El Pais: O Πούτιν δεν προτίθεται να χαλαρώσει την πίεση στους γείτονές του

Οι μάχες νίκησαν τη διπλωματία στην ανατολική Ουκρανία. Η πολεμική κλιμάκωση των δύο τελευταίων εβδομάδων θέτει σε δοκιμασία τη δυνατότητα όλων των εμπλεκομένων πλευρών να δείξουν υπευθυνότητα. Το ουκρανικό κοινοβούλιο, που συνήλθε εκτάκτως, χαρακτήρισε τη Ρωσία «επιθετικό κράτος», που «στηρίζει την τρομοκρατία» και «απειλεί την ασφάλεια και την ειρήνη στον κόσμο».

Όπως αναφέρει η El Pais σε ψήφισμά του, που εγκρίθηκε με 271 ψήφους σε σύνολο 289 παρισταμένων, το κοινοβούλιο κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει την επίθεση που δέχεται η χώρα και να εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να αποκατασταθούν τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά της. Εναντίον του ψηφίσματος τάχθηκε μόνο το κόμμα του πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς.

Το κοινοβούλιο ζήτησε επίσης την επιβολή νέων κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, χαρακτηρίζοντας «τρομοκρατικές οργανώσεις» τις αυτοανακηρυχθείσες Λαϊκές Δημοκρατίες του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ.

Ο ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ απάντησε ότι η χώρα του θα αντιδράσει έντονα αν αποκλειστεί από το διεθνές σύστημα διατραπεζικών πληρωμών SWIFT. Ο Μεντβέντεφ χαρακτήρισε επίσης «καθαρά πολιτικό εργαλείο» τις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων. Την παραμονή, η Standard and Poor΄s είχε υποβαθμίσει τα ρωσικά ομόλογα στην κατηγορία των «σκουπιδιών».

Η επίθεση των ουκρανών αυτονομιστών εναντίον της Μαριούπολης, μιας στρατηγικής πόλης στα ανατολικά που παραμένει υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης, δείχνει ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν προτίθεται να μειώσει την πίεση που ασκεί στους γείτονές του.

Μετά την επιστράτευση όλων των ανδρών ως 60 ετών, οι ουκρανικές αρχές σκοπεύουν τώρα να στείλουν ενισχύσεις στο μέτωπο. Για τον λόγο αυτό, η Βουλή τροποποίησε χθες τον λεγόμενο «νόμο για την εκκαθάριση των οργάνων εξουσίας», ώστε οι αξιωματούχοι που επλήγησαν από αυτόν να εξαιρεθούν προσωρινά. Η εφαρμογή του νόμου αυτού στο Υπουργείο Αμύνης και στα όργανα Ασφαλείας και Εσωτερικών θεωρείται ότι αποδυνάμωσε τον τομέα αυτόν σε μια στιγμή που είχε ξεκινήσει μια αποφασιστικής σημασίας στρατιωτική επίθεση εναντίον των αυτονομιστών στα ανατολικά της χώρας. Ο Γιούρι Λουτσένκο, αρχηγός της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος του Πέτρο Ποροσένκο, δήλωσε ότι η τροπολογία αφορά μόνο τους αξιωματούχους που η εργασία τους είναι απαραίτητη στο μέτωπο.

Αντιδρώντας στην πολεμική κλιμάκωση στην ανατολική Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ενωση εγκαταλείπει τις σκέψεις για ανοίγματα προς τη Μόσχα και προετοιμάζεται για ένα νέο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Όπως επισημαίνει η Ελ Παϊς, οι κυρώσεις αυτές μπορεί να μην υλοποιηθούν αμέσως, αλλά η πολιτική βούληση είναι σαφής. Το πιθανότερο είναι ότι θα διευρυνθούν οι οικονομικές κυρώσεις που εφαρμόζονται από το περασμένο καλοκαίρι και περιορίζουν σε σημαντικό βαθμό τη χρηματοδότηση της ρωσικής οικονομίας, ενώ πλήττουν επίσης τους τομείς της άμυνας και της ενέργειας που αποτελούν κλειδιά για τη χώρα.

Στους κόλπους των 28 δεν υπάρχει πάντως ομοφωνία στο ζήτημα αυτό. Ορισμένες χώρες επισημαίνουν ότι οι οικονομικές κυρώσεις έπληξαν μεν τη Ρωσία, δεν πέτυχαν όμως τον βασικό τους στόχο: να μειώσουν την επιθετικότητα του προέδρου Πούτιν. Ένα άλλο επιχείρημα των «διαφωνούντων» είναι η ζημιά που προκαλούν οι κυρώσεις, και τα αντίποινα του Πούτιν, στις οικονομίες των χωρών-μελών.

Η υπεύθυνη εξωτερικής πολιτικής της Ενωσης Φεντερίκα Μογκερίνι είχε ζητήσει πριν από δύο εβδομάδες από τη διπλωματική υπηρεσία να αναζητήσει άλλους τρόπους προσέγγισης της ουκρανικής κρίσης. Χωρίς να προτείνει την άρση των κυρώσεων, η έκθεση που συντάχθηκε πρότεινε το άνοιγμα ορισμένων διαύλων επικοινωνίας με το Κρεμλίνο. Η αντίσταση όμως των χωρών που διάκεινται αρνητικά προς τη Μόσχα (με πρώτες την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής) είχε ως αποτέλεσμα να μην προχωρήσει αυτή η διπλωματική προσπάθεια.

Εκτός από τα γεγονότα που συνέβησαν στην ανατολική Ουκρανία, μεσολάβησε και ένα άλλο γεγονός ανάμεσα στην τελευταία συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών, στις 19 Ιανουαρίου, και τη νέα αυριανή συνεδρίαση: η συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα η Μογκερίνι με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι που τάχθηκε υπέρ μιας πιο επιθετικής στάσης απέναντι στο Κρεμλίνο.