Γλίστρησε στην άβυσσο η «Ροζέτα»;

Η αγωνία ήρθε να αντικαταστήσει τη χαρά, μετά την ιστορική στιγμή της προσεδάφισης του ευρωπαϊκού ρομπότ Philae (Φίλαε) της αποστολής «Ροζέτα» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) στον κομήτη 69P/Churyumov-Gerasimenko (ονομάστηκε έτσι από τους Ουκρανούς αστρονόμους που τον εντόπισαν για πρώτη φορά το 1969).

Ερωτηματικά γεννά το γεγονός πως το βράδυ της Τετάρτης οι επιστήμονες δήλωσαν πως έχουν χάσει την επαφή με το ρομπότ και πως «έχει αναπηδήσει μακριά από την περιοχή της προσεδάφισης», μια δήλωση διάχυτη από απαισιοδοξία για το μέλλον της αποστολής, αφού ο Stephan Ulamec, επικεφαλής της αποστολής σχετικά με την προσγείωση, εξομολογήθηκε πως «δεν ξέρουμε καν πού είναι».

Οι πρώτες αμφιβολίες για την επιτυχία της προσεδάφισης ήρθαν δύο ώρες μετά την προσέγγιση του Philae στον κόμητη, όταν παρόλο που τα «πόδια» του ακούμπησαν στον κομήτη, τα δύο άγκιστρα του ρομπότ δεν κατάφεραν να απελευθερωθούν, με αποτέλεσμα να μην επιτευχθεί η αγκίστρωση στο έδαφος του κομήτη. Επικράτησε ο φόβος ότι το αδύναμο βαρυτικό πεδίο δεν θα επιτρέψει στο όχημα να παραμείνει στο έδαφος, με αποτέλεσμα οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου της ESA να προσπαθούν να επιλύσουν το πρόβλημα, ώστε να διασφαλιστεί ότι το ρομπότ μπορεί να ξεκινήσει να στέλνει τα πρώτα στοιχεία στη Γη.

Από το πρωί της Τετάρτης ο Άντρακα Ακομάτζο, μηχανικός πτήσης της αποστολής είχε προειδοποιήσει: «Πρέπει να προβλέψουμε το σημείο του αποχωρισμού με ακρίβεια μερικών δεκάδων μέτρων, αλλιώς θα προσεδαφιστούμε σε διαφορετική περιοχή του κομήτη ή δεν θα προσεδαφιστούμε καν». Οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν.

Μάλιστα ο ειδικός επιστήμονας Stephan Ulamec, είπε πως: «Μάλλον δεν προσεδαφιστήκαμε μία φορά, αλλά... δύο!» κάνοντας λόγο -πιθανότατα- για αναπήδηση του Philae στον κομήτη. Νωρίτερα ο ίδιος είχε δηλώσει: «Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο Philae άγγιξε το έδαφος του κομήτη, προσγειώθηκε, γι' αυτό και όλοι ξεσπάσαμε σε επευφημίες. Λάβαμε σαφές μηνύματα εκείνη τη στιγμή καθώς και δεδομένα από την προσεδάφιση. Και αυτό είναι ένα καλό νέο». Όμως, στη συνέχεια, ο Stephan Ulamec μετέφερε τα άσχημα νέα. Είπε πως τα δεδομένα που έλαβαν από το ρομπότ έδειχναν μια πιθανή μετατόπιση του Philae, καθώς και ο κομήτης ίσως να μετακινήθηκε. Αυτό από τον ίδιο ενδεχομένως να ερμηνεύεται και ως μια πιθανή «δεύτερη προσγείωση» στον κομήτη.

Αυτή η αναπήδηση, που μεταφράστηκε ως δεύτερη προσγείωση, μπορεί να ήταν η μοιραία για την «εγκατάσταση» του ρομπότ στον κομήτη, ωστόσο οι επιστήμονες αποδίδουν τις ευθύνες περισσότερο στο γεγονός πως δεν εκπυρσοκρότησαν τα άγκιστρα.

Για την προσεδάφιση χρησιμοποιήθηκε και ένα σύστημα με «πηδάλιο», το οποίο σχεδιάστηκε για να ωθήσει το ρομπότ προς την επιφάνεια του κομήτη, το οποίο επίσης απέτυχε. Παράγοντας της αποτυχίας ήταν και η πολύ χαμηλή βαρύτητα στον κομήτη.

Αυτό που επιτείνει την αγωνία είναι πως έχουν χάσει επαφή με το ρομπότ, η οποία, αν όλα πάνε καλά, θα αποκατασταθεί το μεσημέρι της Πέμπτης (με πιθανότερη ώρα τις 13.00, ώρα Ελλάδος). Βέβαια, αυτό ήταν μία προγραμματισμένη εξέλιξη, όμως δεδομένων των συνθηκών, η αγωνία κορυφώνεται.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως η επιφάνεια του παγωμένου κομήτη, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση περίπου μισού δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη γη, είναι ανώμαλη και οι υπεύθυνοι της αποστολής προσπάθησαν να διαλέξουν τη λιγότερο επισφαλή τοποθεσία για προσγείωση. Αυτή ονομάστηκε «Αγκιλκία». Αλλά δεν μπορούμε ακόμη να γνωρίζουμε αν ήταν η καταλληλότερη επιλογή...


Η αποστολή «Ροζέτα»

Οι προσπάθειες δεκαετιών του ανθρωπίνου γένους να εξερευνήσει το διάστημα φάνηκε να γίνονται πραγματικότητα, το απόγευμα της Τετάρτης, μετά την πολυαναμενόμενη προσεδάφιση του Philae. Το διαστημικό σκάφος κινούνταν σε τροχιά γύρω από τον κομήτη από τον περασμένο Αύγουστο, όμως το απόγευμα, της Τετάρτης το «Philae» αποκολλήθηκε από το διαστημικό σκάφος και έπειτα από κάθοδο επτά ωρών, η ESA επιβεβαίωσε ότι προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του κομήτη λίγα λεπτά μετά τις 18:00 (ώρα Ελλάδας).

Αποστολή του μικρού ρομπότ, η συλλογή δειγμάτων με την ελπίδα ότι αυτά θα δώσουν στους επιστήμονες πληροφορίες για την προέλευση του ηλιακού συστήματος και την εμφάνιση της ζωής στη Γη. Μάλιστα, λόγω της επικινδυνότητας της αποστολής, υπήρξε προετοιμασία δύο δεκαετιών για αυτή!