Σοκ από την άνοδο της ακροδεξιάς στη Γερμανία - Δύσκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης

Πρώτη δύναμη, αλλά με μεγάλες απώλειες, αναδεικνύεται το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ μετά τις εκλογές στη Γερμανία, ωστόσο το μεγάλο στοίχημα αποτελεί ο σχηματισμός κυβέρνησης. 

Μεγάλος νικητής των σημερινών εκλογών είναι το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία» (ΑfD) και ο μεγάλος χαμένος είναι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD), είναι τα πρώτα  συμπεράσματα από τις σημερινές εκλογές.

Σύμφωνα με το τελευταία εκτίμηση αποτελέσματος του γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου ARD, το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της Άνγκελα Μέρκελ συγκεντρώνει ποσοστό κοντά στο 32,8%, στη δεύτερη θέση βρίσκεται το SPD με 20,4%, ενώ το ακροδεξιό - ευρωσκεπτικιστικό AfD με ποσοστό 13,0% μπαίνει στη Βουλή ως τρίτη πολιτική δύναμη.

Το πρώτο exit poll


Όσον αφορά τις έδρες, το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών καταλαμβάνει με βάση τις εκτιμήσεις 238 έδρες, το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα 148 έδρες, το ακοδεξιό κόμμα AfD 95 έδρες, οι Φιλελεύθεροι 78 έδρες, οι Πράσινοι 65 έδρες και το κόμμα της Αριστεράς 66 έδρες.

Πύρρειος νίκη της Μέρκελ 

Οι κάλπες στις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας έκλεισαν στις 7 το απόγευμα με τη συμμετοχή να αγγίζει 75,6%, ενώ το 2013 ήταν 71,5%, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο ARD. 

Το πρώτο exit poll αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης έφερε στην πρώτη θέση το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών της Άνγκελα Μέρκελ με ποσοστό 32,5%, το SPD 20%, ενώ το  ακροδεξιό - ευρωσκεπτικιστικό AfD 13,5%, πετυχαίνοντας την είσοδό του στο κοινοβούλιο.

 
CDU και SPD σημείωσαν βαριές απώλειες, με τους Χριστιανοδημοκράτες να συγκεντρώνουν το χειρότερο ποσοστό τελευταία 70 χρόνια, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες  του Μάρτιν Σουλτς κατέγραψαν τα χειρότερα στην μεταπολεμική πολιτική ιστορία της Γερμανίας.

Ακόμα χειρότερο είναι το αποτέλεσμα του αδελφού (υπερσυντηρητικού) βαυαρικού βραχίονά του, του Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος (CSU), το οποίο κατέγραψε το χειρότερο μεταπολεμικό ποσοστό του (38,5%) και ενδεχομένως να σκληρύνει τη στάση του σε θέματα όπως το προσφυγικό.

Επί εβδομάδες, η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ υπέμενε αποδοκιμασίες και σφυρίγματα όποτε έκανε προεκλογικές εμφανίσεις στην ανατολική Γερμανία, από όπου κατάγεται.

Και την Κυριακή ήταν οι ψηφοφόροι στην ανατολική Γερμανία, προφανώς εξοργισμένοι για την απόφασή της να επιτρέψει σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να εισέλθουν στη χώρα το 2015, αυτοί που συνέβαλαν προκειμένου οι συντηρητικοί να καταγράψουν τη χειρότερη επίδοσή τους μετά το 1949 και να μπει ένα ακροδεξιό κόμμα στην Μπούντεσταγκ για πρώτη φορά μετά το 1945.

Κατά τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, το αντιμεταναστευτικό, ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συγκέντρωσε το 22,9% των ψήφων στις περιοχές που αποτελούσαν άλλοτε τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, ποσοστό πολύ υψηλότερο από εκείνο που καταγράφει σε εθνικό επίπεδο (≈13%). Το AfD τα πήγε εξαιρετικά καλά μεταξύ των νεαρών ανατολικογερμανών ψηφοφόρων: το 26% από αυτούς το ψήφισαν.

Στα πέντε ανατολικά ομόσπονδα κρατίδια η Ένωση Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της Μέρκελ συγκέντρωσε μόλις 27,6%—ποσοστό πολύ κατώτερο του εθνικού (≈33%)—ενώ στις προηγούμενες εκλογές, το 2013, είχε καταλάβει το 38,5%.

Σοκ και διαμαρτυρίες από την άνοδο της ακροδεξιάς

Ήδη πριν από το πρώτο exit poll στο στρατόπεδο των ακροδεξιών, ενώ μετά την ανακοίνωση του ποσοστού στήθηκε πάρτι στο εκλογικό κέντρο στο Βερολίνο. 

