Guardian: Η Ελλάδα έχει τα μέσα να βοηθήσει τους πρόσφυγες στη Λέσβο... αλλά έχει τη θέληση;

«Ένα 10χρονο παιδί προσπάθησε να αυτοκτονήσει στη Μόρια, αλλά το πιο σοκαριστικό δεν είναι αυτό, αλλά το γεγονός ότι αυτό δεν είναι κάτι καινούριο», τονίζει σε άρθρο του ο Guardian.

Ο Sebastian Leape, σύμβουλος στο γραφείο του Gordon και της Sarah Brown, ο οποίος πέρασε το καλοκαίρι του ως εθελοντής στο κέντρο φιλοξενίας στη Μόρια και υπογράφει το  άρθρο - κόλαφο για τη χώρα μας, μιλά για τις τραγικές συνθήκες υγιεινής που επικρατούν στο κέντρο φιλοξενίας της Μόρια αλλά και της έλλειψης πολιτικής βούλησης και ικανότητας.

Η Μόρια δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα που ορίζει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), τονίζει ο Guardian.

Στοιβαγμένοι σε βαθμό απελπισίας χιλιάδες μετανάστες προσπαθούν να εγκατασταθούν σε σκηνές που δεν υπάρχουν ή σε γεωργικές εκτάσεις, όπου δεν έχει εγκατασταθεί φωτισμός, ενώ μέχρι 190 πρόσφυγες μοιράζονται μία τουαλέτα.

Πέρσι, ο δήμαρχος της Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, προειδοποιούσε ότι η εγκατάσταση άρχισε να μοιάζει με «στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου δεν υπάρχει ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

Ωστόσο, η Μόρια ανήκει στη Λέσβο, ένα τουριστικό νησί της ΕΕ και οι ιστορίες των πολιτικών προσφύγων είναι ατελειώτες.

Ο Φράνσις συνελήφθη και φυλακίστηκε στο Μπουρούντι επειδή συμμετείχε σε διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης. Μαζί με την απελευθέρωσή του ξεκίνησε μια οδύσσεια 7000 χιλιομέτρων στην Ελλάδα. Δεν έχει δει τη σύζυγό του για τρία χρόνια και δεν έχει γνωρίσει ποτέ τον μικρότερο γιο του.

Το ταξίδι του Ιωσήφ ήταν πιο σύντομο. Ξεκίνησε με μία απευθείας πτήση από την Κινσάσα στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια μπήκε σε ένα φουσκωτό σκάφος για τη Λέσβο. Πρόκειται για έναν μουσικό που είναι διάσημος στην πατρίδα του, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, οι ελληνικές αρχές παραδέχονται ότι αυτοί οι άνθρωποι αξίζουν καλύτερα, αλλά ισχυρίζονται ότι η έλλειψη χρημάτων κρατά «τα χέρια τους δεμένα».

Από τον Ιούλιο, το κέντρο φιλοξενίας στη Μόρια είχε ξεμείνει από σκηνές και υπνόσακους.

Κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από τη διαρροή λυμάτων

Στην είσοδο του κέντρου διαπιστώθηκε ανεξέλεγκτη διαρροή λυμάτων, τα οποία οδηγούνται στον παρακείμενο χείμαρρο ανεπεξέργαστα και μέρος από αυτά διοχετεύονται και στο δρόμο. Επιπλέον διαπιστώθηκε διαρροή λυμάτων σε άλλο σημείο του χειμάρρου από σπασμένους αγωγούς αποχωρητηρίων, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονη δυσοσμία και κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον γενικότερα.

Για την κατάσταση στη Μόρια μίλησαν, νωρίτερα και 19 Mη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τονίζοντας ότι «οι συνθήκες είναι χειρότερες από ποτέ». Φιλοξενούνται τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι σε σχέση με τη χωρητικότητά της και πρόσφατα χαρακτηρίστηκε στο BBC ως «ο χειρότερος καταυλισμός προσφύγων του κόσμου», η ήδη εκρηκτική κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά. Οι αποχετεύσεις στη Μόρια δεν λειτουργούν και βρώμικα νερά από τουαλέτες αγγίζουν τις σκηνές και τα στρώματα μικρών παιδιών, τη στιγμή που τα σχετικά κονδύλια έχουν ήδη εγκριθεί. Ταυτόχρονα, αυξάνονται οι αναφορές περιστατικών σεξουαλικής βίας ενώ, σύμφωνα με έρευνες, η πλειοψηφία των ανθρώπων δηλώνει ότι «δεν νοιώθει ασφάλεια ούτε στιγμή».

Η ανακοίνωση που υπογράφεται από 19 ΜΚΟ, αναφέρεται και σε τραγικές ελλείψεις οργανικών θέσεων προσωπικού καθώς και οι διαδοχικές παραιτήσεις απαραίτητου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στα ΚΥΤ λόγω των τραγικών συνθηκών εργασίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε πρόσφατο δημοσίευμα, «το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, προτιμά να δει τον δρόμο της ανεργίας, παρά να εργάζεται κάτω από τέτοιες συνθήκες».

