Μαθηματική ακρίβεια και στον θάνατο: Ο Χόκινγκ «έφυγε» την Παγκόσμια Ημέρα της μαθηματικής Σταθεράς «π»!

Σαν σήμερα, πριν από 139 χρόνια, γεννήθηκε στο Ουλμ της Γερμανίας ο εβραϊκής καταγωγής Γερμανός νομπελίστας φυσικός και "Πατέρας της Σχετικότητας", ο μεγάλος Άλμπερτ Αίνσταιν. 

Η μαθηματική διάνοια του κορυφαίου αστροφυσικού Στίβεν Χόκινγκ τον ακολούθησε ακόμη και μετά θάνατον, καθώς όχι μόνο απεβίωσε την ίδια μέρα που γιορτάζονται τα γενέθλια του Αϊνστάιν, αλλά γεννήθηκε και ακριβώς 300 χρόνια μετά το θάνατο του Γαλιλαίου, στις 8 Ιανουαρίου του 1942.

Οι απίθανες συμπτώσεις φαντάζουν σαν μια όμορφη μαθηματική αλληλουχία που "κλειδώνει" τέλεια, συνδέοντας κατά αυτό τον τρόπο τις τεράστιες αυτές προσωπικότητες.

Κι όμως, οι συμπτώσεις δεν σταματούν εδώ. Η σημερινή μέρα είναι κυρίως σημαντική για την επιστημονική κοινότητα, διότι έχει καθιερωθεί ως η «Παγκόσμια Ημέρα της Σταθεράς π»!

Πάμε να δούμε τι κάνετι τη συγκεκριμένα μέρα τόσο ξεχωριστή και γιατί γιορτάζεται σήμερα.

Η ημέρα γιορτάζεται σήμερα εξαιτίας των αριθμητικών συμπτώσεων. Ως γνωστόν, η τιμή της σταθεράς ∏=3,14 και και στο εξωτερικό, όπου γράφουν πρώτα το μήνα και μετά την ημέρα, σήμερα έχουμε 3-14 (14/3 βλέπετε).

Μάλιστα, η ημέρα γιορτάζεται με πάρτι σε πολλές μαθηματικές σχολές του κόσμου, ακριβώς στη 1.59 μετά το μεσημέρι, καθώς τα 1, 5 και 9 είναι οι τρεις αριθμοί που ακολουθούν τη σταθερά 3,14 η οποία στην επταψήφια εκδοχή της είναι ∏=3,14159.

Ο εορτασμός της ημέρας του "π" καθιερώθηκε το 1988 από τον Larry Shaw στο Φρανσίσκο.

Γιορτάζεται, δε, με την ...κατανάλωση στρογγυλών πιτών – στα αγγλικά το ελληνικό γράμμα π θυμίζει την αγγλική λέξη pie (πίτα), η οποία προφέρεται ως "πάι".

Δεν είναι τυχαίο που η Google αφιερώνει το λογότυπό της στον αριθμό αυτόν.



Τι είναι το π; Η μαθηματική σταθερά π είναι ένας πραγματικός αριθμός που μπορεί να οριστεί ως ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του στην Ευκλείδεια γεωμετρία, και ο οποίος χρησιμοποιείται πολύ συχνά στα μαθηματικά, τη φυσική και τη μηχανολογία.

Ο συμβολισμός προέρχεται από το αρχικό γράμμα «π» (πι) της λέξης «περιφέρεια», και έχει καθιερωθεί διεθνώς, ενώ στο λατινικό αλφάβητο συμβολίζεται ως Pi, όταν δεν είναι διαθέσιμοι τυπογραφικά ελληνικοί χαρακτήρες. Το π είναι γνωστό επίσης ως σταθερά του Αρχιμήδη (δεν πρέπει να συγχέεται με τον αριθμό του Αρχιμήδη) ή αριθμός του Λούντολφ.

Η σημερινή ημερομηνία εμφανίζεται στο αμερικανικό ημερολόγιο ως 3/14 ή 3-14, τα οποία αντιστοιχούν στα δύο πρώτα ψηφία του αριθμού "π". Και αν θέλει κανείς να είναι ακόμα πιο ακριβής τότε στις 1:59 και 26 δευτερόλεπτα θα γιορτάζει το "π" παράγοντας τα επτά πρώτα ψηφία του, ήτοι τον αριθμό 3,1415926.

Για την απομνημόνευση των πρώτων λίγων δεκαδικών ψηφίων του αριθμού π έχουν επινοηθεί διάφοροι μνημονικοί κανόνες, ανάμεσά τους και η παρακάτω φράση, με την οποία μπορεί να θυμάται κανείς τα πρώτα 23 δεκαδικά ψηφία του π: «Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί, το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω, παρήγαγεν αριθμόν απέραντον, καί όν, φεύ, ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι».

Τον μάθαμε στο σχολείο, ας κάναμε και αλλιώς, και σήμερα η Google αφιερώνει το logo της σε αυτόν. Το π που προέρχεται από το πρώτο γράμμα της λέξης «περιφέρεια», μας βοηθά, σύμφωνα με τον Ευκλείδη, να βρούμε την διάμετρο του κύκλου.

Τα πρώτα 50 δεκαδικά ψηφία του π είναι: 3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510

Το π είναι γνωστό επίσης ως σταθερά του Αρχιμήδη (δεν πρέπει να συγχέεται με τον αριθμό του Αρχιμήδη) ή αριθμός του Λούντολφ.