών, έκλαψε από συγκίνηση. Παρόλα αυτά στο άκουσμα της παραίτησής του κάποια από τα θύματα παιδεραστίας δήλωσαν πως η απόφαση αυτή έπρεπε προ πολλού να είχε παρθεί.


Ίσως λοιπόν όλο αυτό το φορτίο να αποδείχθηκε πολύ βαρύ για τον 85χρονο Γιόσεφ Ράτσινγκερ ο οποίος πριν την εκλογή του είχε συνταράξει με την επίθεση που είχε ασκήσει στους εκπροσώπους της Εκκλησίας, λέγοντας πως «η Εκκλησία μοιάζει με βάρκα έτοιμη να βυθιστεί, μια βάρκα που μπάζει νερά από παντού. Στο χωράφι με τα σιτηρά βλέπουμε παντού ζιζάνια, ενώ το πρόσωπο της Εκκλησίας είναι τόσο βρώμικο. Εμείς όμως το βρωμίζουμε!».

Φαίνεται λοιπόν πως ο Πάπας Βενέδικτος δεν κατόρθωσε να διώξει τα ζιζάνια από το «χωράφι» του και τώρα ίσως για πρώτη φορά έπειτα από σχεδόν εννιά χρόνια θητείας να κοιμάται ήσυχος μετά την απόφασή του. Αναμένεται τουλάχιστον οι κήποι στο Μοναστήρι του Βατικανού όπου πρόκειται να απομονωθεί από σήμερα, να μείνουν καθαροί από ζιζάνια…