Κινήσεις στρατηγικής από ΗΠΑ-Ρωσία για τον έλεγχο της Ουκρανίας

Σε ένα νέο επίπεδο εξελίσσεται πλέον η κρίση στην Ουκρανία, μετά την κατάπαυση του πυρός, την τοποθέτηση στα υψηλότερα αξιώματα στενών συνεργατών της πρώην προέδρου, Γιούλιας Τιμοσένκο, και την περιθωριοποίηση του μέχρι πρότινος στενού συνεργάτη της Ρωσίας και ισχυρού άνδρα της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Το πεδίο της μάχης δεν φαίνεται να είναι πλέον η πλατεία Ανεξαρτησίας και τα όπλα δεν είναι καραμπίνες, βόμβες μολότοφ, σφαίρες και θωρακισμένα οχήματα αλλά η οικονομία, το ευρώ, το δολάριο και το ρούβλι καθώς όπως ανακοίνωσε ο προσωρινός υπουργός Οικονομικών της χώρας, Γιούρι Κολόμποφ, το Κίεβο τα επόμενα δύο χρόνια έχει ανάγκη 35 δισ. δολάρια.

Από τη μια βρίσκονται ΗΠΑ και Βρετανία που πιέζουν για χρηματοδότηση από το ΔΝΤ. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες, συνεργαζόμενες με εταίρους σε όλο τον κόσμο, είναι έτοιμες να προσφέρουν στήριξη στην Ουκρανία, καθώς προχωράει στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται, για να ανακτήσει την οικονομική σταθερότητα», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας, Τζέι Κάρνεϊ.

«Η στήριξη αυτή μπορεί να συμπληρώσει ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ βοηθώντας να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις ευκολότερα και επιτρέποντας στην Ουκρανία να επενδύσει περισσότερο στην υγεία και στην παιδεία ώστε να συμβάλει να αναπτυχθεί το ανθρώπινο κεφάλαιο της Ουκρανίας και να ενισχυθεί το κοινωνικό δίχτυ προστασίας της», πρόσθεσε ο Κάρνεϊ.

Παρόμοιο ήταν το μήνυμα του υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, Τζορτζ Όζμπορν, ο οποίος δήλωσε πως η χώρα του είναι ετοιμη να προσφέρει οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία εντός πλαισίων που θα τεθούν από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ενωση

Πιο διακριτική εμφανίστηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση δια στόματος Ολιβιέ Μπαγί: «Η Ε.Ε. εργάζεται για τη χορήγηση (. . .) βραχυπρόθεσμης, μεσοπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης στήριξης για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η ουκρανική οικονομία», ανέφερε σημειώνοντας πως παραμένει στο τραπέζι η πρόταση των Βρυξελλών για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου και επενδύσεων με την προϋπόθεση ότι θα εκλεγεί μια νέα κυβέρνηση, ώστε «να εξασφαλιστεί ότι γίνεται μια εντελώς ανεξάρτητη επιλογή με την πλήρη υποστήριξη μιας σαφούς πλειοψηφίας».
 
Από την πλευρά της η Μόσχα παίζει το χαρτί της πραγματικής προσφοράς για να πιέσει στην όσο το δυνατόν μικρότερη στροφή προς τη Δύση της Ουκρανίας καθώς έχει αποδείξει έμπρακτα την αποφασιστικότητα της να χορηγήσει συνολικά 15 δισ. δολάρια με την καταβολή της πρώτης δόσης των 3 δισεκατομμυρίων. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης, Αλεξέι Ουλιουκάγεφ, στο Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ, ότι η επόμενη δόση της έκτακτης βοήθειας που είχε συμφωνήσει η Μόσχα να χορηγήσει στο Κίεβο είναι «έτοιμη να παραδοθεί» προσθέτοντας ότι αναμένει ενημέρωση για το ποιοι θα είναι οι εταίροι της χώρας του στην Ουκρανία. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά επανέλαβε με άλλα λόγια την αμφισβήτηση που εκφράστηκε δια στόματος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, για τη νομιμότητα των νέων αρχών της Ουκρανίας μετά την καθαίρεση του Γιανουκόβιτς από το αξίωμά του.

IIF: Ή άμεσα η βοήθεια ή χρεωκοπία

Και μέσα σε όλα αυτά εμφανίστηκε και το διεθνές λόμπι των τραπεζών (IIF) για να ζητήσει «τώρα» διεθνή οικονομική βοήθεια για την Ουκρανία προκειμένου να αποφευχεί η κατάρρευση της οικονομίας της και για να αντιμετωπίσει τους «κινδύνους» του τραπεζικού πανικού.
 
«Για να αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευση [της οικονομίας της] όχι τους προσεχείς μήνες αλλά μέσα στις προσεχείς εβδομάδες, η Ουκρανία έχει ανάγκη χρήματα τώρα», δήλωσε ο Λιούμπομιρ Μίτοφ, ο επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, το οποίο εκπροσωπεί κάπου 450 μεγάλες τράπεζες σε διεθνές επίπεδο. «Τα κρατικά ταμεία είναι άδεια», τόνισε ο ίδιος και πρόσθεσε ότι οι οικονομικές προκλήσεις με τις οποίες έχει βρεθεί αντιμέτωπο το Κίεβο είναι «γιγαντιαίες».
 
Σύμφωνα με το IIF, τα διαθέσιμα της Ουκρανίας σε συνάλλαγμα έχουν μειωθεί από 16 δισ. δολάρια στα τέλη του Ιανουαρίου σε 12 δισ. δολάρια σήμερα, ενώ η χώρα χρειάζεται να διαθέτει 25 εκατ. δολάρια σε ετήσια βάση μόνο για να πληρώνει τοκοχρεολύσια στους πιστωτές της.
 
«Η δημοσιονομική κατάσταση είναι τόσο απελπιστική που η μόνη επιλογή της κυβέρνησης για να καταβάλει συντάξεις και μισθούς είναι να τυπώσει χρήμα», κάτι το οποίο ενέχει «τον κίνδυνο να επιταχυνθεί ο πληθωρισμός και να υποτιμηθεί το ουκρανικό νόμισμα».

Πάντως, σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή της Nomura, Alastair Newton, η αποπομπή του Γιανουκόβιτς δεν έχει φέρει βεβαιότητα στην Ουκρανία. Αντιθέτως, όπως επισημαίνει, η πολιτική βεβαιότητα έχει αυξηθεί, εν όψει και του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών, ενώ ενισχύεται η απειλή της χρεοκοπίας.
 
Τις έντονες ανησυχίες σημειώνουν και οι αναλυτές της Mizuho Corporate Bank. Όπως παρατηρούν, ενώ η οικονομία της Ουκρανίας είναι σχετικά μικρή, με το ΑΕΠ της κάτω από 200 δις δολάρια, οι πολιτικές εξελίξεις εξακολουθούν να αποτελούν επικίνδυνο παράγοντα για τις παγκόσμιες αγορές. Μάλιστα, οι αναλυτές κάνουν λόγο για πιθανές εντάσεις μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας, για το μέλλον της Ουκρανίας.