ΕΕ σε Βρετανούς: «Καθυστερείτε, τελειώνετε»

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, προσπαθεί να πιέσει τον υπό παραίτηση πρωθυπουργό της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, να υποβάλει άμεσα το επίσημο αίτημα για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, το πόρισμα νομικών συμβούλων της ΕΕ δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας σχετικά με την προβλεπόμενη διαδικασία. Ορίζεται ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να εξαναγκαστεί μια χώρα που επιθυμεί την έξοδό της από την Ένωση να ζητήσει την άμεση ενεργοποίηση του περιβόητου «άρθρου 50», σύμφωνα με το οποίο θα αποσχιστεί από την ΕΕ.

Για τις Βρυξέλλες και την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ιδανικό θα ήταν η Βρετανία να κατέθετε το αίτημα περί αποχώρησης, επισήμως, έως την Τρίτη, όταν και αρχίζουν οι εργασίες της διήμερης Συνόδου Κορυφής. «Περιμένουμε από την βρετανική κυβέρνηση να πράξει τα δέοντα τώρα» δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς στην γερμανική εφημερίδα Bild am Sonntag. Ο ίδιος συμπλήρωσε με έμφαση ότι «η Σύνοδος Κορυφής την Τρίτη είναι η καταλληλότερη στιγμή για την επίσημη υποβολή του αιτήματος για αποχώρηση».

Ο δε Ζαν Κλοντ Γιούνκερ φέρεται να έχει επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον Ντέιβιντ Κάμερον ήδη από την Παρασκευή, λίγες ώρες μετά από την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος αλλά και της παραίτησης του Βρετανού πρωθυπουργού. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γιούνκερ είπε στον Κάμερον «μην καθυστερείς, να τελειώνουμε το συντομότερο δυνατόν, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Η ετυμηγορία του βρετανικού λαού είναι ξεκάθαρη. Το αίτημα για το άρθρο 50 πρέπει να υποβληθεί άμεσα».

Ο Ντέιβιντ Κάμερον εμμένει στην αρχική του άποψη, ότι δηλαδή το επίσημο αίτημα για την έναρξη των διαδικασιών εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ θα πρέπει να υποβληθεί από τον διάδοχό του, δηλαδή όχι πριν από τον ερχόμενο Οκτώβριο. Στο μεταξύ, θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ανεπίσημες προκαταρκτικές διαβουλεύσεις μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας, κάτι στο οποίο συμφωνεί και ο Μπόρις Τζόνσον, ο φερόμενος ως ο επικρατέστερος για την ηγεσία των Συντηρητικών, μετά από την αποχώρηση του Ντέιβιντ Κάμερον. Όπως πιστεύουν οι Βρετανοί, με τον τρόπο αυτό θα προλειανθεί το έδαφος για την αποχώρηση, χωρίς όμως να αρχίσει να μετρά αντίστροφα ο προβλεπόμενος χρόνος των δύο ετών έως την ολοκλήρωση του «διαζυγίου». Όμως, η ηγεσία της ΕΕ απορρίπτει εντελώς ένα τέτοιο σενάριο, επιμένοντας στην άμεση υποβολή της αίτησης για το άρθρο 50 εκ μέρους της Βρετανίας.

Ο Κάμερον απέναντι στους 27
Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής, ο Ντέιβιντ Κάμερον αναμένεται να παραστεί σε δείπνο την Τρίτη το βράδι, κατά τη διάρκεια του οποίου θα παρουσιάσει τη νέα κατάσταση στους Ευρωπαίους ηγέτες. Κατόπιν, βεβαίως, θα αποχωρήσει, εφόσον πλέον δεν συμμετέχει στα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ, εξού και δεν θα παραστεί στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής την Τετάρτη. Σημειώνεται, επίσης, ότι ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, ταξιδεύει για Λονδίνο και Βρυξέλλες, προκειμένου να έχει εκ του σύνεγγυς συνομιλίες με τον Βρετανό πρωθυπουργό αλλά και τις κεφαλές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ρόλος του είναι κυρίως «πυροσβεστικός», καθώς ο στόχος των Αμερικανών είναι η διασφάλιση της ομαλότητας και η αποφυγή ενός επεισοδιακού διαζυγίου με τη Βρετανία.

Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ταξιδεύει ανά την Ευρώπη, σήμερα, Δευτέρα, προετοιμάζοντας την Σύνοδο Κορυφής. Ο Τουσκ βρίσκεται σε έναν πυρετικό κύκλο κατ' ιδίαν συναντήσεων με την Άνγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ματέο Ρέντσι. Το θέμα, φυσικά, είναι το Brexit. Για το οποίο, τουλάχιστον σύμφωνα με την Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ, «θα πρέπει να γίνουν προσεκτικές συνομιλίες, όπως γίνονται στον επιχειρηματικό κόσμο».

Φταίει ο Γιούνκερ για το Brexit;
Σε ό,τι αφορά στον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, το Brexit τον απειλεί προσωπικά, εφόσον ήδη υπάρχουν μομφές εναντίον του. Συγκεκριμένα, ο υπουργός εξωτερικών της Τσεχίας, Λούμπομιρ Ζαοράλεκ χαρακτήρισε τον πρόεδρο της Κομισιόν σαν «ακατάλληλο για τη θέση του», «αρνητικό σύμβολο» και «υπεύθυνο για το Brexit». Σύμφωνα με τον Τσέχο υπουργό, στο πρόσωπο του Γιούνκερ είδαν οι Βρετανοί ό,τι αποστρέφονταν στην Ενωμένη Ευρώπη, γι' αυτό και ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης της χώρας τους από την ΕΕ. Ο Ζαοράλεκ κάλεσε τον Γιούνκερ να παραιτηθεί. 

Η ΕΕ φεύγει από το Λονδίνο
Ένα πρώτο μέτρο άμεσης δράσης συνεπεία του Brexit είναι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, δηλαδή του ανεξάρτητου ρυθμιστικού φορέα της ΕΕ για τον τραπεζικό κλάδο, να μεταφέρει την έδρα της εκτός Βρετανίας. Η διοίκηση της ΕΑΤ, ήδη πριν από το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου είχε καταστήσει σαφές ότι σε περίπτωση Brexit θα μετεγκαταστήσει τα κεντρικά γραφεία της Αρχής σε άλλη ευρωπαϊκή πόλη. Αντί του Λονδίνου, για τη φιλοξενία της ΕΑΤ «ερίζουν» το Παρίσι και η Φραγκφούρτη.