Το σκάνδαλο της υψηλής κοινωνίας: Ξέπλυμα και φοροδιαφυγή δισεκατομμυρίων μέσω των «freeports»

Το περυσινό σκάνδαλο ύψους 230 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη νομιμοποίηση εσόδων, κυρίως από ρωσικά χρήματα, που αποκαλύφθηκε από έναν υπάλληλο στο εσθονικό υποκατάστημα της Danske Bank, άνοιξε το «κουτί της Πανδώρας» στην Ευρώπη για αυστηρότερο έλεγχο στην καταπολέμηση μαύρου χρήματος.

Η πολιτική που εφαρμόζει η Ευρωπαική Ένωση για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες γίνεται ακόμη πιο αυστηρή όσον αφορά και τα αποκαλούμενα freeports, σύμφωνα με το Forbes.

Στο δημοσίευμα του οικονομικού περιοδικού αναφέρεται ότι τα freeports είναι μεγάλες εγκαταστάσεις που χρησιμεύουν για την αποθήκευση έργων τέχνης, κλασικών αυτοκινήτων, χρηματικών ποσών, χρυσού, κρασιών και ειδών πολυτελείας. Τα περισσότερα βρίσκονται σε λιμάνια, ενώ κάποια freeports χρησιμοποιήθηκαν από ανθρώπους που εμπλέκονται στο σκάνδαλο της Danske Bank.

Όπως αναφέρει το Forbes, τα freeports ήταν υπεράνω υποψίας και περνούσαν απαρατήρητα. Μια πρόσφατη έκθεση, όμως, της Υπηρεσίας Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS) κατέδειξε ότι οι ελεύθεροι λιμένες της ΕΕ μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από εταιρείες offshore για την εκτέλεση χρηματοοικονομικών συναλλαγών με μηδενικούς φόρους.

"Έχω δει τις μεταβιβάσεις των τραπεζικών συναλλαγών της Danske" λέει ο L. Burke Files, πρόεδρος του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κατά της Διαφθοράς, προσθέτοντας πως τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά και πολύ σοβαρά. Σημαντικά ονόματα φέρεται να εμπλέκονται σε σκάνδαλα αναφορικά με τα freeports, συμπεριλαμβανομένου και του Ιταλού πολιτικού και βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Λούκα Βολόντε, ο οποίος αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις για δωροδοκία που συνδέονται με το διαβόητο σκάνδαλο ξεπλύματος χρήματος με το Αζερμπαϊτζάν.

Τα freeports της Γενεύης και του Λουξεμβούργου είναι οι δύο αποθήκες που αναφέρονται στην έκθεση EPRS. Και οι δύο ανήκουν στον Ελβετό έμπορο τέχνης Yves Bouvier, ο οποίος είναι γνωστός και ως ο "βασιλιάς των freeports", διαθέτοντας αποθήκες στη Σιγκαπούρη και στην Κίνα. Η ευρωβουλευτής της Αυστρίας Evelyn Regner είχε πρόσφατα δηλώσει στο BBC πως "ο γνωστός ως ελεύθερος λιμένας του Ελβετού εμπόρου τέχνης Yves Bouvier στο Λουξεμβούργο, είναι μια ‘μαύρη τρύπα’".

Οι δηλώσεις έγιναν έπειτα από επίσκεψή της στην αποθηκευτική μονάδα που πιστεύεται ότι χρησιμοποιείται ως μέσο για αποφυγή φόρων. Υπενθυμίζεται ότι ο Bouvier αντιμετωπίζει κατηγορίες απάτης που συνδέονται με τις πωλήσεις έργων τέχνης, αξίας πέραν των $2 δισ., στον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Dmitry Rybolovlev.

Bouvier και Rybolovlev βρίσκονται σε μια διεθνή δικαστική διαμάχη εδώ και χρόνια. Ο δισεκατομμυριούχος κατηγορεί τον Bouvier για εξαπάτηση, αφού ο καλά δικτυωμένος έμπορος φέρεται να χειραγωγούσε τις τιμές των έργων τέχνης κατά την πώλησή τους, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζει υπέρογκα ποσά ως προμήθεια.

Η έκθεση των 48 σελίδων του EPRS, που δόθηκε στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αναφέρει ότι τα freeports “θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, επειδή παρακάμπτουν τους συνήθεις διεθνείς κανόνες διαφάνειας”. Μάλιστα, στην έκθεση αναφέρεται ότι ένα freeport μπορεί να έχει έργα και είδη πολυτελείας, που να αγγίζουν τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το δημοσίευμα του Forbes αναφέρει και στοιχεία που είχε αποκαλύψει πριν από αρκετό καιρό ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας The Telegraph, σύμφωνα με το οποίο στο στόχαστρο ευρωβουλευτών της Επιτροπής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και των οικονομικών εγκλημάτων, με επικεφαλής τον Γερμανό Γουλφ Κλινζ, βρίσκεται ο ίδιος ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος κατηγορείται ότι το διάστημα που ήταν πρωθυπουργός στο Λουξεμβούργο, επέτρεψε την κατασκευή freeport.

