Παρίσι-Βερολίνο: Τα έξι «αγκάθια» στις σχέσεις τους μετά την εκλογή Μακρόν

Από το 2008 έως σήμερα η κατάσταση κρίσης μοιάζει να είναι η φυσιολογική κατάσταση για την Ε.Ε. Δημοσιονομική κρίση. Οικονομική. Κρίση του ευρώ. Τραπεζική. Προσφυγική. Μεταναστευτική. Τρομοκρατία. Brexit. Εκλογή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Οι προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση μιας εκάστης, είναι πολλές και ποικίλες. Όλες όμως καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Η Ε.Ε. με την παρούσα μορφή δεν έχει μέλλον.  Η συζήτηση για τη μετεξέλιξη της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης έχει ξεκινήσει. Και είναι ιδιαίτερα ζωηρή. 

Η εκλογή του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία  αποτέλεσε την ιδανική ευκαιρία για την επανεκκίνηση του γαλλο-γερμανικού άξονα που βρισκόταν σε ύπνωση από το 2015. Βερολίνο και Παρίσι βρίσκονται ήδη σε στενότατη συνεργασία, τόσο σε επίπεδο υπουργών, όσο και σε επίπεδο τεχνοκρατών, προσπαθώντας να επιβεβαίωσαν ένα παλαιό «κλισέ» των Βρυξελλών ότι «στην Ευρώπη δεν συμβαίνει πάντα αυτό που θέλουν η Γαλλία και η Γερμανία, αλλά αν κάτι δεν το θέλουν οι δύο αυτές χώρες, τότε είναι σχεδόν αδύνατον να συμβεί». Ολοκλήρωση της Ευρωζώνης, αμυντική ένωση, αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και προσφυγικού ζητήματος, στενότερη συνεργασία στην εξωτερική πολιτική. Τα βασικά ζητήματα που απασχολούν ήδη Βερολίνο και Παρίσι. Κρίσιμα ζητήματα και για την Αθήνα. 

Πού συμφωνούν και πού διαφωνούν Παρίσι και Βερολίνο

Στην πρώτη τους συνάντηση στο Βερολίνο, ο πρόεδρος Μακρόν μίλησε για την «επανεκκίνηση της Ευρώπης». Η καγκελάριος Μέρκελ για έναν «νέο παλμό στην Ευρώπη».  Μικρή, αλλά σημαντική διαφορά στη διατύπωση. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι «ακόμα και η αλλαγή των Συνθηκών δεν πρέπει να θεωρείται ταμπού», (απαραίτητη προϋπόθεση για ορισμένες μεταρρυθμίσεις στην Ευρωζώνη).  

«Είναι ευχάριστο να ακούμε από έναν Γάλλο πρόεδρο ότι η αλλαγή των Συνθηκών δεν είναι ταμπού. Για τη Γερμανία δεν ήταν ποτέ πρόβλημα η ομοσπονδιακή πορεία της Ευρώπης. Για άλλες χώρες ήταν», σχολίασε στο protothema.gr άνθρωπος από το Βερολίνο με σαφή γνώση των διαπραγματεύσεων. Το Βερολίνο εμφανίζεται συγκρατημένο απέναντι στις προτάσεις του προέδρου Μακρόν -και σε ορισμένες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

Υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης 

Το ζητεί το Παρίσι. Το προτείνει και η Κομισιόν. Το Βερολίνο δεν απορρίπτει το αίτημα καταρχήν. «Η πρόταση για έναν υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης θα είχε νόημα μόνο αν αυτός είχε όλες μα όλες τις εξουσίες ενός πραγματικού υπουργού Οικονομικών. Αλλιώς δεν έχει νόημα να δημιουργήσουμε μια θέση ενός ακόμα γραφειοκράτη που θα πληρώνεται από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους».

Με αυτή του τη θέση το Βερολίνο ξεκαθαρίζει ότι αν υπάρξει ένας μόνιμος πρόεδρος του Eurogroup, ο οποίος ενδεχομένως να είναι και μέλος της Κομισιόν, τότε αυτός θα πρέπει να έχει την απαραίτητη εξουσία να ασκεί ακόμα και βέτο στην κατάθεση εθνικών προϋπολογισμών όταν αυτοί παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.  Σε αυτό το σημείο το Βερολίνο δεν αρνείται την γαλλική πρόταση, αλλά εκφράζει ανοιχτά την δυσπιστία του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία θεωρεί ότι λειτουργεί με περισσότερα πολιτικά κριτήρια από όσο της επιτρέπουν οι Συνθήκες. 

