Dawn: Το διαστημικό σκάφος της NASA που ετοιμάζεται να γράψει ιστορία

Η «Αυγή» (Dawn), το διαστημικό σκάφος της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), μετά από ένα μακρινό ταξίδι επτάμιση ετών, πλησιάζει πλέον γοργά τη «Δήμητρα», όπου αναμένεται να φθάσει την Παρασκευή. Αν όλα πάνε καλά, θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον ανεξερεύνητο νάνο πλανήτη, το μεγαλύτερο ουράνιο σώμα στη μεγάλη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία, και θα τον εξερευνήσει για πρώτη φορά.

Η διαστημοσυσκευή είχε προηγουμένως (2011 - 2012) επισκεφθεί τον μεγάλο αστεροειδή «Εστία», διαμέτρου 525 χλμ., το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών. Θα είναι η πρώτη φορά που ένα διαστημικό σκάφος θα τεθεί σε τροχιά γύρω από ένα νάνο πλανήτη και η πρώτη φορά που διαδοχικά θα τεθεί σε τροχιά γύρω από δύο ουράνια σώματα (Εστία και Δήμητρα).

Η «Δήμητρα», που ανακαλύφθηκε από τον σικελό αστρονόμο και κληρικό Τζιουζέπε Πιάτσι το 1801 (ήταν το πρώτο σώμα της ζώνης των αστεροειδών που εντοπίστηκε), έχει διάμετρο περίπου 950 χιλιομέτρων και είναι πολύ μικρότερη από τη Σελήνη (3.480 χλμ). Η «Αυγή» έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη «Δήμητρα» στις 2:20 το μεσημέρι ώρα Ελλάδος της Παρασκευής, σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Ρόιτερς και το Space.com.

Η αποστολή του "Dawn", κόστους 473 εκατ. δολαρίων, έχει κυλήσει απρόσκοπτα μέχρι στιγμής και οι επιστήμονες ανυπομονούν να μελετήσουν τη «Δήμητρα» (Ceres), ένα απομεινάρι από τους αρχικούς θεμέλιους λίθους που σχημάτισαν τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Ένα μυστήριο που πρέπει να λύσουν οι αστρονόμοι, αφορά δύο πολύ λαμπερά φώτα που εσχάτως έχουν εμφανιστεί μέσα σε έναν κρατήρα πλάτους 92 χιλιομέτρων και για τα οποία δεν μπορεί να δοθεί καμία βέβαιη εξήγηση προς το παρόν. Πρώτα εμφανίστηκε το ένα και μετά, κοντά στο πρώτο, έκανε την εμφάνισή του κι ένα δεύτερο φως.

Οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι κάποτε κάτω από την επιφάνεια της «Δήμητρας» υπήρχε ένας ωκεανός, που μετά πάγωσε. Στη συνέχεια, πτώσεις αστεροειδών ή κομητών ίσως εξέθεσαν τμήματα αυτού του υπόγειου πάγου, ο οποίος αντανακλά σήμερα έντονα το φως που πέφτει πάνω του.

Η «Αυγή» θα χρειαστεί ένα μήνα ακόμη, έως ότου τοποθετηθεί στη σωστή θέση για να κάνει παρατηρήσεις της «Δήμητρας», οι οποίες θα διαρκέσουν 14 μήνες (έως τον Ιούνιο 2016). Η διαστημοσυσκευή θα ακολουθήσει διάφορες τροχιές, με την πιο χαμηλή στα 378 χλμ. από την επιφάνεια του νάνου πλανήτη, κάτι που θα συμβεί τον Δεκέμβριο.

Ένα άλλο σκάφος της NASA, το «Νέοι Ορίζοντες» (New Horizons), θα περάσει κοντά από τον νάνο πλανήτη Πλούτωνα τον Ιούλιο. Ο Πλούτωνας, που κάποτε θεωρείτο κανονικός πλανήτης, έχει πλέον υποβαθμιστεί σε νάνο πλανήτη. Η «Δήμητρα», από την άλλη, που κάποτε θεωρείτο πλανήτης και μετά πολύ μεγάλος αστεροειδής, έχει αναβαθμιστεί σε νάνο πλανήτη από το 2006.