Τουρκία: Το «πακέτο εκδημοκρατισμού» ανακοίνωσε ο Ερντογάν

Μεταρρυθμίσεις υπέρ των Κούρδων και άλλων μειονοτήτων ανακοίνωσε σήμερα ο τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε συνέντευξη τύπου στην Άγκυρα.

Πρόκειται για ένα «πακέτο εκδημοκρατισμού» που αφορούν θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

Μεταξύ άλλων, ο αρχηγός του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης πρότεινε την κατοχύρωση του δικαιώματος διδασκαλίας και σε άλλες πλην της τουρκικής γλώσσες, ανάμεσά τους και η κουρδική γλώσσα, την άρση απαγόρευσης της ισλαμικής μαντίλας για τις εργαζόμενες στις δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και τη μείωση στο 5% του ορίου του 10% για την εξασφάλιση κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης στα τουρκικά κόμματα.

Επίσης ανακοίνωσε πως σχεδιάζει την επιστροφή μοναστηριακής περιουσίας στους Σύρους Χριστιανούς και είχε κατασχεθεί από το κράτος. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως παρά τα σχετικά δημοσιεύματα τους τελευταίους δύο μήνες, τελικά δεν περιλήφθηκε στη δέσμη η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη.

Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης οι μεταρρυθμίσεις είναι μια πολυαναμενόμενη κίνηση από την κυβέρνηση για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των Κούρδων της Τουρκίας, οι οποίοι  αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού. Μάλιστα αποτελεί ένα βήμα για τη λήξη των συγκρούσεων μεταξύ Τούρκων και Κούρδων, οι οποίες έχουν στοιχίσει τη ζωή περίπου 40.000 ανθρώπων.

«Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή, ένα σημαντικό βήμα», είπε αρχικά ο Ερντογάν σε συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Άγκυρα, «που θα διευρύνουν τις ελευθερίες». Στη συνέχεια επέκρινε την αντιπολίτευση λέγοντας: «με μια αντιπολίτευση που στέκεται εμπόδιο στις λύσεις, δεν κατέστη δυνατόν να προχωρήσουμε σε ένα σύνταγμα».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός ανακοίνωσε μέτρα που προϋποθέτουν νομοθετική ρύθμιση, αλλά και άλλα που θα εφαρμοστούν με διοικητικές αποφάσεις. Ως προς τα μέτρα που προϋποθέτουν νομοθετική ρύθμιση, ο Ερντογάν αναφέρθηκε πρώτα από όλα στον εκλογικό νόμο. Είπε ότι το κόμμα του προτείνει τρεις εναλλακτικές λύσεις.

Το πακέτο μέτρων:

1. Να συνεχιστεί το εθνικό όριο του 10%, να μειωθεί στο 5% και αργότερα να καταργηθεί και να εφαρμοστεί εκλογικό σύστημα στενής περιφέρειας.

2. Η οικονομική ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων από το κράτος θα επεκταθεί και θα δίνεται σε κόμματα που συγκεντρώνουν ποσοστό πάνω από 3% στις εκλογές. Το ισχύον ποσοστό είναι το 7%.

3. Θα αρθεί η υποχρέωση των πολιτικών κομμάτων να διαθέτουν οργανώσεις στο 50% των οικισμών μιας επαρχίας.

4. Θα δοθεί στα κόμματα η δυνατότητα να έχουν συμπρόεδρο, με τον όρο ότι αυτό θα αναφέρεται στο καταστατικό τους και ο αριθμός των συμπροέδρων δεν θα υπερβαίνει τους δύο.

5. Θα αρθούν τα εμπόδια για την εγγραφή μελών στα πολιτικά κόμματα. Όσοι έχουν δικαίωμα ψήφου θα μπορούν να είναι μέλη κόμματος.