Ο προϋπολογισμός της Ευρωζώνης 

Πρόταση και των Βρυξελλών και των Παρισίων. Στην προκειμένη περίπτωση οι Βρυξέλλες προχωρούν ένα βήμα παραπάνω, προτείνοντας την «μετάβαση προς την έκδοση ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου» παρεμφερές με το ομόλογο των ΗΠΑ. Το Βερολίνο εμφανίζεται και εδώ εξαιρετικά διστακτικό. Η κυρίαρχη άποψη είναι ότι με αυτόν τον τρόπο υπάρχει ο κίνδυνος χώρες με μεγάλα προβλήματα στις οικονομίες τους να «εθιστούν» σε φθηνό χρήμα, χωρίς να υπάρχει πλέον κανένα κίνητρο για τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Το Παρίσι εμφανίζεται έτοιμο να επιμείνει σε αυτήν την πρόταση. 

Διεθνής εκπροσώπηση της Ευρωζώνης

 
Μία θέση στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για ολόκληρη την Ευρωζώνη. Αποτελεί πρόταση της Κομισιόν. Το Βερολίνο δεν διαφωνεί με αυτήν την προοπτική, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Στην προκειμένη περίπτωση το Παρίσι  είναι αυτό που εμφανίζεται περισσότερο διστακτικό. Και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι πρέπει να συναντηθούν κάπου στην μέση. Σε αυτό το πλαίσιο ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λε Μέρ και ο Γερμανός ομόλογός του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έχουν συστήσει κοινή γάλλο – γερμανική επιτροπή τεχνοκρατών ώστε να παρουσιάσουν τα πρώτα αποτελέσματα για το μέλλον της Ευρωζώνης μέχρι τον ερχόμενο Ιούλιο. 

Αμυντική Ένωση της Ε.Ε.

Ένα από τα δύο σημεία που αφορούν στο μέλλον της Ε.Ε. που βρίσκει μεγάλη υποστήριξη από το Βερολίνο. Ο «αμυντικός εθνικισμός» των κρατών -μελών κοστίζει δισεκατομμύρια στα κράτη – μέλη, παρά το γεγονός ότι οι «27» ως σύνολο, ξοδεύουν 227 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για την άμυνά τους. Το εύρος της αμυντικής συνεργασίας διαφέρει ανάμεσα στις κυβερνήσεις. Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού δεν πρέπει να θεωρείται κάτι το πιθανό, τουλάχιστον τα επόμενα 20 χρόνια. Η Ε.Ε. «ως μια μεγάλη Ελβετία», μακριά από πολεμικές συγκρούσεις, εξακολουθεί να κυριαρχεί ως ιδέα, σε πολλές πρωτεύουσες. Ανάμεσά τους και το Βερολίνο. Η εσωτερική ασφάλεια, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και ο έλεγχος των ευρωπαϊκών συνόρων  αποτελούν προτεραιότητα. Το Παρίσι έχει ήδη χαιρετήσει τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την στενότερη αμυντική συνεργασία, με τις δύο «κυρίες των ενόπλων δυνάμεων», ήτοι την υπουργό Άμυνας της Γαλλίας Σιλβί Γκουλάρ και την υπουργό Άμυνας της Γερμανίας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να συνεργάζονται ήδη στενά. 

Μεταναστευτικό - προσφυγικό

 
Το δεύτερο βασικό ζήτημα το οποίο το Βερολίνο κρίνει ως άμεση αναγκαιότητα. «Είναι αδύνατον και εκτός λογικής να θεωρεί κάποιος ότι η Ελλάδα ή η Ιταλία, ή ακόμα και η Ισπανία μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνες τους τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές», υπογράμμιζε στο protothema.gr πηγή από το Βερολίνο. «Είναι απαραίτητη μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση». Σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει απόλυτη ταύτιση απόψεων με το Παρίσι.  

Βασικό ερώτημα και στις δύο πρωτεύουσες είναι το πως θα συνδυαστεί η περαιτέρω εμβάθυνση της Ευρωζώνης και η μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, χωρίς να εξαιρεθούν από αυτήν τη διαδικασία αρκετά και απρόθυμα κράτη-μέλη. Η περίοδος μετά το σχηματισμό νέας κυβέρνησης στη Γερμανία, στα τέλη του 2017 μέχρι και την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας το 2019, λίγο πριν τις ευρωεκλογές το ίδιο έτος, αποτελεί το πρώτο βήμα για το μέλλον της Ένωσης.