Ρωσία: Η δηλητηριώδης ουσία Νοβιτσόκ «είχε βγει στο εμπόριο» τη δεκαετία του 1990

Η δηλητηριώδης ουσία, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί στην απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου πρώην κατασκόπου Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια και έγινε γνωστή ως «Νοvichok», «είχε πουληθεί και περιφέρονταν ανά τον κόσμο» από την δεκαετία του 1990, αναφέρει εκτενής δημοσιογραφική έρευνα της εφημερίδας Novaya Gazeta, την οποία ωστόσο δεν σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Συγκεκριμένα, η εφημερίδα Novaya Gazeta δημοσιεύει δικαστικά έγγραφα από την ποινική υπόθεση, η οποία είχε σχέση με την δολοφονία το 1995 του ελληνικής καταγωγής επιχειρηματία Ιβάν Κιβελίδη και της γραμματέας του, από τα οποία φαίνεται ότι από τη δεκαετία ακόμη του 1990 η μυστική δηλητηριώδης ουσία «είχε πουληθεί και περιφέρονταν ανά τον κόσμο».

Ένα από τα πρόσωπα, που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση ήταν ο Ρώσος χημικός Λεονίντ Ρινκ, ο οποίος όπως γράφει η εφημερίδα « δίνει συνεντεύξεις στα κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης ως ένας από τους ερευνητές που συμμετείχαν στην παρασκευή των δηλητηριωδών ουσιών του συστήματος Novichok (Νοβιτσόκ)».

« Στην συνέντευξη του ο Ρινκ λέει ότι τους Σκριπάλ θα μπορούσαν να δηλητηριάσουν οι ίδιοι οι Βρετανοί», αλλά «μεταξύ άλλων ο ίδιος ο Ρίνκ εμπλέκεται σε μια μεγάλη ποινική υπόθεση του παρελθόντος. Εργαζόμενος στα μυστικά εργαστήρια στην πόλη Σιχανί, και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο το οποίο ασχολούνταν με την παρασκευή σοβιετικών χημικών όπλων, σύμφωνα με την δική του κατάθεση στην υπόθεση αυτή, ο ίδιος πούλησε την δηλητηριώδη ουσία. Τα έγγραφα αυτά με την κατάθεση του περιέχονται στην ποινική υπόθεση που αφορούσε την δολοφονία του τραπεζίτη Ιβάν Κιβελίδη κατά την διάρκεια της οποίας είχαν ανακρίνει τον Ρινκ ως μάρτυρα. Δύο εμπειρογνώμονες οι οποίοι είχαν ασχοληθεί με το Novichok, εκτιμούν, γράφει η ρωσική εφημερίδα, , ότι η ουσία που αναφέρεται στην υπόθεση της δολοφονίας του Κιβελίδη , ανήκει στην ίδια κατηγορία των ουσιών που ανήκει και το Novichok.

Μετά το δημοσίευμα της Novaya Gazeta με τίτλο «Το Novichok είχε ήδη σκοτώσει» (23/3/2018) η κόρη του Ρινκ , όπως είχαν γράψει η εφημερίδες RBK και The Bell, αρνήθηκε τα πάντα, δηλώνοντας ότι ο Ρινκ δεν εμπλέκεται στην υπόθεση της δηλητηριώδους ουσίας. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι η κόρη του Ρίνκ και ο ίδιος προς το παρόν δεν έχουν σχολιάσει το δημοσίευμα της Novaya Gazeta.

Η εφημερίδα δημοσιεύει στην συνέχεια έγγραφα από τις υποθέσεις και τις καταθέσεις που απασχόλησαν τις δικαστικές αρχές κατά την περίοδο 1999-2007 , με αφορμή την δολοφονία του Ιβάν Κιβελίδη.

Οι ανακριτικές αρχές είχαν ενδιαφερθεί τότε να μάθουν από πού μπορεί να προερχόταν η ισχυρή δηλητηριώδης ουσία, που είχε τοποθετηθεί στο ακουστικό του τηλεφώνου στο γραφείο του Κιβελίδη και σκότωσε τον ίδιο και την γραμματέα του. Και αφού ενημερώθηκαν από την Υπηρεσία Ομοσπονδιακής Ασφάλειας (FSB) της περιοχής Σαράτοβο για τις συνθήκες ασφαλείας στο μυστικό ινστιτούτο στην πόλη Σιχανί, άρχισαν να ανακρίνουν τον Λεονίντ Ρινκ και ανακάλυψαν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.

Σε μια από τις πρώτες ανακρίσεις το 1999 ο Ρίνκ μιλούσε αρχικά για κάποια «ουσία-παρασιτοκτόνο» και έλεγε πως μπέρδεψε την αμπούλα με την δηλητηριώδη ουσία με το παρασιτοκτόνο και κατά λάθος έδωσε σε κάποιον την δηλητηριώδη ουσία.