Η ΕΕ, όμως, έχει διαθέσει, από το 2015, περισσότερα από 1,6 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης, με επιπλέον χρηματοδοτήσεις από εθνικές κυβερνήσεις και ιδιωτικούς χορηγούς.

Μόνο η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση το 2017 έφτασε τα 7.000 ευρώ για κάθε πρόσφυγα που ζει στην Ελλάδα για στέγη και φαγητό.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι: Πού έχουν πάει όλα αυτά τα χρήματα;

Κάποια από αυτά δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα. Από τα 561 εκατ. ευρώ μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης που χορήγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέχρι στιγμής έχουν εκταμιευθεί μόνο 153 εκατ. ευρώ. Tο 70% της χρηματοδότησης δεν έχει αξιοποιηθεί σωστά, τη στιγμή που η επιτροπή της ΕΕ δεν έχει λάβει καμία αναφορά για κακή διαχείριση κεφαλαίων.

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι δεν έχουν ακόμη αναφερθεί όλες οι δαπάνες, αλλά φημολογείται ότι η Ελλάδα δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τον στρατηγικό προγραμματισμό που απαιτείται για την αποδέσμευση κεφαλαίων.

Από τα χρήματα που έφτασαν στη χώρα, πολλά χάθηκαν, ενώ τα χρήματα που δεν χάθηκαν έχουν δαπανηθεί άνισα.

€150 εκατ. για στέγαση μεταναστών και προσφύγων αλλά δεν υπάρχουν ούτε σκηνές!

Περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ έκτακτης χρηματοδότησης έχουν δοθεί στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες από το 2017 για στέγη, τη στιγμή που πολλοί από τους μετανάστες δεν έχουν καν σκηνές! 

Η διαδικασία εισαγωγής είναι χαοτική, οι αλυσίδες εφοδιασμού σπάνε και ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός είναι ανεπαρκής.

Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και άλλοι σημαντικοί οργανισμοί εγκατέλειψαν, τη Μόρια το 2016, αφήνοντας τις επιχειρήσεις σε μια ομάδα 10 μικρών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που δεν διέθεταν ούτε τους πόρους ούτε την ικανότητα να κάνουν τη δουλειά.

Το πρόβλημα όμως δεν σταματά εκεί.

Σε απόσταση μόλις 10 λεπτών από τη Μόρια βρίσκεται το Καρά Τεπέ, ένα άλλο κέντρο φιλοξενίας, όπου οι συνθήκες είναι καλύτερες - κυρίως επειδή το κέντρο σταματά να δέχεται άλλους πρόσφυγες όταν τα διαθέσιμα καταλύματα γεμίζουν.

Η Μόρια, αντιθέτως, μοιάζει σαν να είναι «καταδικασμένη» να αποτύχει. Μια θεωρία είναι ότι η αντιληπτή έλλειψη ενός σχεδίου αποτελεί από μόνο του μια στρατηγική. Διατηρώντας τις κακές συνθήκες στη Μόρια, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες προειδοποιούν τους φίλους και την οικογένεια στο σπίτι να μην έρχονται. Σίγουρα μια τέτοια στρατηγική δεν μπορεί να αξίζει το ανθρώπινο κόστος.

Τα στοιχεία της UNHCR δείχνουν ότι το 41% ​​των αφίξεων το 2018 ήταν από τη Συρία, το 20% από το Αφγανιστάν, το 15% από το Ιράκ, το 6% από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και το 18% από άλλες χώρες.

Πρόκειται για χώρες που πάσχουν από μακροχρόνια αστάθεια και ανασφάλεια.

Το πιο σημαντικό, οι συνθήκες πρέπει να βελτιωθούν.

Παρ' όλο που υπάρχει μία ανθρωπιστική κρίση, δεν υπάρχει έλλειψη χρημάτων.

Αυτό που λείπει είναι η ικανότητα και η πολιτική βούληση να συμβεί αυτό, τονίζει ο Guardian. Η Επιτροπή της ΕΕ πρέπει να αναλύσει τους λόγους για τους οποίους δείνει τόσο μικρή σημασία για την τεράστια επένδυσή της στην Ελλάδα και να στραφεί προς τη βελτίωση της κατάστασης.

Για να επιτευχθεί το παραπάνω οι Έλληνες πρέπει να είναι ταπεινοί. Πρέπει να αναγνωρίσουν - και να διορθώσουν - τις ελλείψεις διαχείρισης τους και να είναι πολύ πιο ανοιχτοί στην εξωτερική βοήθεια. Από την πλευρά τους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλοι διεθνείς οργανισμοί πρέπει να είναι έτοιμοι να την παράσχουν.