Η Ε.Ε. επιλέγει πρόεδρο

Το πιο πρόσφατο ανέκδοτο στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι «ποιο είναι το πιο θερμό μέρος στην Ευρώπη» και η απάντηση είναι το τηλέφωνο του Φρέντρικ Ρέινφελντ, του σουηδού πρωθυπουργού που ασκεί τα καθήκοντα του προέδρου της εκ περιτροπής προεδρίας της Ένωσης.

Με αυτήν του την ιδιότητα, ο πρωθυπουργός της Σουηδίας ηγείται των διαπραγματεύσεων για το διορισμό του πρώτου στην ιστορία της ΕΕ, μόνιμου προέδρου, πριν από τη σύνοδο κορυφής της 19ης Νοεμβρίου.

Τα στελέχη της Ένωσης λένε ότι ο Ρέινφελντ και οι συνεργάτες του σπανίως δεν μιλούν στο τηλέφωνο τις τελευταίες ημέρες καθώς έχουν επικοινωνήσει με όλους τους ηγέτες των κρατών μελών για να τους ρωτήσουν ποια θα είναι η επιλογή τους.

«Το καθένα από τα 27 κράτη μέλη πρέπει να μπορεί να έχει λόγο και μπορώ να σας πω ότι το να μιλήσεις με όλους τους προέδρους και τους πρωθυπουργούς στις 26 χώρες, είναι μία υπόθεση», είπε ο Ρέινφελντ κατά τη διάρκεια επίσκεψης αστραπή στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα.

Οι προσδοκίες είναι υψηλές. Η συνθήκη της Λισαβόνας η οποία τίθεται σε εφαρμογή την 1η Δεκεμβρίου, δημιουργεί τις θέσεις του προέδρου και του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής στο Συμβούλιο των κρατών μελών, και είναι οι πλησιέστερες θέσεις, πριν η Ένωση αποκτήσει πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών.

Αυτό έχει οδηγήσει στη δημιουργία ομάδων που προωθούν υποψηφιότητες ανάμεσα στα κράτη μέλη τα οποία θέλουν να «σπρώξουν» τους δικούς τους υποψηφίους στην κορυφή του δέντρου της ΕΕ.

«Ο διορισμός στις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ ήταν πάντοτε μπελάς αλλά αυτή τη φορά είναι περισσότερο σύνθετη γιατί υπάρχουν περισσότερες κορυφαίες θέσεις με περισσότερη εξουσία», σημειώνει ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, ανώτατος αναλυτής πολιτικής στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες.

Τον περισσότερο χρόνο αυτής της εβδομάδας, ο Ρέινφελντ έχει απομονωθεί στο γραφείο του, τηλεφωνώντας στους ομολόγους του, ενώ οι συνεργάτες του επισκέφθηκαν όλες τις πρωτεύουσες της Ευρώπης για εκτενέστερες συνομιλίες.

«Όταν μιλάς με όλους τους 26 συναδέλφους σου, έχεις περισσότερα ονόματα παρά δουλειές να προσφέρεις», παραπονιέται ο σουηδός πρωθυπουργός.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, οι ατελείωτες ώρες των τηλεφωνικών επαφών, παρήγαγαν περισσότερα από 10 ονόματα για κάθε μία από τις κορυφαίες θέσεις και η ανεύρεση του τρόπου να περιορισθούν αυτοί οι κατάλογοι σε δύο ή τρία ονόματα πριν από τη σύνοδο κορυφής καθιστά πιθανό να χρειαστεί πολύς περισσότερος τηλεφωνικός χρόνος.

«Έχουμε τη βασική διαίρεση ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά στην πολιτική αλλά όπως ξέρετε, αυτή δεν είναι η μόνη ισορροπία για την οποία μιλάμε, καθώς μιλάμε επίσης για μικρές, μεσαίες και μεγάλες χώρες μέλη, για βορρά και νότο, ανατολή και δύση, μιλάμε για πολύ γενικότερα θέματα», είπε ο Ρέινφελντ.

Οι πιθανολογήσεις σχετικά με τα ονόματα του καταλόγου είναι πολλές. Σε όλη την Ευρώπη, τα μέσα ενημέρωσης έχουν δημοσιεύσει ένα χείμαρρο από ονόματα, πληροφορίες, διαρροές και αναλύσεις, επαινώντας ή καταγγέλλοντας υποψηφίους, μόλις εμφανιστούν.

Η Βρετανία προωθεί ανοιχτά τον πρώην πρωθυπουργό της Τόνι Μπλερ για τη θέση του προέδρου της ΕΕ. Η Λετονία πιέζει για την πρώην πρόεδρο της Βάιρα Βίκε-Φρειμπέργκα, ενώ η Ιταλία υποστηρίζει τον πρώην πρωθυπουργό της Μάσιμο Ντ΄Αλέμα για τη θέση του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής αφότου ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Μίλιμπαντ απέκλεισε τη συμμετοχή του.

Αλλά πέρα από αυτόν τον κύκλο, οι κυβερνήσεις κρατούν σιγή ιχθύος για το ποια ονόματα συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο.

«Δεν μπορούμε να κάνουμε καμία δήλωση, υπάρχουν κάποιες ιδέες στη χώρα μας αλλά υπάρχει συνολικό εμπάργκο στην πληροφόρηση», είπε διπλωμάτης μικρής χώρας της ανατολικής Ευρώπης, χθες.

Οι περισσότεροι υποψήφιοι είναι απρόθυμοι να αποκαλύψουν την υποψηφιότητά τους από τη στιγμή που η τυπική κατάθεση της χωρίς συντριπτική υποστήριξη θα σήμαινε ότι «στέλνεις στο λαό σου το μήνυμα ότι ενδιαφέρεσαι για μία άλλη θέση αλλά τη Δευτέρα θα είμαι πίσω διότι δεν θα την έχω πάρει αλλά εξακολουθώ να σας αγαπώ», λέει ο Ρέινφελντ.

Η πίεση των μέσων ενημέρωσης για τη δημοσιοποίηση του καταλόγου είναι τόσο μεγάλη που ο σουηδός πρωθυπουργός ίσως περιμένει με ανυπομονησία να περάσει τις επόμενες ημέρες, μόνος στο γραφείο με ένα τηλέφωνο που καίει.

Αλλά λίγες ημέρες πριν από την αποφασιστική αναμέτρηση της Πέμπτης και με κρίσιμα γεγονότα, όπως η σύνοδος κορυφής με τη Ρωσία, η οποία αναμένεται να πάρει μεγάλο μέρος του χρόνου του, πρέπει λογικά να αναρωτιέται πόσο μακριά μπορεί να τον πάει η τηλεφωνική δημοκρατία και πόσο χρόνος θα του απομείνει για την ίδια τη σύνοδο.

«Μπορώ να προβλέψω ότι ίσως χρειαστεί να δουλεύω για το θέμα μέχρι την ώρα που θα φτάσουμε στο δείπνο της συνόδου», είπε ο σουηδός πρωθυπουργός.