Κιργιστάν: Προθεσμία στις ΗΠΑ για κλείσιμο βάσης στο έδαφός του

Το Κιργιστάν όρισε προθεσμία ως τον Ιούλιο του 2014 για να κλείσει η αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην Μανάς, σημαντικό κόμβο για την μεταφορά και τον ανεφοδιασμό των αμερικανικών στρατευμάτων που επιχειρούν στο Αφγανιστάν που πλέον κρίνεται ότι χάνει τη στρατηγική του σημασία, αφού οι ξένες δυνάμεις αναμένεται να αποχωρήσουν σταδιακά.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να ικανοποιήσει τη Ρωσία, που μάχεται με την Δύση και την Κίνα για επιρροή σε αυτή την πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους περιφέρεια, που ανήκε άλλοτε στη σοβιετική κεντρική Ασία.

Τα μάχιμα στρατεύματα της Διεθνούς Δύναμης Αρωγής για την Ασφάλεια (ISAF) του Αφγανιστάν, η οποία τελεί υπό διοίκηση του NATO, σχεδιάζεται να αποχωρήσουν από το αφγανικό έδαφος έως τα τέλη του 2014, τερματίζοντας την ιδιαίτερα δαπανηρή και όλο και λιγότερη δημοφιλή σύρραξη στην οποία είχαν εμπλακεί δυτικές δυνάμεις υπό τις ΗΠΑ μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη και στην Ουάσινγκτον από την αλ Κάιντα.

Το κέντρο διέλευσης της Μανάς, έξω από την πρωτεύουσα Μπισκέκ, όπου υπηρετούν περίπου 1.000 Αμερικανοί στρατιωτικοί, λειτουργεί από τα τέλη του 2001. Η κυβέρνηση του Κιργιστάν, σε ανακοίνωσή της πριν από μια ψηφοφορία στη βουλή της χώρας, ανέφερε ότι «η περαιτέρω λειτουργία αυτής της εγκατάστασης είναι αχρείαστη». Το κοινοβούλιο ενέκρινε το νομοσχέδιο που προβλέπει το κλείσιμο της βάσης ως την 11η Ιουλίου 2014 με 91 ψήφους υπέρ έναντι 5 κατά.

Η Ρωσία είχε εξασφαλίσει την παράταση της ενοικίασης της δικής της αεροπορικής βάσης στο Κιργιστάν τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 η Μόσχα είχε διαβεβαιώσει πως δεν είχε καμιά αντίρρηση οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους να χρησιμοποιήσουν την κεντρική Ασία ως ενδιάμεσο σταθμό για την ανάπτυξη, τη μεταφορά και τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων τους στο Αφγανιστάν. Σταδιακά όμως το Κρεμλίνο άρχισε να ανησυχεί για την μεγεθυνόμενη παρουσία ξένων στρατευμάτων σε μια περιοχή που αποτελούσε άλλοτε την αυτοκρατορική ‘πίσω αυλή’ της Ρωσίας.

Ο Κιργίζιος πρόεδρος Αλμαζμπέκ Αταμπάγεφ, που εξελέγη το 2011, έδωσε έμφαση στην αποκατάσταση στενών σχέσεων με τη Ρωσία κι είχε διαβεβαιώσει επανειλημμένα την Μόσχα ότι η αεροπορική βάση των ΗΠΑ θα κλείσει το 2014.

Κατά την διάρκεια μιας επίσκεψής του στην Μπισκέκ τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε συμφωνήσει στην παραγραφή χρέους ύψους σχεδόν 500 εκατ. δολαρίων που οφειλόταν στην Μόσχα από το κιργιζικό δημόσιο, σε αντάλλαγμα για ένα πακέτο συμφωνιών που επεκτείνουν την ρωσική οικονομική και στρατιωτική επιρροή στη χώρα.

Σε αυτές περιλαμβάνεται η 15ετής παράταση της συμφωνίας ενοικίασης της αεροπορικής βάσης Καντ, έξω από το Μπισκέκ.

Το Κιργιστάν –ένα ορεινό κράτος 5,5 εκατ. κατοίκων, που αποτελεί τμήμα της κεντρασιατικής οδού για τα ναρκωτικά που παράγονται στο Αφγανιστάν– έχει πληγεί επανειλημμένα από επεισόδια πολιτικής βίας και δύο πρόεδροι έχουν ανατραπεί εξαιτίας μαζικών εξεγέρσεων από το 2005.

Η οικονομία της χώρας, το ΑΕΠ της οποίας συρρικνώθηκε πέρυσι, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μια συμφωνία με την καναδική εταιρεία Centerra Gold για την εξόρυξη χρυσού και στα εμβάσματα τα οποία στέλνουν στην πατρίδα τους οι μετανάστες που δουλεύουν στη Ρωσία.

Ο τερματισμός της συμφωνίας για την ενοικίαση της βάσης Μανάς από τις ΗΠΑ θα σημάνει την απώλεια εσόδων ύψους 60 εκατ. δολαρίων και αρκετά ακόμη έμμεσα έσοδα λόγω της λειτουργίας της βάσης, όπως εκτίμησε ο βουλευτής Ακμάτμπεκ Κελντιμπέκοφ.