Πώς η βιασύνη της Κομισιόν να εντάξει τα Δυτικά Βαλκάνια συνδέεται με το «Σκοπιανό»

sΠώς η βιασύνη της Κομσιόν να εντάξει τα Δυτικά Βαλκάνια συνοδεύεται με το «Σκοπιανό»Μακρύς και δύσκολος είναι ο δρόμος στον πηγαιμό για τις Βρυξέλλες, τον οποίον σίγουρα δεν εύχονταν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μετά την παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της σχετικής έκθεσης για τα έξι κράτη της περιοχής. Η πρόταση της Κομισιόν για «μία αξιόπιστη προοπτική διεύρυνσης για τις χώρες των Δ. Βαλκανίων», περιγράφει μια επίπονη διαδικασία η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε βάθος χρόνου τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η σταδιακή απομάκρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών από την περιοχή και η διαρκώς αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Κίνας και αραβικών κρατών στα Βαλκάνια, σε συνδυασμό με την προσφυγική και μεταναστευτική κρίση, ανάγκασαν την Ε.Ε να μελετήσει και να παρουσιάσει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την περιοχή, αναλύοντας τις προοπτικές ένταξης της Σερβίας, του Μαυροβουνίου, της Αλβανίας, της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης, του Κοσόβου και των Σκοπίων.

Από τις έξι αυτές χώρες, το Κόσοβο αναφέρεται απλώς ονομαστικά στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά από τις έντονες αντιρρήσεις της Ισπανίας, ενώ μόνο η Σερβία και το Μαυροβούνιο χαρακτηρίζονται ως χώρες που «ενδέχεται να γίνουν μέλη της Ε.Ε. μέχρι το 2025». Εκτός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Βουλγαρία, η οποία προεδρεύει του Συμβουλίου του Ε.Ε γα το πρώτο εξάμηνο του 2018, ενδιαφέρεται επίσης να προωθήσει την ευρωπαϊκή ατζέντα στην ευρύτερη περιοχή. 

Σε αυτό το πλαίσιο ο Πρόεδρος Γιούνκερ αναμένεται να πραγματοποιήσει περιοδεία διάρκειας επτά ημερών στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ξεκινώντας από τα Σκόπια στις 25 Φεβρουαρίου. Τον ερχόμενο Μάιο οι ηγέτες των 28 κρατών – μελών της Ε.Ε και οι ομόλογοί τους από τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων θα πραγματοποιήσουν κοινή σύνοδο στη Σόφια της Βουλγαρίας και θα ακολουθήσει σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 28) στο Λονδίνο. 

Ωστόσο η έκθεση της Κομισιόν την οποία θα παρουσιάσουν και επισήμως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο η Φεντερίκα Μογκερίνι, ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και ο Γιοχάνες Χαν αρμόδιος Επίτροπος για τη διεύρυνση της ΕΕ δεν είναι σε καμία περίπτωση ενθαρρυντική για το ευρωπαϊκό μέλλον των συγκεκριμένων χωρών.

Εσωτερικά και διμερή ζητήματα τα αγκάθια των συγκεκριμένων χωρών 

Τα περισσότερα κράτη των Δ. Βαλκανίων, που με εξαίρεση την Σερβία συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πλέον φιλοευρωπαϊκά,  πρέπει να ξεπεράσουν τεράστια εσωτερικά προβλήματα για να ξεκινήσουν την πολύχρονη διαδικασία προς την ένταξή τους στην Ένωση. Τα βασικότερα ζητήματα εντοπίζονται στο κράτος δικαίου και στην διάκριση των εξουσιών, κάτι που δεν υφίσταται στην πράξη σε καμία από τις χώρες των Δ. Βαλκανίων, όπου η εξουσία (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική) ασκείται από εγκληματικά δίκτυα και από συγκεκριμένες πολιτικές οικογένειες. Το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα της κρατικής εξουσίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων και η εκτεταμένη παραοικονομία καθιστούν σχεδόν αδύνατη την ευρωπαϊκή πορεία των πέντε συν ενός κρατών. 


Εξίσου δύσκολο προδιαγράφεται το μέλλον αυτών των χωρών καθώς σχεδόν μια εκάστη εξ αυτών έχει σοβαρά διμερή ζητήματα, είτε με κάποια άλλη χώρα της περιοχής, είτε ακόμα χειρότερα, με κάποια χώρα της Ε.Ε. Η Σερβία οφείλει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Κόσοβο, το οποίο δεν το αναγνωρίζουν πέντε κράτη – μέλη της Ε.Ε (Ελλάδα, Ισπανία, Σλοβακία, Κύπρος και Ρουμανία), ενώ το Βελιγράδι θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, κάτι που σημαίνει ότι η περισσότερο ρωσόφιλη χώρα της περιοχής θα πρέπει να απομακρυνθεί από την επιρροή της Μόσχας. 

Το ζήτημα των Σκοπίων είναι ένα ακόμα αγκάθι για την περιοχή και τόσο τα Σκόπια, όσο και η Αθήνα αναμένεται να δεχθούν ισχυρές πιέσεις από την Ε.Ε για να βρεθεί μια συμφωνία, ίσως ένα διεθνές σύμφωνο, για την ονομασία της γείτονος. 

Το ευρωπαϊκό μέλλον των χωρών των Δ. Βαλκανίων φαίνεται ακόμα λιγότερο αισιόδοξο καθώς σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την είσοδο στην Ένωση κρατών που δεν έχουν λύσει τις εδαφικές τους διαφορές, όπως συμβαίνει τώρα με την Κύπρο και την Σλοβακία και την Κροατία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν πρόκειται να δεχθεί κανένα καινούργιο μέλος που δεν έχει επιλύσει τελεσίδικα τα εδαφικά του ζητήματα. Η Κομισιόν αναμένεται να προσφέρει μεγαλύτερη στήριξη στα κράτη της περιοχής, είτε με την αποστολή αξιωματικών της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Europol), είτε με την περαιτέρω οικονομική ενίσχυση των έξι κρατών.