Το μακελειό στο Κουμάνοβο ρίχνει «λάδι» στη φωτιά της βαθιάς κρίσης στα Σκόπια

Καζάνι που βράζει η περιοχή της ΠΓΔΜ με την αλβανόφωνη συνοικία του Κουμάνοβο να θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο μετά τις σφοδρές μάχες που διεξήχθησαν το Σαββατοκύριακο μεταξύ ισχυρών δυνάμεων και ένοπλων Αλβανών κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 22 άνθρωποι.

Οι συγκρούσεις στο Κουμάνοβο ρίχνουν λάδι στη φωτιά της ήδη βαθιάς πολιτικής κρίσης στη ΠΓΔΜ με την ηγεσία των Σκοπίων να κατηγορεί τους Κοσοβάρους ότι βρίσκονται πίσω από τις αιματηρές επιθέσεις. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών των Σκοπίων, οι εγκέφαλοι της «τρομοκρατικής ομάδας» στο Κουμάνοβο ήταν πέντε Κοσοβάροι, που μάλιστα είχαν υπάρξει μέλη του UCK. Τις τελευταίες ώρες, πάντως, μετά τις συγκρούσεις του Σαββατοκύριακου, η κατάσταση είναι πλέον ομαλή και τον έλεγχο έχουν οι ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή.

Η κυβέρνηση των Σκοπίων, την οποία βαρύνουν υποθέσεις υποκλοπών και διαφθοράς, βρίσκεται αντιμέτωπη μ΄ένα ενισχυόμενο κύμα αμφισβήτησης που τροφοδοτεί η αντιπολίτευση της χώρας υπό τον Ζόραν Ζάεβ. Στη χώρα τα μέτρα ασφαλείας που έχουν ληφθεί είναι δρακόντεια καθώς στο τέλος της εβδομάδας έχει προγραμματιστεί μία νέα αντικυβερνητική πορεία γεγονός που αναμένεται να οξύνει τα πνεύματα. Από την πλευρά τους, Ε.Ε , ΝΑΤΟ και ΟΑΣΕ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου υπογραμμίζοντας τη σημασία του διαλόγου μεταξύ όλων των πολιτικών πλευρών.  

Οι συγκρούσεις στο Κουμάνοβο έρχονται εν μέσω της βαθύτερης πολιτικής κρίσης που διέρχεται η ΠΓΔΜ μετά την ανεξαρτησία της από την πρώην Γιουγκοσλαβία, το 1991. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων του Κουμάνοβο, πολλοί δρόμοι θυμίζουν εμπόλεμες ζώνες: αίματα στους δρόμους, σφαίρες στους τοίχους, κατεστραμμένα σπίτια και εστίες φωτιάς που δεν είχαν ακόμη σβήσει. 

Η κυβέρνηση των Σκοπίων και η αντιπολίτευση υπό τον Ζόραν Ζάεβ αλληλοκατηγορούνται για απόπειρα αποσταθεροποίησης της χώρας με στόχο τη διατήρηση και κατάληψη της εξουσίας αντίστοιχα. Την ίδια ώρα, ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι οι πολιτικοί ηγέτες και από τις δύο πλευρές είναι έτοιμοι να τροφοδοτήσουν εθνοτικές συγκρούσεις ως μοχλό για την προώθηση των σχεδίων τους. Με τις τελευταίες εξελίξεις είναι πάντως σαν να επαναλαμβάνεται το σκηνικό στο Κουμάνοβο.

Η περιοχή αυτή, περίπου 40 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Σκοπίων, υπήρξε το επίκεντρο των συγκρούσεων του 2001 μεταξύ αλβανόφωνων και κυβερνητικών δυνάμεων. Η σύρραξη τερματίστηκε έπειτα από ένα εξάμηνο με την Δύση να αναλαμβάνει πυροσβεστικό ρόλο και να εκχωρεί περισσότερα δικαιώματα στους αλβανόφωνους, οι οποίοι αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο σε συνολικό πληθυσμό δύο εκατομμυρίων κατοίκων της ΠΓΔΜ.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ν. Γκρούεφσκι υποστηρίζει ότι οι ένοπλοι στο Κουμάνοβο σχεδίαζαν  επιθέσεις σε κυβερνητικά κτίρια και δημόσιους χώρους με στόχο την αποσταθεροποίηση της χώρας. Ο Γκρούεφσκι έκανε επίσης λόγο για την εξάρθρωση της πιο επικίνδυνης ομάδας τρομοκρατών στα Βαλκάνια, μιλώντας για εκπαιδευμένους μαχητές που έχουν συμμετάσχει σε επιχειρήσεις στην περιοχή και τη Μέση Ανατολή και εισήλθαν στην ΠΓΔΜ από γειτονική χώρα  την οποία ο ίδιος δεν κατονόμασε. Ανέφερε, πάντως, ότι η ομάδα δεν υποστηρίζεται από την αλβανική μειονότητα της ΠΓΔΜ. Ο Γκρούεφσκι τόνισε επίσης ότι, ορισμένοι από τους ένοπλους συνδέονται με την ομάδα 40 ατόμων που είχαν εισβάλει πριν δύο εβδομάδες στο αστυνομικό φυλάκιο του χωριού Γκόσιντσε της ΠΓΔΜ, κοντά στα σύνορα με το Κόσοβο.

Η απάντηση της Σερβίας ήρθε άμεσα. Σε έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό τον πρωθυπουργό Αλεξάντρ Βούτσιτς ανακοινώθηκε πως δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας για πιθανή επέκταση των συγκρούσεων στη νότια Σερβία. Πάντως, η Σερβία έχει ήδη ενισχύσει τις δυνάμεις της στα σύνορα με την ΠΓΔΜ και κατά μήκος των διοικητικών συνόρων με το Κόσοβο.  

«Κάθε προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Σερβίας θα αντιμετωπιστεί άμεσα και δυναμικά», υπογράμμισε μιλώντας στη σερβική τηλεόραση ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών, Ίβιτσα Ντάτσιτς και πρόσθεσε σε αυστηρό τόνο: «Μην διανοηθεί κανείς να παίξει με την Σερβία».

Σύμφωνα με τα διεθνή ΜΜΕ, το Κουμάνοβο έχει ήδη αρχίσει να μπαίνει στο πλαίσιο των νέων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που προγραμματίζονται για τις 17 Μαΐου. Τα γεγονότα δείχνουν να εντείνουν την δυσφορία τμήματος της αλβανικής κοινότητας της ΠΓΔΜ. «Η κυβέρνηση των Σκοπίων κατηγορεί τους Κοσοβάρους για τις συγκρούσεις, πρόκειται για καθαρή μεθόδευση» υποστηρίζει στο Ρόιτερς αξιωματούχος της αντιπολίτευσης δίχως να κατονομάζεται και προσθέτει: «Πρόκειται για κόλπο του Γκρούεφσκι για να κουκουλώσει τις κατηγορίες του Ζάεβ».

Σε ερώτηση αν θα δώσει το «παρών» στις αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις στο τέλος της εβδομάδας , απαντά πως θα πάει «ζωντανός ή νεκρός».