Προεδρία Κομισιόν: Πώς η Μέρκελ «ροκανίζει» Σουλτς και Γιούνκερ

Παρόλο που το σύνθημα που έχει επιλέξει επισήμως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις εκλογές του 2014 «Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά», εστιάζοντας στο γεγονός πως πρόκειται για τις πρώτες εκλογές βάσει της Συνθήκης της Λισσαβόνας, φαίνεται πως οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων (το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) εξακολουθούν να προτάσσουν τα εθνικά μικροπολιτικά τους συμφέροντα, θέτοντας σε κίνδυνο το πρώτο βήμα για τον «δημοκρατικό εξορθολογισμό» της Ε.Ε. Ήτοι, την έμμεση εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τους Ευρωπαίους πολίτες.

Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από δημοσιογραφικές πηγές μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και την Κομισιόν, καθώς παράλληλα με τις δημόσιες αντιπαραθέσεις των υποψηφίων για τη διαδοχή του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, διεξάγονται έντονες παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις στο Συμβούλιο.

Σύμφωνα το άρθρο 17 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα προταθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αποφασίζει με ειδική πλειονοψηφία. Η πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σεβόμενη επομένως τη θέληση της πλειοψηφίας των πολιτών της Ένωσης, εφόσον η προσωπικότητα που προτείνεται για την προεδρία της Επιτροπής πρέπει να έχει την απόχρωση της πολιτικής ομάδας που πλειοψήφησε στις ευρωεκλογές.

Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, παρόλο που το Συμβούλιο δεν δεσμεύεται να προτείνει τον επικεφαλής του κόμματος που θα λάβει τις περισσότερες έδρες στο Ε.Κ., σχεδόν όλοι οι υποψήφιοι έχουν δηλώσει πως ο διάδοχος του κ. Μπαρόζο στην Κομισιόν θα είναι, de facto, εις εκ των δύο βασικών υποψηφίων. Δηλαδή ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ ή ο Μάρτιν Σουλτς.

Η έμμεση όμως εκλογή του προέδρου του εκτελεστικού οργάνου της Ε.Ε είναι γνωστό πως προκαλεί «αλλεργία» σε ορισμένους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, όπως για παράδειγμα στην Άνγκελα Μέρκελ, στον Ντέιβιντ Κάμερον και στον Μαρκ Ρούτε που δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι την αύξηση της επιρροής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Χέρμαν φαν Ρομπέι είχε εκφράσει δημοσίως την κατάσταση που επικρατεί στο Συμβούλιο λίγο πριν από τις ευρωεκλογές, όταν δήλωνε λίγες ημέρες νωρίτερα πως ο επόμενος πρόεδρος της Επιτροπής ίσως να μην είναι κανείς από τους υποψηφίους.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Ε.Κ., οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επεξεργάζονται και «σχέδιο Β» σε περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί η απαραίτητη ειδική πλειονοψηφία. Να προτείνουν έναν «μη πολιτικό», από μία από τις χώρες της ευρωζώνης, ο οποίος θα έχει εμπειρία στην «αντιμετώπιση οικονομικών κρίσεων». Μία απόφαση που θα ισοδυναμεί με την πλήρη απαξίωση της ψήφου των Ευρωπαίων πολιτών.

Αξίζει να σημειωθεί πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να δεχθεί ή να απορρίψει τον προτεινόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, αλλά η, σημαντική, διαφορά είναι πως το Κοινοβούλιο θα αποφασίσει όχι με ειδική, αλλά με απόλυτη πλειονοψηφία. Την Τρίτη 27 Μαΐου, δύο ημέρες μετά τις ευρωεκλογές, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες σε άτυπη συνεδρίαση του Συμβουλίου για να «αποτιμήσουν» το αποτέλεσμα των εκλογών, ενώ νωρίτερα θα υπάρξει συνάντηση του Ευρωπαϊκού Λαικού Κόμματος και των Σοσιαλιστών σε επίπεδο αρχηγών.

Τί σημαίνει ειδική πλειοψηφία

Με τη θέση σε ισχύ της συνθήκης της Λισσαβόνας, έχει θεσπιστεί νέο σύστημα αποφάσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που ονομάζεται σύστημα «διπλής πλειοψηφίας».

Αυτό δε θα τεθεί σε ισχύ παρά μόνο την 1η Νοεμβρίου 2014, ενώ το σύστημα της Νίκαιας θα συνεχίζει να εφαρμόζεται για μεταβατική περίοδο μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2014.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη, η νέα ειδική πλειοψηφία αντιστοιχεί στο 55% των μελών του Συμβουλίου, ενώ συμπεριλαμβάνει τουλάχιστον 15 από αυτά και αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Μειοψηφία αρνησικυρίας μπορεί να δημιουργηθεί από τουλάχιστον 4 μέλη του Συμβουλίου.

Το Συμβούλιο επεξεργάζεται μια φόρμουλα, ώστε να μην απαξιώσει απροκάλυπτα την ψήφο των Ευρωπαίων πολιτών, ασκώντας πιέσεις στους επόμενους ευρωβουλευτές ώστε να μην υπάρξει απόλυτη πλειονοψηφία από το Κοινοβούλιο για κάποιον από τους βασικούς υποψηφίους, με αποτέλεσμα να αναζητηθεί ένα άλλο πρόσωπο. Η ευθύνη λοιπόν του σεβασμού της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, βαρύνει αποκλειστικά τους ευρωβουλευτές που θα εκλεγούν την Κυριακή, ενώ το Συμβούλιο θα «κρυφτεί» πίσω από το γράμμα του Νόμου.