Ισπανία: Τα σενάρια της επόμενης μέρας - «Θρίλερ» διαρκείας ο σχηματισμός κυβέρνησης

Το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών δεν επιβεβαίωσε τις προβλέψεις, φέρνει τη χώρα μπροστά από μία κατάσταση σχεδόν ίδια με τις προηγούμενες εκλογές και προοιονίζεται μία μακρά και επίπονη διαδικασία αναζήτησης συναινέσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές στην Ισπανία χθες, λαμβάνοντας συνολικά 137 έδρες, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία μετά την καταμέτρηση 100% των ψήφων, αλλά υστερεί στην απόλυτη πλειοψηφία εδρών στο κοινοβούλιο.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα εκλέγει 85 βουλευτές και αναδεικνύεται δεύτερη δύναμη.
Ο συνασπισμός Unidos Podemos λαμβάνει 71 έδρες και ακολουθούν στην τέταρτη θέση οι φιλελεύθεροι Ciudadanos με 32 έδρες.

Ενώ το Λαϊκό Κόμμα (PP) του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι ανέβασε τις έδρες του σε 137 έναντι 123 το Δεκέμβριο, απέχει μακράν από την απόλυτη πλειοψηφία των 176 εδρών στο κοινοβούλιο των 350 εδρών.

Το χθεσινό αποτέλεσμα προσεγγίζει αυτό των εκλογών του Δεκεμβρίου, όταν ο κατακερματισμός των ψήφων μεταξύ των τεσσάρων κομμάτων οδήγησε σε πολιτικό αδιέξοδο και στην προκήρυξη νέων εκλογών σε έξι μήνες.

Η συμμετοχή στις εκλογές κυμάνθηκε στο 69,84%.

Στα πρώτα συμπεράσματα είναι ότι το συντηρητικό κόμμα του Μαριάνο Ραχόι άντεξε και βγήκε ελαφρώς ενισχυμένο κατά 12 έδρες, χωρίς όμως να μπορεί να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η άνοδος οφείλεται, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, στο πειστικό δίλημμα για την «χρήσιμη ψήφο», που έβαλε η ηγεσία του κόμματος προεκλογική εκστρατεία και προσέλκυσε, όπως φαίνεται, κεντρώους των Ciudadanos.

Αντίθετα, όμως, επιβεβαιώθηκε το τέλος του δικομματισμού. Παρόλα αυτά, το Σοσιαλιστικό κόμμα διατήρησε τη δεύτερη θέση, διαψεύδοντας έτσι τις δημοσκοπήσεις που ήθελαν τη συμμαχία των Podemos με την Αριστερά στη δεύτερη θέση. Καθαρά αρνητικό είναι το αποτέλεσμα για τους φιλελεύθερους Ciudadanos, που έχασαν εκλογικό ποσοστό και έδρες.

Καθώς όμως για τον σχηματισμό κυβέρνησης απαιτούνται 176 έδρες, ακόμη και μία συμμαχία των συντηρητικών με τους Ciudadanos δεν δίνει πλειοψηφία. Μία λύση θα ήταν ο μεγάλος συνασπισμός του Λαϊκού Κόμματος με τους Σοσιαλιστές, που όμως δεν φαίνεται πολύ πιθανός, αφού ενέχει τον κίνδυνο να εξαϋλωθεί το PSOE, όπως συνέβη στα καθ' ημάς με το ΠΑΣΟΚ.

Σε μία ΕΕ που η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία που επιβάλλει το Βερολίνο αμφισβητείται ακόμη πιο έντονα μετά το Brexit, το ενδεχόμενο συνασπισμού των Σοσιαλιστών με τον Ραχόι δεν είναι πολύ πιθανό. Άλλωστε, μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει δείξει διάθεση συνεννόησης με τον Ραχόι.

Μία δυνατότητα είναι να επιδιώξει ο Ραχόι κυβέρνηση μειοψηφίας μόνος του ή με τους Ciudadanos. Στο ισπανικό σύστημα, ο εντολοδόχος πρωθυπουργός έχει δύο ευκαιρίες για να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης: στην πρώτη ψηφοφορία απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία, ενώ στη δεύτερη μπορεί και με τη σχετική πλειοψηφία. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι οι Σοσιαλιστές και οι Podemos θα απέχουν από κρίσιμες ψηφοφορίες, ώστε να μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις.

Αν ο Ραχόι αρνηθεί, τότε την εντολή θα την πάρει ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Πέδρο Σάντσες. Θα έχει κι εκείνος δύο δυνατότητες: η μία, όπως και την προηγούμενη φορά, να ζητήσει κυβέρνηση με τους Podemos, επιμένοντας και στη συμμετοχή των φιλελεύθερων Ciudadanos, που θα του εξασφαλίσει και την απόλυτη πλειοψηφία.

Εναπόκειται όμως στους Podemos να δεχθούν τη συμμετοχή των Ciudadanos, κάτι που δεν έπραξαν την προηγούμενη φορά. Η άλλη δυνατότητα του Σάντσες είναι να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας με τους Podemos, οι οποίοι έχουν μετακινηθεί σε πιο σοσιαλιστικές θέσεις.

Σε κάθε περίπτωση, το «θρίλερ», που είχε ξεκινήσει τον Δεκέμβριο μετά τις πρώτες εκλογές, θα συνεχιστεί και η Ισπανία θα έχει ένα «καυτό» πολιτικό καλοκαίρι, καθώς οι πολιτικοί αναλυτές της χώρας προβλέπουν ότι οι ζυμώσεις θα διαρκέσουν αρκετό καιρό.

Από τη μία κανένα κόμμα δεν θέλει να φύγει από τις θέσεις του και να δείξει ότι εγκαταλείπει τις αρχές του, από την άλλη η ανάγκη σχηματισμού κυβέρνησης στη χώρα είναι αδήριτη και νέες εκλογές αποκλείονται. Μένει έτσι να φανεί ποιος τελικά θα βάλει το περισσότερο νερό στο κρασί του...