Το AfD ξεπέρασε την Ένωση Χριστιανοδημοκρατών σε ποσοστό ψήφων στη Σαξονία, όπου τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν 27% και 26,9% αντίστοιχα, κατά τα ως τώρα αποτελέσματα.

Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έλαβαν μόλις το 10,5% των ψήφων, ποσοστό αισθητά χαμηλότερο από το κόμμα Η Αριστερά (16,1%).

Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο που κατέγραψε η AfD σε όλη τη γερμανική επικράτεια στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές



Την ίδια στιγμή πραγματοποιοήθηκαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας με συνθήματα, όπως «Κάτω οι Ναζί!», «Όλο το Βερολίνο μισεί την AfD», ενώ δεν έλειψαν και τα επεισόδια. 

 Από την πλευρά του Ευρωπαϊκό Εβραϊκό Κογκρέσο εξέφρασε σήμερα την ανησυχία του για την επίδοση του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στις βουλευτικές εκλογές, ενώ κάλεσε τα υπόλοιπα κόμματα της Μπούντεσταγκ να μην σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού μαζί του. 

Πώς ψήφισαν οι Γερμανοί 

Οι ψηφοφόροι άνω των 60 ετών ψήφισαν σε ποσοστό 41% το CDU/CSU, μείωση περίπου 8% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, ενώ το ποσοστό έφτασε το 47% μεταξύ των γυναικών (μείωση 6% σε σχέση με το 2013).

Μεταξύ των νέων κάτω των 30 ετών μόνο το 25% ψήφισε τους Χριστιανοδημοκράτες.
Το SPD παραμένει πιο δημοφιλές μεταξύ των ατόμων κάτω των 30 και στους μεταξύ 30 και 44 ετών, με ποσοστά 19% και 17% αντίστοιχα.

Την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) προτιμούν δύο φορές περισσότερο οι άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες (16% έναντι 9%), ενώ στην πρώην ανατολική Γερμανία έχει σχεδόν το ίδιο ποσοστό με το CDU στους άνδρες κάτω των 60 ετών.

Σε ολόκληρη τη Γερμανία το 16% των ψηφοφόρων μεταξύ 30 και 44 ετών ψήφισε το ακροδεξιό κόμμα, όπως και το 15% της κατηγορίας 45 με 59 ετών. 

Από πού προήλθαν οι ψηφοφόροι της AfD

Ψηφοφόροι οι οποίοι στις προηγούμενες εκλογές απείχαν και διαρροές από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU), Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και την Αριστερά (Die Linke) έφεραν την Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) στην αποψινή εκλογική επιτυχία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η εταιρία infratest dimap, από το CDU και τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) προς την AfD μετακινήθηκαν 1.070.000 ψηφοφόροι, από το SPD 500.000 και από την Αριστερά 430.000, από τους Φιλελεύθερους (FDP) 50.000, και από τους Πράσινους 40.000, ενώ οι νέοι ψηφοφόροι έφτασαν τις 740.000.

Δύσκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης

Μετά την δήλωση επικεφαλής του SPD, Μάρτιν Σουλτς, μεγάλου χαμένου των εκλογών, ότι «ο μεγάλος συνασπισμός τελειώνει» και το κόμμα του θα βρίσκεται στην αντιπολίτευση, η Άνγκελα Μέρκελ θα αναζητήσει σε Φιλελεύθερους και Πράσινους τους επόμενους εταίρους της. 



«Έχουμε την εντολή να σχηματίσουμε κυβέρνηση. Χωρίς εμάς δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση», δήλωσε η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, στις πρώτες δηλώσεις της μετά την ανακοίνωση των εξιτ πολ. 

Ο πρώτος εταίρος φαίνεται ότι θα είναι οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, καθώς όπως δήλωσε ο επικεφαλής του  Κρίστιν Λίντνερ έσπευσε να υπογραμμίσει ότι το κόμμα του θα συμμετάσχει στον νέο κυβερνητικό συνασπισμό.

Την ίδια ώρα, η επικεφαλής της λίστας των Πρασίνων Κάτριν Γκέρινγκ-Εκαρτ δήλωσε ότι το κόμμα θα εκετάσει εάν υπάρχει αρκετό κοινό έδαφος για να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού.

Το μεγάλο πρόβλημα ωστόσο είναι η είσοδος της ακροδεξιάς στο κοινοβούλιο με το AfD με τον πρόεδρό του να δηλώνει: «θα κυνηγήσουμε την κυρία Μέρκελ και θα πάρουμε πίσω τη χώρα μας».

Αν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ CDU, FDP και Πρασίνων δεν οδηγήσουν στο σχηματισμό τρικομματικής κυβέρνησης συνασπισμού τότε λογικά θα πρέπει να προκηρυχθούν νέες εκλογές, κάτι το οποίο θα είναι πρωτόγνωρο στην Γερμανία και αποκλείεται  μέχρι τώρα από όλους.

