Ο διάβολος κρύβεται στις γερμανικές κάλπες: Πώς οι συμμαχίες επηρεάζουν την Ελλάδα

Υποτίθεται ότι οι εκλογές στη Γερμανία σήμερα είναι από τις πιο ανιαρές των τελευταίων δεκαετιών, αφού η νίκη της Ανγκελα Μέρκελ και η παραμονή της στην καγκελαρία έχουν προεξοφληθεί.

Κι όμως, αυτή τη φορά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», αφού τα ποσοστά που θα πάρει κάθε κόμμα έχουν τεράστια σημασία, καθώς θα καθορίσουν τη σύνθεση της κυβέρνησης συνεργασίας και τη γραμμή που θα έχει στα ευρωπαϊκά θέματα αλλά και στο ζήτημα της Ελλάδας. Είναι ένα από τα θεσμικά παράδοξα της Ευρωζώνης ότι η ψήφος των Γερμανών θα επηρεάσει τα πράγματα σε όλη την Ευρώπη και ιδιαίτερα στη χώρα μας. 

Το σημείο-κλειδί είναι τα ποσοστά που θα πάρει το Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP), το οποίο στις τελευταίες εκλογές είχε μείνει εκτός Βουλής, αλλά τώρα, με επικεφαλής τον 38χρονο Κρίστιαν Λίντνερ, φλερτάρει με ποσοστά άνω του 8% στις δημοσκοπήσεις. Εάν το FDP συμμετάσχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, τα πολιτικά σχέδια της κυρίας Μέρκελ σε σχέση με την Ευρώπη δυσχεραίνονται, ενώ είναι βέβαιο ότι θα καταστούν πιο δύσκολες οι αποφάσεις για την Ελλάδα, αφού ο κ. Λίντνερ είναι όχι απλώς αντίθετος με οποιεσδήποτε παραχωρήσεις προς τη χώρα μας, αλλά υποστηρίζει ότι το Grexit είναι η καλύτερη λύση. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, μάλιστα, στο βρετανικό περιοδικό «The Economist» είχε πει ότι «θα ήταν πιο ανθρωπιστικό και υποσχόμενο εάν η Ελλάδα έμενε στην Ε.Ε., αλλά με μια νέα δραχμή, η οποία θα της επέτρεπε να προχωρήσει σε υποτίμηση».

Όπως επισημαίνει το newmoney.gr, άλλο σημαντικό θέμα είναι το ποσοστό του ακροδεξιού AfD, που δεν θα συμμετέχει μεν στην κυβέρνηση, αλλά εάν έχει δύναμη στη Βουλή θα τροφοδοτεί ένα εχθρικό κλίμα για την Ευρώπη και την Ελλάδα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) της Ανγκελα Μέρκελ κινούνται κοντά στο 38%, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) με τον Μάρτιν Σουλτς στο 23% και από εκεί και πέρα υπάρχουν τέσσερα κόμματα που βρίσκονται κοντά μεταξύ τους: το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke), οι Φιλελεύθεροι (FDP), το αντιευρωπαϊκό ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) με 9% και οι Πράσινοι με 8%.

Γαλλογερμανικός άξονας

Ολες οι αναλύσεις και οι πληροφορίες για την επόμενη μέρα δείχνουν ότι η κυρία Μέρκελ θα προτιμούσε μια κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες, καθώς εκτιμά ότι έτσι θα μπορέσει να περάσει την ατζέντα της για μεγάλες αλλαγές στην Ευρωζώνη, οι οποίες στην πραγματικότητα έχουν ήδη δρομολογηθεί και υπάρχουν ήδη ανταλλαγές προτάσεων και σχεδίων σε τεχνοκρατικό επίπεδο μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει ήδη γνωστοποιήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα του, η οποία περιλαμβάνει την καθιέρωση ενός Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών με έναν κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για μεγάλες επενδύσεις και ένα ενισχυμένο Κοινοβούλιο της Ευρωζώνης το οποίο θα ελέγχει δημοκρατικά τις αποφάσεις. Από τις δηλώσεις που έχουν γίνει προεκλογικά επ’ αυτών φάνηκε ότι η κυρία Μέρκελ είναι διατεθειμένη να τα συζητήσει και μάλιστα να κάνει κάποιες, έστω συμβολικές, παραχωρήσεις έναντι του κ. Μακρόν προκειμένου να διασφαλίσει τη στήριξη της Γαλλίας στην οικοδόμηση των νέων ισορροπιών στην Ευρωζώνη. Αλλωστε το πρώτο κεφάλαιο των αλλαγών στην Ευρωζώνη προβλέπει και τη συνεργασία στο πεδίο της Αμυνας, όπου η Γαλλία είναι ο μόνος πλέον ισχυρός παίκτης στην Ευρώπη, μετά το Brexit, με ισχυρό στρατό, σημαντική πολεμική βιομηχανία και μεγάλη διεθνή διπλωματική παράδοση και ακτινοβολία - σε αντίθεση με τη Γερμανία, η ακτινοβολία της οποίας περιορίζεται στην ισχυρή οικονομία.