Όμως στο δικαστήριο ο Ρίνκ είχε δηλώσει ευθέως τα εξής: «Κάποιοι χρειάζονταν μια ουσία για να λύσουν τις διαφορές τους στους κύκλους του υποκόσμου, έμαθαν ποιος μένει και πού για τον καθέναν από τους οικείους μου , ο Ριάμποφ με επισκέφτηκε στο σπίτι μου για να το αγοράσει, αρχικά του έδωσα κάτι απλό , νομίζοντας ότι θα ξεμπερδέψω, αλλά μετά τα πράγματα σοβάρεψαν. Είχα μια αμπούλα σαν δοκιμαστικό».

Ο Ρινκ στην κατάθεση που έδωσε στην ανάκριση στις 21 Δεκεμβρίου 1999, δήλωσε ότι το 1993 στο γραφείο ενός Γερμανού τραπεζίτη γνώρισε ένα άτομο με το όνομα Αρτούρ που ήταν πρώην αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων στην Ρίγα, ο οποίος διαφήμισε τα προϊόντα που μπορεί να παράγει το εργοστάσιο στην πόλη Σιχανί «Έγινε λόγος για ουσίες που έχουν ‘στρατιωτικά' συστατικά , τύπου VX" .

Έπειτα από περίπου έναν χρόνο, λέει στην κατάθεση του ο Ρινκ, ο 'Αρτουρ με βρήκε και μου ζήτησε την «ουσία-παρασιτοκτόνο». Εκείνος του έδωσε παρασιτοκτόνο, αλλά ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα τον ειδοποιήσαν ότι η ουσία που τους έδωσε ήταν «κακής ποιότητας».

Σε άλλη κατάθεση που έδωσε ο Ρινκ για την δηλητηριώδη ουσία είπε ότι ήρθε σε διένεξη με κάποιον Ριάμποφ, ο οποίος τον επισκέφθηκε και του ζήτησε μια δηλητηριώδη ουσία για να σκοτώσει τον σκύλο του. Ο Ρίνκ του έδωσε ποντικοφάρμακο όπως ισχυρίζεται, αλλά ο Ριάμποφ ξαναήρθε και του είπε ότι «το δηλητήριο δεν το θέλω για σκύλο, αλλά για άνθρωπο, άρχισε να με απειλεί, λέγοντας μου ότι, αν δεν του φτιάξω τέτοιο δηλητήριο, θα έξω άσχημα ξεμπερδέματα».

«Επειδή φοβόμουν τις απειλές του Ριάμποφ, ο οποίος είχε σχέσεις με εγκληματικά στοιχεία δέχθηκα να τους δώσω ένα τέτοιο δηλητήριο…», λέει ο Ρινκ.

Ο Ρινκ στις καταθέσεις του, τις οποίες δημοσιεύει η Novaya Gazeta, αναφέρει παρά πολλές εντυπωσιακές λεπτομέρειες, για το πώς βρέθηκε τότε η δηλητηριώδης ουσία σε άγνωστα άτομα.

H απάντηση του Ντμίτρι Πεσκόφ

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ δεν σχολίασε το δημοσίευμα της Novaya Gazeta.

Ο Πεσκόφ υπογράμμισε ότι δεν αντιμετωπίζει «καμία εφημερίδα ως πρώτη πηγή και ιδιαίτερα σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα». «Στην δεδομένη περίπτωση δεν γνωρίζω, κατά πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα οι πληροφορίες που δημοσίευσε η Novaya Gazeta» δήλωσε ο Πεσκόφ.

Απαντώντας στην ερώτηση αν η Μόσχα είναι έτοιμη να αναγνωρίσει την ενδεχόμενη ρωσική προέλευση του δηλητηριώδους αερίου , στην περίπτωση που η Βρετανία ανακαλέσει τις κατηγορίες της περί άμεσης εμπλοκής των ρωσικών αρχών στην δηλητηρίαση αυτή , ο Πεσκόφ δήλωσε: « Στην περίπτωση αυτή η σταθερά είναι μία, ευθύς εξαρχής η ρωσική πλευρά ζήτησε να της παρουσιάσουν τα αναγκαία στοιχεία, επισημαίνοντας το ενδιαφέρον της να συμμετάσχει στην διαλεύκανση των περιστάσεων που προκάλεσαν αυτό το συμβάν».

Παρόλα αυτά, είπε ο Πεσκόφ, «αρνήθηκαν στη ρωσική πλευρά κάθε δικαίωμα να συμμετάσχει στην έρευνα , αλλά και να έχει μια στοιχειώδη ενημέρωση».



Πηγές : Novaya Gazeta, TASS