Ολάντ για παρακολουθήσεις: Απαιτούμε εξηγήσεις από ΗΠΑ

Η Γαλλία και η Γερμανία ανέλαβαν κοινή πρωτοβουλία, με την υποστήριξη και των άλλων Ευρωπαίων, για να βρεθεί ως το τέλος του χρόνου ένα πεδίο συνεννόησης με τις ΗΠΑ στα θέματα των πληροφοριών, μετά τις αποκαλύψεις για το εύρος της αμερικανικής κατασκοπείας.

"Πρέπει να σταματήσει και να απαιτήσουμε εξηγήσεις", δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την πρώτη ημέρα της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες.

"Αυτό έκαναν απόψε και ομόφωνα οι Ευρωπαίοι θεωρώντας πως υπάρχουν ορισμένες εξηγήσεις που πρέπει να ζητήσουμε από τον αμερικανό σύμμαχό μας", πρόσθεσε, διότι "γνωρίζουμε ότι θα υπάρξουν και άλλες αποκαλύψεις".

Η γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία παρουσιάσθηκε κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής, "με στόχο να καταλήξουμε πριν από το τέλος της χρονιάς σε μια συμφωνία για τις αμοιβαίες σχέσεις" Ευρωπαίων και Αμερικανών σε ό,τι αφορά τη συλλογή πληροφοριών, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπαϊ.

Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί μια ομάδα ανοικτή και για τα άλλα κράτη μέλη που θα βρει κοινούς κανόνες με την Ουάσινγκτον σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών. Διότι η "απώλεια της εμπιστοσύνης θα μπορούσε να βλάψει τη συνεργασία στη συλλογή πληροφοριών", υπογράμμισε.

"Είμαστε όλοι σύμφωνοι πάνω στο κείμενο, και οι 28", διευκρίνισε ο Βαν Ρόμπαϊ, καθώς υπήρχαν πληροφορίες για αντιρρήσεις των Βρετανών, παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ που έχουν και οι ίδιοι κατηγορηθεί ότι κατασκοπεύουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα την Ιταλία.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον είχε "θετική στάση", δήλωσε ο ιταλός ομόλογός του Ενρίκο Λέτα. Πράγμα σπάνιο, ο Κάμερον δεν έκανε δηλώσεις ούτε κατά την άφιξή του στη σύνοδο κορυφής ούτε κατά την έξοδό του.

Το σκάνδαλο της αμερικανικής κατασκοπείας δεν σταματά να διευρύνεται. Η τελευταία αποκάλυψη έγινε από την εφημερίδα "Γκάρντιαν", η οποία υποστήριξε χθες το βράδυ ότι η αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA), η οποία ενέχεται ήδη σε υποκλοπές στη Γαλλία, τη Βραζιλία και το Μεξικό, υπέκλεπτε τις συνομιλίες 35 ηγετών του πλανήτη.

Την Τετάρτη, το Βερολίνο προκάλεσε σοκ ανακοινώνοντας πως το κινητό τηλέφωνο της καγκελαρίου Άγγελας Μέρκελ μπορεί να παρακολουθούνταν από τις αμερικανικές υπηρεσίες.

"Η κατασκοπεία μεταξύ φίλων, είναι κάτι εντελώς απαράδεκτο", προειδοποίησε η Μέρκελ κατά την άφιξή της στις Βρυξέλλες.

Η καγκελάριος αρνήθηκε όμως να εξετάσει το ενδεχόμενο να ανασταλούν οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ, όπως ζήτησε ο αρχηγός του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Το θέμα αυτό δεν εθίγη από τους ηγέτες, δήλωσε η Μέρκελ, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο να υπάρξει ρήξη των εμπορικών συνομιλιών με την Ουάσινγκτον.

Όπως έκανε και ο Ολάντ στην αρχή της εβδομάδας, η Μέρκελ ζήτησε, πριν από τη σύνοδο κορυφής, εξηγήσεις από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και προειδοποίησε ότι η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο συμμάχων θα δεχθεί "σοβαρό πλήγμα" αν αποδειχθούν οι πρακτικές κατασκοπείας σε βάρος της.

Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να πει αν οι ΗΠΑ είχαν κατασκοπεύσει την Μέρκελ στο παρελθόν. Οι ΗΠΑ "δεν παρακολουθούν και δεν θα παρακολουθήσουν τις επικοινωνίες της καγκελαρίου", αρκέσθηκε να επαναλάβει ο εκπρόσωπος Τζέι Κάρνεϊ. "Αναγνωρίζουμε πως οι ΗΠΑ συλλέγουν πληροφορίες, όπως κάνουν και οι άλλες χώρες", παραδέχθηκε.

Το θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στη Γερμανία, η οποία φέρει το τραύμα της μαζικής παρακολούθησης των πολιτών στην ανατολική Γερμανία από τη Στάζι τον καιρό της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, στην οποία η Άγγελα Μέρκελ πέρασε τα νιάτα της.

Επικαλούμενος την περίοδο αυτή, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο προειδοποίησε χθες, Πέμπτη, εναντίον του "ολοκληρωτισμού", επιμένοντας στο "θεμελιώδες δικαίωμα" του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.

Ως τώρα οι Ευρωπαίοι δεν είχαν επιδείξει ενότητα στο σκάνδαλο που προκλήθηκε από τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν για το εκτεταμένο σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης που διαθέτουν οι ΗΠΑ. Ο λόγος δεν ήταν μόνο πως οι εθνικές αρχές είναι αρμόδιες τα θέματα της συλλογής πληροφοριών, αλλά και το ότι κατασκοπεία διενεργείται επίσης μεταξύ χωρών της ΕΕ.

Σχετικά μ' αυτό, ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε πως οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν θα μπορούσαν τελικά να αποδειχθουν "χρήσιμες", οδηγώντας σε "μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα" τις υπηρεσίες πληροφοριών και σε καλύτερη προστασία της ιδιωτικής ζωής των πολιτών.

Οι διαφορές των Ευρωπαίων κάνουν επίσης να καθυστερούν εδώ και πολλούς μήνες οι διαπραγματεύσεις για το νομοσχέδιο για την προστασία των δεδομένων το οποίο παρουσιάσθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ενώ η ευρωπαία επίτροπος Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ ζητούσε να υιοθετηθεί η μεταρρύθμιση "ως την άνοιξη του 2014", οι 28 αποφάσισαν να "δώσουν στο εαυτό τους περιθώριο ελιγμών" ως το 2015.

"Οφείλουμε να προχωρήσουμε ταχύτερα, αλλά ο στόχος είναι περίπλοκος. Αυτό δεν αφορά μόνο την ιδιωτική ζωή, αλλά έχει επίσης αντίκτυπο στον κόσμο των επιχειρήσεων", υποστήριξε ο Βαν Ρόμπαϊ.