Πέθανε ο άνδρας που απέτρεψε την πυρηνική σύγκρουση μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ

Ο Σοβιετικός αξιωματούχος που απέτρεψε την πυρηνική σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης πριν από περίπου 34 χρόνια πέθανε σε ηλικία 77 ετών.

Ο αντισυνταγματάρχης εν αποστρατεία «έσβησε» στις 19 Μαΐου στο σπίτι του, σε μια μικρή πόλη κοντά στη Μόσχα, ωστόσο ο θάνατός του ανακοινώθηκε επίσημα σήμερα.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 26ης Σεπτεμβρίου του 1983, ο Στανισλάβ Πετρόφ, ο οποίος εκτελούσε ρόλο παρατηρητή στο κέντρο διοίκησης για την έγκαιρη προειδοποίηση πυρηνικής επίθεσης κοντά στη Μόσχα, είδε το σύστημα ραντάρ να του αναφέρει πως συνολικά 7 πύραυλοι εκτοξεύθηκαν από τις ΗΠΑ και κατευθύνονταν προς τη Σοβιετική Ένωση. 

Παρόλο που το πρωτόκολλο του σοβιετικού στρατού όριζε σαφώς ότι η άμεση αντίδρασή του θα έπρεπε να είναι η μεταβίβαση του συναγερμού στους ανώτερούς του και η επακόλουθη ανταποδοτική κίνηση από την Σοβιετική Ένωση, ο Πετρόφ παρέμεινε ψύχραιμος και αποφάσισε να ενεργήσει με βάση το ένστικτο και τη συνείδησή του.

Αξιολογώντας την κατάσταση, αποφάσισε προς επρόκειτο για σφάλμα του συστήματος και έτσι δεν μεταβίβασε τον συναγερμό στους προϊσταμένους του. Αργότερα αποδείχθηκε πως είχε δίκιο, καθώς δεν υπήρχε κανένας πύραυλος αλλά μόνο εσφαλμένα δεδομένα που έστειλε το σύστημα λόγω της σπάνιας ευθυγράμμιση του φωτός στα σύννεφα σε μεγάλο υψόμετρο και των τροχιών των σοβιετικών δορυφόρων.

Η απόφαση του αξιωματικού υπηρεσίας ήταν εξαιρετικά θαρραλέα - δεδομένων των κυρώσεων που μπορεί να αντιμετώπιζε για παραβίαση του πρωτοκόλλου - και θεωρείται από πολλούς ότι απέτρεψε την σχεδόν βέβαιη εκτόξευση πυρηνικών πυραύλων από την ΕΣΣΔ προς τις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες του NATO, κάτι που θα οδηγούσε σε γενικευμένο πυρηνικό πόλεμο. 

«Όλα τα δεδομένα που είχα στη διάθεσή μου έδειχναν ότι δεχόμασταν πυραυλική επίθεση. Αν είχα στείλει την αναφορά μου στους ανώτερούς μου, κανείς δεν θα μπορούσε να με αμφισβητήσει. To μόνο που έπρεπε να κάνω είναι να σηκώσω το ακουστικό του τηλεφώνου και να μιλήσω σε απευθείας γραμμή με τους ανώτερους αξιωματικούς. Εγώ όμως δεν μπορούσα να κουνήσω ρούπι. Ένιωθα σαν να καθόμουν σε αναμμένα κάρβουνα» δήλωσε το 2013 σε συνέντευξή του στο BBC.

Τελικά, ο Πετρόφ αποφάσισε να καλέσει τα κεντρικά για να αναφέρει μια δυσλειτουργία του συστήματος. «Εικοσιτρία λεπτά αργότερα συνειδητοποίησα ότι τίποτε δεν είχε συμβεί. Αν ήταν αληθινό χτύπημα, θα υπήρχε κάποια ενημέρωση. Ένιωσα την ανακούφιση να με πλημμυρίζει» είπε χαρακτηριστικά ο αντισυνταγματάρχης εν αποστρατεία στη συνέντευξη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός από τους επαίνους που έλαβε για την συνετή στάση του από τη διοίκηση του ρωσικού στρατού, ο Πετρόφ δέχθηκε και επίσημη επίπληξη επειδή δεν κατέγραψε το επεισόδιο με σωστό τρόπο στο βιβλίο συμβάντων.