Συγκρατημένες οι Βρυξέλλες για το αποτέλεσμα

Οι πανηγυρισμοί των συντηρητικών συμμάχων της Άγγελας Μέρκελ που κυριάρχησαν στις Βρυξέλλες δεν κρύβουν την εντεινόμενη ανησυχία για το πώς η γερμανίδα καγκελάριος θα χειριστεί έναν άβολο νέο κυβερνητικό συνασπισμό και τη ραγδαία αύξηση του ποσοστού της άκρας δεξιάς.

«Με την Άγγελα Μέρκελ, η Γερμανία παραμένει ο ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος στην Ευρώπη», έγραψε στο Twitter ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος ανήκει στην παράταξη της καγκελαρίου και ηγείται της μεγαλύτερης ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.



Όμως μια πηγή προσκείμενη στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα προέβλεψε πως θα υπάρξουν πολλά προβλήματα, καθώς η Μέρκελ θα χρειαστεί να αντικαταστήσει τον «μεγάλο συνασπισμό» της με τους Σοσιαλδημοκράτες με μια συμμαχία που θα συμπεριλαμβάνει τόσο τους Πράσινους, οι θέσεις των οποίων κλίνουν στην κεντροαριστερά, όσο και τους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP), γεράκια σε οικονομικά και δημοσιονομικά ζητήματα.

«Τα πράγματα πήγαιναν πολύ ομαλά με τους σοσιαλδημοκράτες», ανέφερε η πηγή στο ΕΛΚ. «Τώρα δεν ξέρει κανένας τι θα γίνει», συμπλήρωσε.

Οι περισσότεροι προεξοφλούν ότι θα σχηματιστεί το κυβερνητικό σχήμα που αποκαλείται «Τζαμάικα», από τα χρώματα των τριών κομμάτων, που αντιστοιχούν σε εκείνα της σημαίας της Τζαμάικας.

Ο Μάρτιν Ζελμάγερ, προσωπάρχης του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέβασε στον λογαριασμό του στο Twitter ένα μήνυμα το οποίο περιείχε τρεις σημαίες: αυτή της Τζαμάικας, πλαισιωμένη δεξιά και αριστερά της από σημαίες της ΕΕ—μια αντανάκλαση των ελπίδων στις Βρυξέλλες για τη συνέχιση της δέσμευσης του Βερολίνου στην Ευρώπη, που ορισμένοι όμως θεωρούν πως πλέον τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Μια από τις πρώτες απώλειες της πολιτικής αδυναμίας της Μέρκελ ενδέχεται να είναι η προσπάθεια εμβάθυνσης της ολοκλήρωσης στην ευρωζώνη, για την οποία ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να παρουσιάσει το όραμά του αύριο Τρίτη.



Αυτό το σχέδιο, όπως και οι προτάσεις που έκανε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πιθανόν θα συναντήσουν πλέον πολύ πιο ισχυρές αντιστάσεις από μέρους του Βερολίνου, όπου πολλοί δηλώνουν πως φοβούνται ότι η Γερμανία θα κληθεί να χρηματοδοτήσει στο μέλλον κι άλλα προγράμματα στήριξης κρατών.

Οι αντιστάσεις μπορεί να προέλθουν τόσο από τους συντηρητικούς της Μέρκελ, οι οποίοι έχουν θορυβηθεί από την ραγδαία αύξηση του ποσοστού της AfD στα δεξιά τους—η Εναλλακτική για τη Γερμανία είναι πλέον τρίτο κόμμα στην Μπούντεσταγκ—όσο και από το FDP, ο ηγέτης του οποίου Κρίστιαν Λίντνερ αποκλείει κάθε ενδεχόμενο το Βερολίνο να πάρει μέρος στο σχέδιο η ευρωζώνη να αποκτήσει κοινό προϋπολογισμό και υπουργό Οικονομικών.

Ο επικεφαλής των φιλελεύθερων στο ΕΚ, ο φεντεραλιστής πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φερχόφστατ, εξέφρασε την ελπίδα να σχηματιστεί στη Γερμανία ένας κυβερνητικός συνασπισμός ο οποίος θα ταχθεί υπέρ της Ευρώπης και θα προωθήσει την περαιτέρω ολοκλήρωση της ΕΕ.

Ο επικεφαλής του FDP στο ΕΚ, ο Αλεξάντερ Γκραφ Λάμπσντορφ, διαβεβαίωσε ότι το κόμμα του είναι «ανοιχτόμυαλο» και «φιλοευρωπαϊκό».

