Τι σημαίνει η εκλογή Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν

Έπειτα από ένα ευρωπαϊκό θρίλερ που απομόνωσε τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων) αποφάσισε να προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ζαν – Κλοντ Γιουνκέρ.

Οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έδωσαν το χρίσμα στον πρώην πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για τη θέση του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με συντριπτική υποψηφία, 26 υπέρ έναντι μόλις 2 κατά.  

Ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου αναμένεται να εκλεγεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα μέσα Ιουλίου αφού η τελική ψηφοφορία και απόφαση θα ληφθεί έπειτα από σύγκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 15 Ιουλίου. Επισπεύδοντας την κατάσταση το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις 16 και 17 Ιουλίου έτσι ώστε να συζητηθούν και να συμφωνηθούν οι υπόλοιποι αντιπρόεδροι, που θα πλαισιώσουν τον Γιούνκερ και τα ατομικά τους χαρτοφυλάκια.

Με μοναδική σύμμαχο την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος αντιτίθετο στον κ. Γιουνκέρ όχι απλώς για πολιτικούς, αλλά και για προσωπικούς λόγους -ελάχιστοι στην Ουγγαρία έχουν ξεχάσει τις επιθέσεις του Λουξεμβούργου κατά της αυταρχικής συμπεριφοράς τη κυβέρνησης Ορμπάν- ο Ντέιβιντ Κάμερον επέλεξε για καθαρά μικροπολιτκούς λόγους να αρνηθεί οποιονδήποτε συμβιβασμό.

Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ε.Ε οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισαν να προτείνουν στο Κοινοβούλιο τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν με βάσει την ειδική πλειοψηφία.

Ο βρετανικός Τύπος που επέλεξε να δραματοποιήσει την απόφαση των “28” - η οποία ήταν αναμενόμενη- και κάνει λόγο για “ήττα” της Μεγάλης Βρετανίας και εξευτελισμό του Ντέιβιντ Κάμερον.

Της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προηγήθηκε έντονο παρασκήνιο ανάμεσα σε όλες σχεδόν τις μεγάλες χώρες της ΕΕ, οι οποίες κατέληξαν σε συμβιβασμό με αμοιβαίες υποχωρήσεις.

Χρειάστηκε λοιπόν να περάσουν πάνω από 20 χρόνια από τη Σύνοδο Κορυφής της Κέρκυρας, το 1994, όπου η Μεγάλη Βρετανία κατάφερε για τελευταία φορά να επιβάλει της θέλησή της για έναν πρόεδρο της Κομισιόν, τον Ζακ Σαντέρ, ο οποίος προερχόταν από το Λουξεμβούργο και ήταν ένας από τους πιο αποτυχημένους στην ιστορία της ΕΕ.

Αυτή τη φoρά η ΕΕ κατάφερε να σταθεί ενωμένη απέναντι στην προπαγάνδα του βρετανικού Τύπου και της Ντάουνινγκ Στριτ και να προτείνει ως τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής τον επικεφαλής της πολιτικής ομάδας που έλαβε τις περισσότερες ψήφους -όπως είχαν δεσμευτεί προεκλογικά όλα τα ευρωπαϊκά κόμματα-, αδιαφορώντας για τις μικροπολιτικές επιδιώξεις του Βρετανού πρωθυπουργού.

Με μοναδική σύμμαχο την Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος αντιτίθετο στον κ. Γιούνκερ όχι απλώς για πολιτικούς, αλλά και για προσωπικούς λόγους -ελάχιστοι στην Ουγγαρία έχουν ξεχάσει τις επιθέσεις του Λουξεμβούργου κατά της αυταρχικής συμπεριφοράς της κυβέρνησης Ορμπάν-, ο Ντέιβιντ Κάμερον επέλεξε για καθαρά μικροπολιτκούς λόγους να αρνηθεί οποιονδήποτε συμβιβασμό.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον, εν όψει των εκλογών του 2015, είχε επιλέξει να μετατρέψει την εκλογή του επόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε μείζον εθνικό θέμα, σε μια προσπάθεια να κερδίσει μερικές ψήφους από το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Ukip του Νάιτζελ Φάρατζ.

Σε όλη αυτή τη διάρκεια ο Βρετανός πρωθυπουργός επέλεξε την απομόνωση από μια έντιμη συμφωνία με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες.

Από την εποχή που η Μεγάλη Βρετανία αποχωρούσε υπεροπτικά από το Συνέδριο της Μεσίνας προβάλλοντας ως εναλλακτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης την καταδικασμένη σε αποτυχία «Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών», μέχρι την αναπόφευκτη αίτησή της για ένταξη στην τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1961, οι Ευρωπαίοι εταίροι της Γηραιάς Αλβιώνας έχουν δεχθεί πολλές φορές τη βούληση της Μεγάλης Βρετανίας.

Η Μάργκαρετ Θάτσερ το 1984 μπλόκαρε τον Γάλλο Κλοντ Σεϊσόν, ο Τζον Μέιτζορ το 1994 τον Βέλγο Ζαν-Λικ Ντεάν, το 2004 ο Τόνι Μπλερ αρνήθηκε την προεδρία στον Γκι Φέρχοφσταντ, ενώ το 2009 ο Γκόρντον Μπράουν πίεσε, ώστε στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να μην βρεθεί ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αλλά ο Χέρμαν βαν Ρομπάι.

Σε όλη αυτή τη διάρκεια, ο Ντείβιντ Κάμερον έβλεπε την επιρροή του στις εσωτερικές ευρωπαϊκές εξελίξεις να μειώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να προτείνουν, για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ με ειδική πλειοψηφία στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον πρώην πρωθυπουργό του Μεγάλου Δουκάτου και πρώην πρόεδρο του Eurogroup.

Οι συμμαχίες και η απομόνωση Κάμερον

Οι συμμαχίες που προηγήθηκαν της πρότασης Γιούνκερ είχαν δύο νικητές: την Άνγκελα Μέρκελ και τον Ματέο Ρέντζι. Καθώς και οι δύο έδωσαν τα χέρια για τις απαραίτητες αλλαγές στη λειτουργία της ΕΕ, αφήνοντας στην άκρη τους αιθεροβάμονες ριζοσπάστες.

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας είχε ξεκαθαρίσει πως η χώρα του θα στηρίξει τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αλλά και θα σεβαστεί τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας και ανάπτυξης αν λάβει ως αντάλλαγμα μια περισσότερο... ευέλικτη ερμηνεία των όρων, κυρίως στις χώρες που έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις, όπως η Ιταλία.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ συμφώνησε με τον κ. Ρέντζι, έναν πολιτικό που δεν ονειρεύεται και δεν επιδιώκει τη ρήξη, όπως η ριζοσπαστική Αριστερά και άλλες ευρωσκεπτικιστές δυνάμεις, αλλά ζητεί την περαιτέρω ενοποίηση της ΕΕ.

Με την τελευταία απειλή της Μεγάλης Βρετανίας, αυτή του δημοψηφίσματος για την παραμονή ή μη της χώρας στην ΕΕ, το μοναδικό που μπορεί να ελπίζει από εδώ και στο εξής ο κ. Κάμερον είναι κάποιες -κυρίως συμβολικές- θέσεις στην επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η πρώτη αντίδραση του νέου προέδρου

«Υπερηφάνεια και τιμή» δήλωσε ότι νιώθει ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρώην επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σε δηλώσεις μετά την εκλογή του, από τους ηγέτες της ΕΕ, για τη θέση του επόμενου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διαβάστε περισσότερα εδώ