Ταξίδι στο χρόνο: 70 χρόνια από την απόβαση στη Νορμανδία

Στον... ύπνο έπιασαν οι Σύμμαχοι τον Αδόλφο Χίτλερ την πιο κρίσιμη ημέρα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Το πρωινό της 6ης Ιουνίου του 1944, οι επιτελείς του Γ´ Ράιχ φοβήθηκαν να ξυπνήσουν τον ηγέτη τους, που ήταν ο μόνος ο οποίος μπορούσε να διατάξει την κίνηση των ενισχύσεων προς τους στρατιώτες του που δέχονταν τις βόμβες και τις σφαίρες των συμμαχικών δυνάμεων.

Αλλά, και η φυσική ηγεσία των Γερμανών στις ακτές της Νορμανδίας, ο κύριος Ερβιν Ρόμελ, βρισκόταν τις κρίσιμες ημέρες στα μετόπισθεν προκειμένου να δει την οικογένειά του.

70 χρόνια μετά...

Η επιχείρηση αρχικά είχε οριστεί για τις 5 Ιουνίου, αλλά οι καιρικές συνθήκες εμπόδιζαν τη καταλληλότητα της απόβασης, οπότε η επιχείρηση αναβλήθηκε για ένα 24ωρο. Οι δυνάμεις που ενεπλάκησαν στην πρώτη μέρα της απόβασης ήταν Αμερικανοί, Βρετανοί και Καναδοί, ενώ γαλλικές και πολωνικές δυνάμεις συμμετείχαν μετά τη φάση της εισβολής. Οι επιχειρήσεις στη Νορμανδία διήρκεσαν για δύο περίπου μήνες μέχρι την οριστική υποχώρηση των Γερμανών από τη γαλλική πόλη Σεν στις 30 Αυγούστου του 1944.

H D- day...

Τα σχέδια προέβλεπαν απόβαση 156.000 ανδρών, της 1ης Αμερικανικής Στρατιάς, (73.000 περίπου) και της 2ης Βρετανικής Στρατιάς (περίπου 83.000, από τους οποίους 14.000 ήταν Καναδοί) σε πέντε σημεία στην ακτή της Νορμανδίας, με μέτωπο συνολικά περίπου 72 χιλιόμετρα. Οι αμερικανικές δυνάμεις επιχειρούσαν στο δυτικό μέρος (ακτές Omaha και Utah) και οι βρετανικές στο ανατολικό (ακτές Sword, Juno, Gold). Αερομεταφερόμενες μονάδες προστάτευαν τα πλευρά της απόβασης, αμερικανικές στα δυτικά, βρετανικές στα ανατολικά.
Την πρώτη μέρα της απόβασης χρησιμοποιήθηκαν περισσότερα από 5.000 πλοία και 11.000 αεροπλάνα. Αποβιβάστηκαν επίσης 900 τεθωρακισμένα και 600 πυροβόλα. Οι αερομεταφερόμενες μονάδες (αλεξιπτωτιστές και μονάδες φορτωμένες σε συρόμενα ανεμοπλάνα) ενεπλάκησαν στη μάχη τις πρώτες ενεπλάκησαν στη μάχη τις πρώτες ώρες της 6ης Ιουνίου. Ομως, οι ισχυροί άνεμοι που έπνεαν στην περιοχή τις διασκόρπισαν (ειδικά τις αμερικανικές) σε μεγάλη έκταση, εμποδίζοντας έτσι την πλήρη επίτευξη των στόχων τους.
Η γερμανική αντίδραση ήταν μάλλον αργή. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες πριν από την απόβαση είχε κάνει τους διοικητές να θεωρήσουν απίθανη την εκδήλωση αποβατικής επιχείρησης τις ημέρες εκείνες. Ο Ρομέλ, διοικητής της περιοχής αυτής από το τέλος του 1943, είχε φύγει για να επισκεφθεί την οικογένειά του, ενώ άλλοι διοικητές απουσίαζαν με άδεια.  Οι εσωτερικές αντιζηλίες στον γερμανικό στρατό μεταφράζονταν σε περιορισμούς στη χρήση κάποιων μεγάλων μονάδων. Ο Ρομέλ είχε στη διάθεσή του κάποιες ενισχύσεις, άλλες όμως μονάδες μπορούσαν να κινηθούν μόνο με έγκριση ή εντολή του Γενικού Επιτελείου ή και του ίδιου του Χίτλερ. Όταν εκδηλώθηκε η επίθεση και ζητήθηκε άδεια χρήσης των ενισχύσεων, αυτή δεν δόθηκε, πρώτα γιατί ο Χίτλερ κοιμόταν και οι επιτελείς του δεν τόλμησαν να τον ξυπνήσουν και έπειτα γιατί ο Γερμανός δικτάτορας επέμενε να πιστεύει ότι η απόβαση ήταν μια δευτερεύουσα επιχείρηση με στόχο να απομακρυνθούν οι γερμανικές δυνάμεις από την περιοχή του Καλαί, όπου (όπως πίστευε) θα εκδηλωνόταν η κύρια επίθεση.

Ο ρόλος της αντικατασκοπείας...

Η συμμαχική επιχείρηση παραπληροφόρησης (με στόχο να πείσει ότι η «πραγματική» απόβαση θα γινόταν αλλού) ήταν τόσο επιτυχής που χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να δοθεί η εντολή χρήσης των γερμανικών εφεδρειών κατά του προγεφυρώματος.

Η αντίσταση που αντιμετώπισαν οι αποβατικές δυνάμεις ήταν σε γενικές γραμμές μάλλον αδύναμη, πράγμα που επέτρεψε την επίτευξη αρκετών από τους στόχους της πρώτης ημέρας. Εξαίρεση αποτέλεσε η ακτή Omaha, όπου οι αμερικανικές δυνάμεις συνάντησαν λυσσώδη και αποτελεσματική αντίσταση και υπέστησαν μεγάλες απώλειες (περίπου το ένα τρίτο των απωλειών της πρώτης ημέρας). Μια σειρά κακοτυχίες καθήλωσαν τα αμερικανικά στρατεύματα στην ακτή, μέχρι το απόγευμα, όταν μετά από σφοδρό βομβαρδισμό από το πολεμικό ναυτικό, η αντίσταση κάμφθηκε και η αποβατική δύναμη μπόρεσε να προχωρήσει προς το εσωτερικό. Οι συνολικές απώλειες της πρώτης ημέρας ήταν περίπου 10.000 (από τους οποίους πάνω από 4.000 νεκροί). Οι γερμανικές απώλειες δεν είναι γνωστές.

Ταξίδι στο παρελθόν μέσα από τον φακό του φωτογράφου του Reuters, Chris Helgren