Η Άγκυρα αναστέλλει την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Η Άγκυρα αναστέλλει προσωρινά την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Σε ανακοίνωσή του την Πέμπτη ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας, Νούμαν Κουρτλουμούς, δήλωσε ότι η χώρα αναστέλλει την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα για κάποιο διάστημα. 

Ο ίδιος είπε επίσης πως ευελπιστεί να αρθεί όσο το δυνατόν συντομότερα η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα, ενδεχομένως εντός ενός ή ενάμισι μήνα, όπως αναφέρει το δίκτυο NTV.

Η νέα αυτή εξέλιξη, που προκαλεί νέες ανησυχίες στην παγκόσμια κοινότητα, έρχεται ενώ στην Ελλάδα συζητείται η έκδοση των «8» στρατιωτικών στην Τουρκία και την ώρα που στην γείτονα χώρα «ανοίγει» ο δρόμος για την επαναφορά της θανατικής ποινής, με τον Ερντογάν να μην αποκλείει το ενδεχόμενο να τιμωρήσει με τον τρόπο αυτόν τους πραξικοπηματίες.

Θα πάρουν μέτρα που παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση

Στηριζόμενη σε άρθρο της ίδιας της Σύμβασης, που επιτρέπει την παρέκκλιση από αυτήν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, η τουρκική κυβέρνηση θα λάβει μέτρα που θα παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Η μορφή που θα έχουν τα πρώτα προεδρικά διατάγματα με δεδομένη, από τα μεσάνυχτα, την ισχύ της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, είναι το βασικό ερώτημα στην Τουρκία. Η κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης δημοσιεύτηκε τα μεσάνυχτα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και το απόγευμα θα ψηφιστεί στην Εθνοσυνέλευση.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνηση Νουμάν Κουρτουλμούς μιλώντας σε δημοσιογράφους είπε ότι η κυβέρνηση επικαλείται το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει ότι ένα κράτος μπορεί να παρεκκλίνει από τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη Σύμβαση, σε περιπτώσεις πολέμου ή άλλου δημόσιου κινδύνου.

Ο Κουρτουλμούς είπε επίσης ότι η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να λήξει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης το συντομότερο δυνατό.

Ένα από τα ερωτήματα είναι αν η κυβέρνηση θα αισθανθεί την ανάγκη να αναθεωρήσει το νόμο περί κατάστασης έκτακτης ανάγκης που είχε ψηφιστεί το 1983, αλλά και τον κανονισμό εφαρμογής του νόμου αυτού. Ο νόμος εφαρμόστηκε τότε, αλλά ειδικά την περίοδο 1987-2002 στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Με βάση τα σημερινά δεδομένα παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις, αφού για παράδειγμα δεν αναφέρονται σε αυτόν πολλά δεδομένα που ισχύουν σήμερα, όπως το διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα κλπ.

Επί της ουσίας όμως, όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση κήρυξε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης κυρίως για να υπάρξει νόμιμη βάση για κάποιες ενέργειες στις οποίες θα προβεί από εδώ και πέρα. Διότι οι περιορισμοί στους οποίους μπορεί να προβεί με βάση το νόμο, σχεδόν στο σύνολό τους, εφαρμόζονται ήδη. Η απαγόρευση ή ο περιορισμός της κυκλοφορίας, η απαγόρευση της έκδοσης και διανομής εντύπων, η σωματική έρευνα, η απαγόρευση συγκεντρώσεων και πολλά άλλα, εφαρμόζονται έτσι κι αλλιώς.

Αυτό που χρειάζεται η κυβέρνηση είναι η νόμιμη βάση για ζητήματα όπως οι μαζικές απολύσεις στο δημόσιο, η μαζική απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και η παράταση του χρόνου κράτησης προτού ο κατηγορούμενος παραπεμφθεί στον εισαγγελέα. Το ανώτατο όριο κράτησης κάτω από ομαλές συνθήκες είναι οι τέσσερις μέρες, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το διάστημα αυτό μπορεί να παραταθεί, χωρίς να αναφέρεται ανώτατο όριο.

Το πολιτικό ζήτημα που αναμένεται να ανακύψει σχετίζεται με τα προεδρικά διάταγμα που μπορεί χωρίς περιορισμό να εκδίδει πλέον η κυβέρνηση. Η αξιωματική αντιπολίτευση (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα-ΡΛΚ) θεωρεί ότι τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν, θα μπορούσαν να ψηφιστούν στην Εθνοσυνέλευση με τη συμβολή όλων των κομμάτων.

Εκτός από την ευκολία που θα έχει η κυβέρνηση σχετικά με την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων, ένα δεύτερο στοιχείο που διαφοροποιεί την κατάσταση έκτακτης ανάγκης από ομαλές περιόδους είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί κανείς να προσφύγει στα δικαστήρια προβάλλοντας το επιχείρημα περί αντισυνταγματικότητας του διατάγματος.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης το απόγευμα θα ψηφιστεί στην Εθνοσυνέλευση. Το ΡΛΚ και το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα την υπερψηφίσουν, ενώ το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος θα υπερψηφίσει. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, αφού απαιτείται σχετική πλειοψηφία.