Σύνοδος Κορυφής: Συμφωνία για το μεταναστευτικό μετά από 12ωρο θρίλερ

Σε δοκιμασία για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη εξελίχθηκε η μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες με αφορμή την αδυναμία επίτευξης ομοφωνίας στο μεταναστευτικό καθώς χρειάστηκαν 12 ώρες για να λυθεί ο γόρδιος δεσμός που είχε δημιουργηθεί μετά το βέτο της Ιταλίας.

Λίγο μετά τις 5:30 τα ξημερώματα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπέτελ ανακοίνωσαν με αναρτήσειςτους στο Twitter ότι υπήρξε συμφωνία για το κείμενο συμπερασμάτων συμπεριλαμβανομένου του μεταναστευτικού.

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το κείμενο συμπερασμάτων

EU28 leaders have agreed on #euco conclusions incl. migration.

— Donald Tusk (@eucopresident) June 29, 2018

Deal agreed on migration. XB

— Xavier Bettel (@Xavier_Bettel) June 29, 2018

Λίγο μετά την ανακοίνωση Τουσκ η Άνγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε καλό σημάδι τη συμφωνία για το ζήτημα της μετανάστευσης με τον Εμμάνουελ Μακρόν να σχολιάζει ότι «ήταν η ευρωπαϊκή συνεργασία αυτή που υπερίσχυσε» ωστόσο παραδέχθηκε ότι συνεχίζουν να υπάρχουν βαθιές διαφορές ανάμεσα στις χώρες-μέλη.

«Συνολικά, έπειτα από μια εντατική συζήτηση για το πιο δύσκολο ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή το μεταναστευτικό, είναι καλό σημάδι το ότι συμφωνήσαμε σε ένα κοινό κείμενο», είπε η Μέρκελ. «Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις», πρόσθεσε πάντως η γερμανίδα καγκελάριος..

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε δήλωσε ότι η Ρώμη θα αποφασίσει αργότερα εάν θα φιλοξενεί κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στη δική της επικράτεια. «Είμαστε ικανοποιημένοι», δήλωσε ο Κόντε στους δημοσιογράφους, εξερχόμενος από τη μαραθώνια συνάντηση. «Ήταν μια μακρά διαπραγμάτευση, αλλά από σήμερα η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της», πρόσθεσε. Ο Κόντε αναφέρθηκε σε ορισμένες από τις διαστάσεις της συμφωνίας που επιτεύχθηκε, ιδίως την πιθανότητα να δημιουργηθούν ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών όπου θα παραμένουν ως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου. Διευκρίνισε πως η Ρώμη δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα δημιουργήσει τέτοιο κέντρο στην επικράτειά της.

«Αυτή είναι μια απόφαση που θα λάβουμε μαζί, ως κυβέρνηση. Δεν μας ζητήθηκε να το κάνουμε οπωσδήποτε», τόνισε ο Κόντε.

Μιλώντας για το δια ταύτα της απόφασης ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς ανακοίνωσε ότι οι ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν πως η Ιταλία και η Ελλάδα μπορούν να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός τους, εάν το επιθυμούν.

Άλλη μια λεπτομέρεια για τη συμφωνία έδωσε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ σύμφωνα με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να διαθέσει περισσότερα κεφάλαια για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος.

Δείτε την αποφάσισαν αναλυτικά για το Mεταναστευτικό

Είχε προηγηθεί ολονύκτια διαπραγμάτευση κατά τη διάρκεια της οποίας τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής είχε διαφανεί ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνονται έφτασαν σε συμβιβασμό με σειρά παραχωρήσεων από τη πλευρά της Γερμανίας προς την Ιταλία και τον πρωτοεμφανιζόμενο πρωθυπουργό της Τζιούζεπε Κόντε, που απειλούσε με βέτο στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου, ακόμη και στα μέρη που υπάρχει συμφωνία.

Με τις ως τώρα πληροφορίες ο συμβιβασμός αφορά τη δημιουργία κέντρων υποδοχής μεταναστών κλειστού τύπου, σε εθελοντική βάση, εντός των συνόρων της ΕΕ, τη δημιουργία κέντρων εξέτασης ασύλου σε τρίτες χώρες και την εντατικοποίηση των διμερών συμφωνιών με χώρες μετανάστευσης για την επιστροφή των πολιτών τους που δεν μπορούν να αιτηθούν άσυλο.

Το παρασκήνιο

Ακόμη και πριν την έναρξη της Συνόδου, οι διαφωνίες ήταν προδιαγεγραμμένες κανείς όμως δεν περίμενε να απειλήσει με βέτο ο Ιταλός Πρωθυπουργός Κόντε, στο κείμενο των συμπερασμάτων, που πέρα από τη μετανάστευση, εμπεριείχε το Brexit, τα Ευρωπαϊκά εμπορικά αντίμετρα στις κυρώσεις των ΗΠΑ και την υιοθέτηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου Εξωτερικών για τη συμφωνία Ελλάδας - ΠΓΔΜ από τους ηγέτες της ΕΕ.