Ειδική αναφορά γίνεται και στον Ελβετό έμπορο τέχνης που, σύμφωνα με το δημοσίευμα, είναι ο βασικός μέτοχος του Le Freeport στο Λουξεμβούργο, το οποίο είχε χτιστεί κατά την πρωθυπουργία Γιούνκερ, με κόστος 50 εκατομμυρίων ευρώ.

Για τη συγκεκριμένη αποθήκη έργων τέχνης πολύτιμων λίθων κοσμημάτων μετρητών και αντικειμένων μεγάλης αξίας, έκανε λόγο ο Γερμανός ευρωβουλευτής Γουλφ Κλινζ ο οποίος σε δηλώσεις ανέφερε ότι το Le Freeport στο Λουξεμβούργο «αποτελεί εύφορο έδαφος για ξέπλυμα χρημάτων και φοροδιαφυγή» και ζήτησε από τον πρόεδρο της Ευρωπαικής Ένωσης να λάβει μέτρα.

Το Le Freeport στο Λουξεμβούργο είναι μια αποθήκη 22.000 τμ στην οποία έχουν αποθηκευτεί πολύτιμα αντικείμενα, αυτοκίνητα-αντίκες, ανεκτίμητα έργα τέχνης, γλυπτά, πολύτιμοι λίθοι, ράβδοι χρυσού μέχρι και πανάκριβα κρασιά. Εκατοντάδες κροίσοι από ολόκληρο τον κόσμο χρησιμοποιούν αυτή την αποθήκη λόγω του ότι υπάρχει απαλλαγή φόρων και δασμών, ενώ δεν ελέγχεται από το κράτος του Λουξεμβούργου -πράγμα για το οποίο επικρίνεται αυτό το διάστημα ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής, ο οποίος είναι μέλος της Ειδικής Επιτροπής της ΕΕ για την αντιμετώπιση οικονομικών εγκλημάτων και φοροδιαφυγής, εξέφρασε τις ανησυχίες του σχετικά με τους μετόχους που διαχειρίζονται το Le Freeport στο Λουξεμβούργο και ειδικότερα για τον Ελβετό έμπορο τέχνης Ιβ Μπουβιέ, ο οποίος ερευνήθηκε από τις ελβετικές αρχές για φοροδιαφυγή 100 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ γίνεται αναφορά και στη σύλληψη του Μπουβιέ το 2015 στο Μονακό, κατηγορούμενος για απάτη από τον Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ.

Ήδη, αρκετά ξένα Μέσα εξειδικευμένα στον κόσμο της τέχνης έχουν αναφέρει σε δημοσιεύματά τους ότι ο Μπουβιέ εμπλέκεται στα τρία από τα δέκα μεγαλύτερα σκάνδαλα με έργα τέχνης. Το πρώτο αφορά την δικαστική διαμάχη με τον Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ο οποίος τον κατηγορεί από το 2015 ότι υπερτιμολογούσε πίσω από την πλάτη και σε συνεννόηση με τον διάσημο οίκο Sotheby’s έργα τέχνης, αποκομίζοντας, εκτός από τη νόμιμη προμήθεια, επιπλέον χρήματα εις βάρος του Ρώσου επιχειρηματία.

Το δεύτερο σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται ο Ελβετός έμπορος τέχνης αφορά τον πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι «Σωτήρας του Κόσμου» (Salvator Mundi)» που τον πούλησαν στον Ιβ Μπουβιέ τρεις άλλοι έμποροι τέχνης και οι οποίο πλέον, μετά και την αποκάλυψη της απάτης εναντίον του Ριμπολόβλεφ, ζητούν αποζημίωση για την απώλεια εσόδων από τη μεταπώληση του συγκεκριμένου έργου στον Ριμπολόβλεφ, αφού ο Μπουβιέ είχε φροντίσει να τον εξασφαλίσει από τους τρεις εμπόρους μέσω του Sotheby’s για 80 εκατομμύρια δολάρια και να τον πουλήσει στον Ριμπολόβλεφ για 127,5 εκατομμύρια δολάρια.

Και το τρίτο σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται ο Ελβετός έμπορος τέχνης αφορά δυο έργα του Πάμπλο Πικάσο τα οποία είχε η κληρονόμος του Πικάσο, Κατρίν Χουντιν-Μπλέι Τα έργα αυτά σύμφωνα με καταγγελία στις γαλλικές αρχές από την κληρονόμο του Πικάσο είχαν κλαπεί από την αποθήκη Natural Le Coultre, που ανήκει στον Ιβ Μπουβιέ και στη συνέχεια πουλήθηκαν μέσω άλλου εμπόρου τέχνης, στον Ριμπολόβλεφ.