Πορτογαλία: Κεντροδεξιός πρόεδρος-αριστερή κυβέρνηση σε «επικίνδυνη» ισορροπία

Ο κεντροδεξιός υποψήφιος Μαρσέλου Ρεμπέλου ντε Σόουζα κέρδισε τις εκλογές στη Πορτογαλία χθες, μια νίκη που θα πρέπει να βοηθήσει στη διατήρηση της πολιτικής ισορροπίας μετά από μια δραματική στροφή προς τα αριστερά στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2015.

Στην νικητήρια ομιλία του, ο σοσιαλδημοκράτης Ρεμπέλου ντε Σόουζα, 67, είπε ότι θα εργαστεί για να προωθήσει τη συναίνεση και να επιδιορθώσει τους διχασμούς που δημιουργήθηκαν μετά από τις προηγούμενες εκλογές, όταν η αριστερά ανέτρεψε την κεντροδεξιά κυβέρνηση η οποία είχε επιβάλλει αυστηρή λιτότητα λόγω δανειακής σύμβασης μεταξύ των ετών 2011-2014.

Η θέση του προέδρου της Πορτογαλίας είναι κυρίως εθιμοτυπική αλλά ο ίδιος παίζει σημαντικό ρόλο σε καιρούς πολιτικής ανασφάλειας, όπως αυτή που έχει επικρατήσει στη χώρα από τα ασαφή αποτελέσματα των εκλογών του περασμένου Οκτωβρίου. Ο πρόεδρος έχει το δικαίωμα να διαλύσει τη βουλή και να απολύσει τον πρωθυπουργό.

Η Πορτογαλία φαίνεται ότι θα χρειαστεί τον μέγιστο βαθμό συναίνεσης, καθώς μια ασταθής κυβέρνηση μετριοπαθών κεντροαριστερών σοσιαλιστών που βασίζεται σε ακροαριστερά κόμματα στη βουλή προσπαθεί να συμφιλιώσει τις προεκλογικές υποσχέσεις της ότι θα δώσει τέλος στην οικονομική λιτότητα με την δέσμευσή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού.

«Αυτές οι εκλογές φέρνουν σε πέρας μια μεγάλη προεκλογική πορεία […] η οποία ανησύχησε τη χώρα και δίχασε μια κοινωνία ήδη ζημιωμένη από χρόνια κρίσης. Ήρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα, να ξεκινήσουμε μια οικονομική, κοινωνική και πολιτική ειρήνευση», είπε ο νέος πρόεδρος στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας, όπου διδάσκει. «Πρέπει να ευθυγραμμίσουμε την κοινωνική δικαιοσύνη με οικονομική ανάπτυξη και οικονομική σταθερότητα, χωρίς να συμβιβάσουμε την οικονομική σταθερότητα για την οποία τόσοι Πορτογάλοι θυσίασαν τόσα πολλά για χρόνια

», είπε, αναφερόμενος στην προσπάθεια τα τελευταία χρόνια της ενοποίησης του προϋπολογισμού που βοήθησε την Πορτογαλία να βγεί από μια οξεία κρίση δανεισμού.

Με καταμετρημένο πάνω από το 95% των ψήφων, ο δημοφιλής σχολιαστής της πορτογαλικής τηλεόρασης, πρώην δημοσιογράφος, ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών και καθηγητής συνταγματικού δικαίου συγκεντρώνει ποσοστό 52,99%. Το ποσοστό του εξασφαλίζει τη νίκη χωρίς ανάγκη δεύτερου γύρου εκλογών.

Τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει ο ανεξάρτητος αριστερός υποψήφιος Αντόνιου Σαμπάιο ντα Νόβοα, με ποσοστό 22,01%. Ο Σαμπαίο ντα Νόβοα παραδέχθηκε την ήττα του όταν η καταμέτρηση έφτασε γύρω στο 23% των ψήφων.

Η έκπληξη των εκλογών ήταν η Μαρίζα Ματίας, η υποψήφια του Αριστερού Μπλοκ, που ηρθε τρίτη με ποσοστό 10%, υπερδιπλάσιο από το ποσοστό που συγκέντρωσε η σοσιαλίστρια πρώην υπουργός Μαρία ντε Μπελέ Ροζέιρα (4,27%). Στην πέμπτη θέση, με 3,87%, βρίσκεται ο υποψήφιος του Κομμουνιστικού Κόμματος Έντγκαρ Σίλβα.

Πολλοί πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι η κυβέρνηση των σοσιαλιστών δεν θα καταφέρει να εκτίσει την πλήρη θητεία της και έτσι ο νέος πρόεδρος θα μπορέσει να παίξει σημαίνοντα ρόλο, είτε ως διαμεσολαβητής μεταξύ κομμάτων είτε χρησιμοποιώντας τη θέση του να διαλύσει τη βουλή και να κηρύξει εκλογές εκ νέου. Λιγότερο από τους μισούς εγγεγραμένους ψηφοφόρους παρουσιάστηκαν να ψηφίσουν στις εκλογές χθες, παρότι το ποσοστό όσων ψήφισαν ήταν λίγο ψηλότερο από τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, το 2011.