Παρόμοιες θέσεις για τη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική υποστηρίζουν σε γενικές γραμμές και οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτή τη φορά δεν φαίνεται να επιθυμούν να συμμετάσχουν ως μειοψηφία σε κυβέρνηση συνασπισμού, αφού είδαν ότι όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο χάνουν πολύ έδαφος πολιτικά.

Επομένως, εάν τα ποσοστά των Φιλελευθέρων κινηθούν κοντά στο 10% και αρκούν για κυβέρνηση συνεργασίας με τους Χριστιανοδημοκράτες, τότε θα ενισχύσουν τις πιέσεις προς την κυρία Μέρκελ να σχηματίσει κυβέρνηση με το FDP, καθώς την εν λόγω προοπτική στηρίζει σύσσωμο το οικονομικό-βιομηχανικό οικοδόμημα στη Γερμανία, δεδομένου ότι ο κ. Λίντνερ έχει πολύ φιλοεπιχειρηματική ατζέντα, ενώ υποστηρίζει και πιο αυστηρή πολιτική στο Προσφυγικό, το οποίο είναι η μόνη αχίλλειος πτέρνα της κυρίας Μέρκελ.

Σε μια τέτοια περίπτωση, οι χειρισμοί της κυρίας Μέρκελ στα θέματα της Ευρώπης θα ήταν πολύ δύσκολοι, αφού το FDP υποστηρίζει μεν τη δημιουργία Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, αλλά μόνο εφόσον αυτός έχει «γερμανικό DNΑ» και συνεχίσει να επιβάλλει το αυστηρό τευτονικό οικονομικό δόγμα στη Γηραιά Ηπειρο, ενώ είναι αντίθετο στη δημιουργία ταμείου για ευρωπαϊκές επενδύσεις και τη μεταφορά πόρων από τη Γερμανία προς τις άλλες χώρες.

Με λίγα λόγια, μια τέτοια κυβέρνηση πιθανότατα θα προωθήσει την ιδέα ενός σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα με γερμανικά χαρακτηριστικά, παρά ένα ευρωπαϊκό new deal που ονειρεύεται ο κ. Μακρόν και ο ευρωπαϊκός Νότος. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Λίντνερ δήλωσε προ ημερών ότι δεν μπορεί να φανταστεί τη συμμετοχή του σε έναν «συνασπισμό Τζαμάικα» με Χριστιανοδημοκράτες, Φιλελεύθερους και Πράσινους, καθώς με τους τελευταίους υπάρχει χάσμα στα θέματα του προσφυγικού και της ενέργειας. Επομένως, εάν τα ποσοστά FDP και CDU δεν αρκούν, τότε πιθανόν να ανοίξει αναγκαστικά ο δρόμος για κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες.

Το καλό και το κακό σενάριο

Παρόλο που δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές στο ελληνικό ζήτημα από τη γερμανική κυβέρνηση, δεδομένου ότι οι βασικές γραμμές της πολιτικής δεν αλλάζουν, το «καλό» σενάριο για την Ελλάδα φαίνεται να είναι η δημιουργία μεγάλου συνασπισμού, αφού οι Σοσιαλδημοκράτες είναι η πιο υποστηρικτική δύναμη προς τη χώρα μας, ενώ τάσσονται υπέρ της χαλάρωσης των ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών της λιτότητας. Αυτό βέβαια πρέπει να ερμηνευθεί σε σχετικούς όρους, αφού σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να σημειωθεί στροφή 180 μοιρών, ούτε να σταματήσει η πίεση για την υλοποίηση των λεγόμενων μεταρρυθμίσεων και την επίτευξη των μεγάλων πλεονασμάτων στον ελληνικό προϋπολογισμό. Σε περίπτωση, όμως, που συμμετάσχουν οι Φιλελεύθεροι στην κυβέρνηση, το πιθανότερο είναι ότι η στάση της θα σκληρύνει, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το ζήτημα της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, το οποίο αποτελεί κόκκινο πανί γι’ αυτούς.

Ορισμένοι μάλιστα εκτιμούν ότι εάν οι Φιλελεύθεροι κάνουν την έκπληξη και πάρουν υψηλό ποσοστό, δηλαδή πάνω από 10%, τότε ίσως να διεκδικήσουν και ένα σημαντικό υπουργείο, όπως αυτό των Οικονομικών. Εάν, αντιθέτως, οι Χριστιανοδημοκράτες πάρουν υψηλό ποσοστό, όπως αναμένεται, το πιθανότερο είναι ότι θα επιβάλουν τους δικούς τους όρους και θα κρατήσουν και το υπουργείο Οικονομικών, κάτι το οποίο σημαίνει μια νέα θητεία για τον κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.