Τα σενάρια που εξετάζουν οι ΥΠΕΞ της ΕΕ για την κρίση στην Κριμαία

Χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα αναμένεται η έκτακτη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα στις Βρυξέλλες.

Η σύνοδος, στην οποία συμμετέχει και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, δεν φαίνεται διατεθειμένη να συμβαδίσει με τις κυρώσεις που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στη Ρωσία.

Αν και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, υπήρξε λάβρoς στις δηλώσεις του κατά της δράσης της Ρωσίας στην Κριμαία τις τελευταίες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Ένωση χαμηλώνει τους τόνους και κάνει ένα βήμα πίσω μπροστά στη ρωσική δράση στην Κριμαία.

Από μέρους του, ο Κέρι απείλησε τη Ρωσία με άρση των θεωρήσεων βίζα, πάγωμα κεφαλαίων και εμπορικές κυρώσεις.

Χαρακτηριστική της κατάστασης ήταν και η δήλωσή του για «οικονομικό αποκλεισμό» της  Ρωσίας, καθώς και η αναφορά του πως «οι αμερικάνικες εταιρείες θα πρέπει να αναθεωρήσουν τη θέλησή τους να κάνουν δουλειές με μια χώρα που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο».

Φυσικά, ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Δούμας δήλωσε ότι δεν είναι εφικτός ο αποκλεισμός της Ρωσίας, καθώς δεν έχουν πάρει θέση ακόμη χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία.

Με έμφαση στη διαμεσολάβηση

Λόγω των μεγάλων και κρίσιμων εμπορικών σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ολλανδία και  Φινλανδία τάσσονται υπέρ διαμεσολάβησης για την επίλυση της γεωπολιτικής κρίσης.

Έπειτα από την τηλεφωνική συνομιλία Μέρκελ - Πούτιν την Κυριακή με στόχο την έναρξη διαμεσολάβησης, πηγές από τη γερμανική κυβέρνηση σημειώνουν πως ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν εμφανίστηκε θετικός στην ιδέα.

Το ρόλο του διαμεσολαβητή πιθανώς να αναλάβει ένα κράτος όπως η Γερμανία, κάποιος Ευρωπαϊκός οργανισμός όπως ο Οργανισμός για Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ή τα Ηνωμένα Έθνη.

Η Φινλανδία που μοιράζεται σύνορα με τη Ρωσία εξέφρασε τη γνώμη της, πως ο ΟΑΣΕ μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία και να εξασφαλίσει τα δικαιώματα των μειονοτήτων στη ευαίσθητη περιοχή της Κριμαίας.

Εμπορικά εμπόδια

Παρ' όλα αυτά η ρωσική δράση στην Ουκρανία έχει στείλει τις σχέσεις της με τη Δύση στο ναδίρ από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και οι απειλές των ΗΠΑ μάλλον πανικό φαίνονται να προξενούν στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διατηρούν τεράστιες εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία.

Η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με συνολικές εισαγωγές 123 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2012, αλλά και ο μεγαλύτερος ενεργειακός εξαγωγέας στην Ευρώπη, ικανοποιώντας πάνω από το ένα τέταρτο των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Οι σχέσεις ΕυρωπαϊκήςΈνωσης και Ρωσίας παραμένουν τεταμένες για μήνες λόγω της εμπορικης αψημαχίας για συνθήκη με την Ουκρανία. Οι εντάσεις έφτασαν στο ζενίθ, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έπεισε τον Ουκρανό πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς να υπογράψει συνθήκη με αυτόν, υποσχώμενος χρηματική κάλυψη του χρέους της Ουκρανίας και οικονομικότερη παροχή φυσικού αερίου.

Έμμεσες κυρώσεις αναμένονται από την Ευρώπη, κυρίως στις φιλο-ρωσικές μερίδες της Ουκρανίας. Η Αυστρία ανακοίνωσε το Σάββατο πως θα παγώσει τα κεφάλαια του προέδρου Γιανούκοβιτς και άλλων 17 συνεργατών του, έπειτα από έκκληση της νέας ουκρανικής κυβέρνησης. Η σημερινή ηγεσία της Ουκρανίας κατηγορεί τον Γιανουκόβιτς για υπεξαίρεση δημόσιας περιουσίας ύψους 37 δισ. ευρώ. 

Μια άλλη πιθανή κίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το πάγωμα των κεφαλαίων των Ουκρανών που κατηγορούνται για διαφθορά.

Ανησυχία επικρατεί και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου ο πρόεδρος των Σοσιαλιστών Χάνες Σβόμποντα ανακοίνωσε πως «ο διάλογος με τη Ρωσία πρέπει να διατηρηθεί με κάθε κόστος». Ο πρόεδρος τόνισε επίσης πως το να «ενδώσουμε τώρα στις εμφανείς προκλήσεις της Ρωσίας θα ήταν η χειρότερη επιλογή για την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη... Για να διασφαλίσουμε την ανεξαρτησία των χωρών στη περιοχή όλοι οι πολιτικοί παίκτες πρέπει να προχωρήσουν σε διάλογο και όχι σε ξιφομαχίες».