Η Τουρκία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Βατικανό

Ο χαρακτηρισμός της σφαγής των Αρμενίων ως «γενοκτονία» από τον πάπα Φραγκίσκο προκάλεσε την έντονη δυσφορία της Τουρκίας η οποία το απόγευμα της Κυριακής αποφάσισε να ανακαλέσει τον πρεσβευτή της στο Βατικανό για διαβουλεύσεις, σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Ο πάπας Φραγκίσκος χρησιμοποίησε για πρώτη φορά, τη λέξη «γενοκτονία» για να περιγράψει τη σφαγή των Αρμενίων πριν από έναν αιώνα.

Έπειτα από τη δήλωση αυτή, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας κάλεσε τον εκπρόσωπο του Βατικανού στην Άγκυρα για να του ζητήσει εξηγήσεις για τον όρο «γενοκτονία», τον οποίο απορρίπτουν κατηγορηματικά οι τουρκικές αρχές. Σύμφωνα με έναν αξιωματούχο, τον οποίο επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η κυβέρνηση εξέφρασε «τη βαθιά λύπη και απογοήτευσή της» για τις δηλώσεις του πάπα οι οποίες προκαλούν «πρόβλημα εμπιστοσύνης».

Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβουσογλου χαρακτήρισε «αβάσιμη» και «μακράν της ιστορικής πραγματικότητας» τη χρήση της λέξης «γενοκτονία», τονίζοντας ότι η δήλωση του πάπα, που είναι μακράν της νομικής και ιστορικής πραγματικότητας, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Ο πάπας Φραγκίσκος φρόντισε, πάντως, να μην χρησιμοποιήσει ο ίδιος τη λέξη αλλά να επικαλεστεί τη γραπτή διακήρυξη του προκατόχου του. Το γεγονός, ωστόσο, είναι ότι για πρώτη φορά βγήκε ο όρος αυτός από τα χείλη ενός ποντίφικα και μάλιστα μέσα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

«Πιστεύω ότι ήταν μια πολύ θαρραλέα ενέργεια», είπε ο ειδικός σε θέματα Βατικανού Μάρκο Τοσάτι. 

«Πριν γίνει πάπας, ο Χόρχε Μπεργκόλιο είχε δηλώσει με σαφήνεια, πολλές φορές, ότι επρόκειτο για γενοκτονία. Επικαλούμενος τον Ιωάννη Παύλο Β', ενίσχυσε τη θέση της Εκκλησίας, δηλώνοντας και τη δική του άποψη για το θέμα», σχολίασε.

Νωρίτερα, ο πάπας Φραγκίσκος, κάνοντας λόγο για τα αμέτρητα θύματα της σφαγής, τόνισε: «Το να τους θυμομαστε είναι αναγκαίο και κάτι παραπάνω: είναι καθήκον επειδή όταν σβήνει η μνήμη αυτό σημαίνει ότι το κακό κρατά ακόμη ανοιχτή την πληγή».

Οι Αρμένιοι εκτιμούν ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο ανθρωποι σφαγιάστηκαν κατά συστηματικό τρόπο την εποχή εκείνη, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία έπνεε τα λοίσθια. Πολλοί ιστορικοί και περισσότερες από 20 χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ιταλία και η Ρωσία, έχουν αναγνωρίσει τη γενοκτονία.

Η Τουρκία από την πλευρά της θεωρεί ότι επρόκειτο για έναν εμφύλιο πόλεμο που, σε συνδυασμό με τον λιμό που έπληττε τη χώρα, στοίχισε τη ζωή σε 300.000-500.000 Αρμένιους και ισάριθμους Τούρκους.

Η δήλωση του πάπα ενδέχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις του Βατικανού με την Τουρκία. Η επίσκεψή του στη χώρα αυτή, τον περασμένο Νοέμβριο, είχε καταλήξει σε διάλογο κωδών, καθώς ο Φραγκίσκος συνηγορούσε υπέρ μιας συμμαχίας των θρησκειών κατά της τρομοκρατίας ενώ οι τουρκικές αρχές επέμεναν σταθερά στην αποκήρυξη της ισλαμοφοβίας.