Αρχικά, το προσχέδιο των συμπερασμάτων έδειχνε μια αναιμική συμφωνία χωρίς ουσιαστικές λύσεις στο πρόβλημα, δρώντας μάλλον ως πρώτες βοήθειες. Προέβλεπε τη σύσταση πλατφόρμες αποβίβασης μεταναστών και προσφύγων σε τρίτες χώρες όπως Λιβύη ή Τυνησία, όπου θα δρουν λίγο πολύ όπως τα hotspot στο Αιγαίο, καταγράφοντας και διαχωρίζοντας τους αιτούντες ασύλου από τους παράτυπους μετανάστες που θα απελαύνονται στις χώρες τους έπειτα από συμφωνία της ΕΕ με αυτές.

Σειρά διαφορών

Η νύχτα καθορίστηκε από το γεγονός πως υπήρχαν δύο πολυπληθείς ομάδες κρατών μελών με διαφορετικές ερμηνείες για το πως θα πρέπει να είναι οι λύσεις για το μεταναστευτικό. Από τη μια πλευρά η Καγκελάριος Μέρκελ (με τη κυβέρνηση της διαιρεμένη στο θέμα μάλιστα) μαζί με μια “ομάδα προθύμων” για Ευρωπαϊκή λύση στο μεταναστευτικό επιδεικνύοντας αλληλεγγύη (ανάμεσα τους Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία) και από την άλλη κράτη μέλη που είναι εναντίον Ευρωπαϊκών λύσεων όπως Αυστρία και τα κράτη του Βίζενγκραντ.

Η Ιταλία από τη πλευρά της αμφιταλαντευόταν μεταξύ των δύο ομάδων, όντας αρχικά σε ανοιχτή ρήξη με τη Γερμανία, γύρω από το θέμα Δουβλίνου και για τον καταμερισμό των βαρών της μετανάστευσης.

Η Ιταλική απειλή για βέτο

Η Ιταλία είχε επανειλημμένα εκφράσει την απογοήτευσή της για την πορεία της συζήτησης για τη μετανάστευση, αλλά η κίνηση του Κόντε για εμπλοκή στα συμπεράσματα ολόκληρης της Συνόδου Κορυφής έπιασε τους υπόλοιπους ηγέτες απροετοίμαστους.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι υπόλοιποι ηγέτες προέτρεψαν τον Ιταλό πρωθυπουργό να μην μπλοκάρει τα ζητήματα στα οποία υπάρχει συναίνεση. “Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί ως να συμφωνήσουμε στα πάντα”, ήταν η στάση της Ιταλικής κυβέρνησης όμως.

Συνασπισμός προθύμων και η Γαλλο-Ιταλική πρωτοβουλία

Η Καγκελάριος Μέρκελ είχε από νωρίς προχωρήσει σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός συνασπισμού κρατών που δέχονταν να συνεχιστεί το υφιστάμενο πλαίσιο επιστροφής μεταναστών στις χώρες πρώτης εισόδου (Ελλάδα - Ιταλία) προσφέροντας ανταλλάγματα.

Παράλληλα ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν έδρασε ως γεφυροποιός μεταξύ Ιταλίας Γερμανίας, προτείνοντας ως συμβιβασμό τη δημιουργία hotspot στο Ευρωπαϊκό έδαφος, για τον καταμερισμό των βαρών.

Η πρόταση αυτή γρήγορα υποστηρίχθηκε από αρκετά κράτη μέλη, με τους ηγέτες να γράφουν το νέο κείμενο των συμπερασμάτων μέχρι νωρίς το πρωί.

Αρνητικα σε οποιαδηποτε συμμετοχη τους, περα απο την πρόταση για δημιουργία πλατφορμών αποβίβασης ήταν τα κράτη του Βίσεγκραντ που επέμεναν στον εθελοντικό χαρακτήρα οποιασδήποτε λύσης.

Πού συμφωνούσαν για το μεταναστευτικό

Τα μέτρα στα οποία υπήρχε εξαρχής συμφωνία αφορούν την αύξηση των δαπανών για τη μετανάστευση στα 34 δισ. τη περίοδο 2021-2027 από 13 δισ. Έπειτα την ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ με τη Λιβύη και τέλος την ενίσχυση της ακτοφυλακής που περιφρουρεί τα θαλάσσια σύνορα των κρατών μελών.

Οι πρώτες πληροφορίες για το κείμενο συμπερασμάτων

Οι ηγέτες των 28 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν σήμερα στη δημιουργία κοινών κέντρων υποδοχής αιτούντων άσυλο και επεξεργασίας των αιτήσεών τους και να περιορίσουν την ελευθερία κίνησης των μεταναστών από τη μια χώρα στην άλλη, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις και να καθησυχαστούν οι ανησυχίες που πρόβαλαν η Ιταλία και η Γερμανία, έπειτα από μια Σύνοδο Κορυφής στην οποία οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες και σκληρές.

«Όλα τα μέτρα στο πλαίσιο αυτών των ελεγχόμενων κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων και των μετεγκαταστάσεων, θα λαμβάνονται σε εθελοντική βάση», αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου, που συμφωνήθηκε έπειτα από διαπραγματεύσεις διάρκειας εννέα και πλέον ωρών.

Οι 28 συμφώνησαν επίσης να κάνουν αυστηρότερους τους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων, καθώς και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση που προσφέρουν στην Τουρκία, στο Μαρόκο και σε άλλες χώρες στη βόρεια Αφρική για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.