Ο συμπρόεδρος των ευρωπαίων Πράσινων Ράινχαρτ Μπουτικόφερ τόνισε από την πλευρά του πως το κόμμα του θέλει να ενισχυθεί η ΕΕ, «αξιοποιώντας το παράθυρο ευκαιρίας που έχει ανοίξει», με τη συμμετοχή «του Παρισιού, των Βρυξελλών και του Βερολίνου». Οι όροι που χρησιμοποίησε παραπέμπουν απευθείας στην ομιλία που εκφώνησε ο Γιούνκερ πριν από δέκα ημέρες, όταν διέβλεψε ότι τα αντιευρωπαϊκά λαϊκιστικά κόμματα βρίσκονται σε πτώση και προέτρεψε να προωθηθεί το ταχύτερο η βαθύτερη ολοκλήρωση της ΕΕ.

Όμως ο Γκούντραμ Βολφ, ο γερμανός διευθυντής του ινστιτούτου μελετών Bruegel, αμφισβητεί το σκεπτικό του Γιούνκερ. Προβλέπει δεξιά στροφή στη Γερμανία, λόγω της ανόδου της AfD και των αντιστάσεων από το FDP, που θα εμποδίσουν την πραγμάτωση των μεγαλεπήβολων οραμάτων του Μακρόν και του Γιούνκερ.

«Ο λαϊκισμός δεν είναι νεκρός σε καμιά περίπτωση», έγραψε ο Βολφ στο Twitter. «Η ομιλία του Γιούνκερ βασιζόταν σε μια εντελώς λάθος αποτίμηση της πραγματικότητας».

Οι μεγάλες βιομηχανικές ενώσεις ζητούν άμεσο σχηματισμό σταθερής κυβέρνησης

Οι μεγάλες βιομηχανικές ενώσεις της Γερμανίας καλούν τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα να αρχίσουν σύντομα διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού μετά τα αποτελέσματα των εκλογών ώστε να σχηματίσουν μία σταθερή κυβέρνηση και να αποφευχθεί ένα πλήγμα στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

«Οι εταιρείες μας χρειάζονται καθαρά μηνύματα. Τώρα πρέπει να αποφύγουμε να πληγεί η Γερμανία ως επιχειρηματικό πεδίο», δήλωσε ο Ντίτερ Κεμπφ, πρόεδρος της βιομηχανικής ένωσης BDI.

«Κατά την προεκλογική εκστρατεία, οι πολιτικοί συζητούσαν υπερβολικά συχνά για το παρελθόν και υπερβολικά σπάνια για το παρόν», είπε ο Κεμπφ αναφερόμενος για τις επικρίσεις που δέχθηκε η απόφαση της Αγγελα Μέρκελ το 2015 να ανοίξει τα σύνορα της χώρας στα κύματα των αιτούντων άσυλο.

Ενώ σε ένας σαφές μήνυμα κατά της εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) που καταλαμβάνει την τρίτη θέση και εκπροσώπηση στο γερμανικό κοινοβούλιο συγκεντρώνοντας γύρω στο 13%, ο Κεμπφ είπε: «Η υποχώρηση στον εθνικισμό δεν αποτελεί εναλλακτική για τη χώρα μας. Χρειαζόμαστε μαζικές επενδύσεις στη Γερμανία για τους καταπονημένους δρόμους, την ανεπαρκή ψηφιακή υποδομή και πολλές ελλείψεις στην εκπαίδευση».

Τα Βιομηχανικά και Εμπορικά Επιμελητήρια DIHK ζητούν από την μελλοντική κυβέρνηση να αυξήσει μαζικά τις επενδύσεις για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια.

«Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, έχουμε ανάγκη από μία σταθερή κυβέρνηση και μία συμφωνία για συνασπισμό που θα επικεντρωθεί στην επένδυση και τα θέματα-κλειδιά για το μέλλον- υποδομές, εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία», δήλωσε ο πρόεδρος του DIHK Ερικ Σβάιτσερ.

«Τέτοιες επενδύσεις είναι επίσης σημαντικές για την κοινωνική συνοχή», πρόσθεσε.

Η εργοδοτική ένωση BDA ζήτησε από τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα να αντιμετωπίσουν την άνοδο του AfD αποδίδοντας μεγαλύτερη προσοχή στις ανάγκες των ψηφοφόρων.

«Η Εναλλακτική για τη Γερμανία στο γερμανικό κοινοβούλιο ζημιώνει τη χώρα μας», δήλωσε ο πρόεδρος της BDA Ινγκο Κράμερ. «Τα άλλα κόμματα τώρα έχουν την αποστολή να στριμώξουν το AfD με απευθείας κοινοβουλευτικό διάλογο».

Και ο Κράμερ πρόσθεσε: «Είναι καιρός να εκθέσουμε τα ανιαρά και εθνικιστικά συνθήματα για αυτό που είναι πραγματικά: επίθεση εναντίον οτιδήποτε έχει κάνει τη χώρα μας δυνατή και άξια να ζει κανείς σε αυτήν».