«Οι αφροαμερικανοί είχαν πιστέψει ότι με τον Ομπάμα η κατάσταση θα βελτιωνόταν»

Το δράμα και οι ταραχές στο Φέργκιουσον του Μιζούρι αποκαλύπτουν βαθιές φυλετικές εντάσεις που δεν υποχώρησαν επί προεδρίας Ομπάμα. Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Λιμπερασιόν ο Τόμας Σούγκρου, καθηγητής ιστορίας και κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και συγγραφέας του βιβλίου «Το βάρος του παρελθόντος, ο Μπαράκ Ομπάμα και το φυλετικό ζήτημα».

Εντάσεις όπως αυτές που παρατηρούνται σήμερα στο Μιζούρι, τονίζει ο Αμερικανός καθηγητής, είχαν σημειωθεί και σε άλλες περιοχές, όπως στη Φλόριντα μετά τον θάνατο του Τρέιβον Μάρτιν. Αυτά που βλέπουμε στο Φέργκιουσον είναι προϊόν σαράντα ετών επενδύσεων στον αστυνομικό και δικαστικό χειρισμό των φυλετικών ανισοτήτων, όχι στην κοινωνική αντιμετώπισή τους. Οι Αφροαμερικανοί υφίστανται πολύ περισσότερους ελέγχους από τους Λευκούς, συλλαμβάνονται, διώκονται και φυλακίζονται συχνότερα. Το φαινόμενο είναι τόσο συνηθισμένο, ώστε δημιουργήθηκε η έκφραση «Driving While Black», δηλαδή «οδήγηση σε μαύρη κατάσταση», που υπονοεί ότι είναι πολύ πιθανότερο να συλληφθεί ένας μαύρος οδηγός για έλεγχο αλκοόλ απ' ό,τι ένας λευκός. Συχνά, η αστυνομία εκμεταλλεύεται τους οδικούς ελέγχους για να ψάξει τα αυτοκίνητα των μαύρων για ναρκωτικά ή άλλες απαγορευμένες ουσίες. Σε πόλεις όπως το Φέργκιουσον, τέτοιοι έλεγχοι αποτελούν και πηγές εσόδων για την τοπική αστυνομία.

Η δραματικότερη αλλαγή που έχει συμβεί, συνεχίζει ο Σούγκρου, είναι η στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας. Το φαινόμενο αυτό ξεκίνησε τη δεκαετία του '60 με τις πρώτες ταραχές που σημειώθηκαν στις πόλεις, αλλά επιτάθηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Σε μια μικρή πόλη όπως το Φέργκιουσον, η τοπική αστυνομία είναι εξοπλισμένη σαν ένας αληθινός μικρός στρατός!

Άρα η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα δεν συνέβαλε στην εκτόνωση των φυλετικών εντάσεων στις ΗΠΑ; «Πολλοί πίστεψαν ότι με την εκλογή Ομπάμα η Αμερική ξεπέρασε ένα βεβαρημένο παρελθόν φυλετικών ανισοτήτων. Οι λευκοί δεν είναι τόσο διατεθειμένοι να αναγνωρίσουν το πρόβλημα. Και οι μαύροι πίστεψαν ότι η κατάστασή τους θα βελτιωνόταν: σήμερα υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στις προσδοκίες τους και τις συνεχιζόμενες ανισότητες, κι αυτό το χάσμα τροφοδοτεί την οργή. Το Φέργκιουσον και το Σεντ-Λούις είναι δύο παραδείγματα πόλεων όπου οι διακρίσεις συνεχίζονται. Οι μαύροι πηγαίνουν να ζήσουν σε `προάστια από δεύτερο χέρι`: τα σπίτια δεν είναι πια σε καλή κατάσταση, οι λευκοί τα εγκαταλείπουν και πηγαίνουν να ζήσουν εκεί οι μαύροι. Υπάρχουν κι άλλα Φέργκιουσον στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου λευκοί και μαύροι ζουν χωριστά».

Θα μπορούσε ο Ομπάμα να κάνει περισσότερα; «Η αντίδρασή του στα γεγονότα του Φέργκιουσον ήταν η αναμενόμενη: απηύθυνε έκκληση για ειρήνη και σεβασμό. Θα μπορούσε να κάνει περισσότερα, να πάει ο ίδιος στο Φέργκιουσον ή το Σεντ-Λούις και να μιλήσει στον κόσμο. Κάθε φορά όμως που θίγει το φυλετικό ζήτημα, προκαλεί αντιδράσεις, οι δεξιοί επικριτές του τον κατηγορούν ότι είναι ο ίδιος ρατσιστής. Κι έτσι προσέχει πολύ. Πρέπει πάντως να του αναγνωριστεί ότι ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας από τον υπουργό δικαιοσύνης Ερικ Χόλντερ, ο οποίος χαίρει γενικού σεβασμού».

Η ιδέα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εισέλθει σε μια εποχή όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν κεντρική θέση αποτελεί μια ψευδαίσθηση, καταλήγει ο αμερικανός καθηγητής. Το εκπαιδευτικό, το αστυνομικό, το τραπεζικό σύστημα διαιωνίζουν τις ανισότητες. Η ανεργία των μαύρων είναι διπλάσια από εκείνη των λευκών. Είναι σημαντικό όμως ότι οι μαύροι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους. Και πρέπει να εισακουστούν.

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