Η Κομισιόν «στριμώχνει» Κύπρο, Μάλτα και Βουλγαρία για τα «χρυσά διαβατήρια»

Η Κομισιόν «στήνει στον τοίχο» τη Κύπρο, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία για το πρόγραμμα κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων επενδυτών («χρυσά διαβατήρια»).

Έκθεση για το θέμα αναμένεται να δημοσιοποιηθεί σήμερα. Παρά τις αλλαγές που επέφερε πέρσι η Κύπρος στις διαδικασίες που ακολουθεί για να παραχωρεί υπηκοότητες σε επενδυτές της τάξης των 2 εκατ. ευρώ, ακόμα διαπιστώνονται από την ΕΕ ανοιχτά παραθυράκια που διευκολύνουν τη φοροαποφυγή των πολιτογραφηθέντων, την εισαγωγή ομάδων οργανωμένου εγκλήματος τρίτων χωρών στην ευρωπαϊκή αγορά και τη διαφθορά μέσω της σύγκρουσης συμφερόντων αυτών που συμβουλεύουν την Λευλωσία για τη λειτουργία του προγράμματος κατ’ εξαίρεσης πολιτογραφήσεων, ενώ παράλληλα διαχειρίζονται αιτήσεις επίδοξων επενδυτών.

Σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης το οποίο αποκάλυψε η εφημερίδα «Πολίτης», Κύπρος, Μάλτα και Βουλγαρία είναι τα μόνα κράτη μέλη που τρέχουν προγράμματα πολιτογραφήσεων επίδοξων επενδυτών και τίθενται στο επίκεντρο του προβληματισμού της Κομισιόν ως τα μόνα κράτη μέλη που παραχωρούν υπηκοότητες σε επενδυτές. Άλλα 20 κράτη μέλη παραχωρούν άδειες παραμονής κατόπιν επένδυσης, οι οποίες επίσης, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, ελλοχεύουν κινδύνους για την ΕΕ.

Ωστόσο, η έκθεση της Κομισιόν εστιάζει περισσότερο στα τρία κράτη μέλη που παραχωρούν την ευρωπαϊκή υπηκοότητα με μόνο κριτήριο την πραγματοποίηση επένδυσης.

Για την Κύπρο, η έκθεση της Κομισιόν διαπιστώνει ότι οι επίδοξοι προς πολιτογράφηση επενδυτές πρακτικά δεν υποχρεούνται να έχουν φυσική παρουσία στο νησί ούτε να έχουν οποιοδήποτε γνήσιο δεσμό με τη χώρα. Μια τέτοια συνθήκη πολιτογραφήσεων συνιστά παραβίαση νομολογίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αποφάσεις του οποίου επικαλείται η έκθεση της Κομισιόν.

Όπως σημειώνεται με επίκληση απόφαση του 2010, «η ειδική σχέση αλληλεγγύης και καλής πίστης μεταξύ κράτους μέλους και υπηκόων και η αμοιβαιότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, που συνιστούν το θεμέλιο της εθνικότητας» δεν ισχύει στις περιπτώσεις των κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων σε Μάλτα, Κύπρο και Βουλγαρία, όπου παραχωρείται υπηκοότητα χωρίς υποχρέωση διαμονής στη χώρα.

«Στην Κύπρο, η υποχρέωση εμφάνισης στη χώρα ισχύει μόνο για μια μέρα, όταν οι πολιτογραφηθέντες παραλαμβάνουν το διαβατήριό τους», σημειώνεται στο προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν, η οποία καταγράφει τη θέση της κυπριακής κυβέρνησης ότι το ύψος της επένδυσης (ύψους 2 εκατ. ευρώ) συνιστά επαρκή δεσμό με τη χώρα. Μια τέτοια διαδικασία, σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης, ελλοχεύει κινδύνους για όλα τα κράτη μέλη, αφού αυτομάτως η παραχώρηση υπηκοότητας και τα δικαιώματα που αυτή κουβαλά μαζί της επεκτείνονται σε όλα τα κράτη μέλη.

Σύμφωνα με το προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν, οι διαδικασίες που ακολουθούνται για κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις σε Κύπρο, Μάλτα και Βουλγαρία ελλοχεύουν κινδύνους αναφορικά με την ασφάλεια σε όλα τα κράτη μέλη. Ενδεικτικά, η Κομισιόν επισημαίνει τους κινδύνους εισδοχής στην κοινή αγορά ομάδων οργανωμένου εγκλήματος από τρίτες χώρες, ξεπλύματος παράνομων εσόδων, διαφθοράς και φοροαποφυγής. Οι κίνδυνοι αυτοί καθίστανται πιο πιθανοί από τα δικαιώματα που ισχύουν για τους πολίτες της ΕΕ όσον αφορά στη μετακίνησή τους στα κράτη μέλη.

Στην Κύπρο, επίδοξος επενδυτής προς πολιτογράφηση μπορεί να καταθέσει αίτηση χωρίς να αφιχθεί στο νησί. Τονίζοντας την ελλιπή πληροφόρηση που παρέχεται από Κύπρο και Μάλτα ως προς τους αριθμούς των πολιτογραφηθέντων, την προέλευσή τους και τις επενδυτικές δραστηριότητές τους, η Κομισιόν υπενθυμίζει την πρότασή της για να καταστεί υποχρεωτική η ανταλλαγή πληροφοριών για τα κράτη μέλη όσον αφορά στα πρόσωπα που λαμβάνουν άδεια παραμονής και ως εκ τούτου δικαίωμα μετακίνησης εντός της ΕΕ.

Ενδεικτικά, στην έκθεση της Κομισιόν σημειώνεται ότι όταν ένα κράτος μέλος απορρίψει μια αίτηση για παραμονή στη βάση ενδείξεων ότι ο αιτητής εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες, η απόρριψη δεν κοινοποιείται σε άλλα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, η Κομισιόν παρατηρεί ότι αιτητές που έχουν απορριφθεί από ένα κράτος μέλος μπορεί να λάβουν υπηκοότητα από άλλο κράτος μέλος.