6. Θα παρασχεθεί δυνατότητα πολιτικής προπαγάνδας σε διάφορες γλώσσες και διαλέκτους. Επίσης το ίδιο δικαίωμα θα παρασχεθεί και στις προκαταρκτικές εκλογές των κομμάτων για την εκλογή υποψηφίων. Το μέτρο αφορά κυρίως τους Κούρδους.

7. Θα αυξηθούν οι ποινές για τα εγκλήματα μίσους που στρέφονται εναντίον των γλώσσας, της εθνότητας, του φύλου, των πολιτικών και θρησκευτικών αντιλήψεων των πολιτών.

8. Θα θεσμοθετηθούν ποινές για όσους επιχειρούν να εμποδίσουν τους πολίτες που ακολουθούν τη θρησκευτική τους πίστη.

9. Θα αρθεί ο περιορισμός ως προς τη χρήση κάποιων γραμμάτων. Πρόκειται για θέμα που πρακτικά αφορά κυρίως τους Κούρδους και σχετίζεται με τη χρησιμοποίηση γραμμάτων όπως W, Q, X.

10. Θα διασφαλιστεί η συμμετοχή ως προς τον ορισμό του τόπου και του χρόνου των διαδηλώσεων, με την τελική απόφαση να ανήκει στην κατά τόπους διοικητική αρχή.

11. Θα επιτραπεί στα ιδιωτικά σχολεία η παροχή εκπαίδευσης σε διάφορες γλώσσες, τις οποίες θα ορίσει το υπουργικό συμβούλιο.

12. Θα δοθεί η δυνατότητα για αλλαγή στα τοπωνύμια, έτσι ώστε να επανέλθουν τα παλιά τοπωνύμια. Το μέτρο αυτό αφορά τους Κούρδους, αλλά και τους Αλεβίτες.

13. Το Πανεπιστήμιο Νέβσεχιρ μετονομάζεται σε Πανεπιστήμια Χατζί Μπεκτάς Βελί. Μέτρο σχετικά με τους Αλεβίτες πρέπει να θεωρηθεί η μετονομασία.

14. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων θα τελεί υπό την προστασία νόμου.

15. Θα αρθούν τα εμπόδια που υπάρχουν στο θέμα της συγκέντρωσης οικονομικής βοήθειας.

Ως προς τα μέτρα που θα εφαρμοστούν με διοικητικές αποφάσεις, ο Ερντογάν ανέφερε:

1. Θα αλλάξει ο νόμος περί περιβολής στο δημόσιο, έτσι ώστε να αρθεί η απαγόρευση της μαντίλας στις υπηρεσίες του δημοσίου.

2. Καταργείται όρκος των οποίον είναι υποχρεωμένα να διαβάζουν από το 1933 οι μαθητές των δημοτικών σχολείων.

3. Επιστρέφεται στους Συροχαλδαίους ένα μοναστήρι.

4. Θα ιδρυθεί στο πλαίσιο ενός από τα υπάρχοντα κρατικά πανεπιστήμια, ινστιτούτο γλώσσας και πολιτισμού των Ρομά.

Μία μέρα μετά τις ανακοινώσεις αυτές του Ερντογάν, αύριο αρχίζει στην Τουρκία το νέο κοινοβουλευτικό έτος. Οι αντιδράσεις επί των μέτρων θα είναι αντικείμενο συζητήσεων στην εθνοσυνέλευση.

Παράλληλα όμως αντιδράσεις αναμένεται να υπάρξουν από διάφορους χώρους. Για παράδειγμα τους τελευταίους μήνες είχε καλλιεργηθεί κλίμα αναμονής μέτρων σχετικά με τους Αλεβίτες όπως είναι το καθεστώς των χώρων λατρείας τους, οι οποίοι δεν αναγνωρίζονται στην Τουρκία.

Αντιδράσεις αναμένεται να προέλθουν και από τους Κούρδους, παρότι τα μέτρα περιλαμβάνουν κάποια ζητήματα σχετικά με αυτούς.