Εκλογές στην Ισπανία: Τα πέντε συμπεράσματα της κάλπης

Στον ένα και μοναδικό Σοσιαλιστή ηγέτη που παραμένει στο τιμόνι μιας μεγάλης ευρωπαικής χώρας, Πέδρο Σάντσεθ, είναι στραμμένο το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ισπανίας κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία ενισχύοντας σημαντικά τη δύναμη του κόμματός του, ωστόσο άφησε την Ακροδεξιά να σηκώσει «κεφάλι», όπως σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές .

Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών μπορεί να επαίρεται για την σημαντική αύξηση του αριθμού των εδρών του κόμματός του στο κοινοβούλιο: από 85 έδρες το 2016 ανήλθαν σε 123 (σε σύνολο 350 εδρών).

Ωστόσο, οι ισπανικές εκλογές διεξήχθησαν σε κλίμα πόλωσης που οδήγησε στον κατακερματισμό της ισπανικής βουλής σε πέντε κόμματα, τα οποία υπερέβησαν το 10% με τα δύο παραδοσιακά κόμματα, το Λαικό Κόμμα και οι Σοσιαλιστές, να μην ξεπερνούν το 45%.

Ο Σάντσεθ, που ανέλαβε την εξουσία τον Ιούνιο, αφού ανέτρεψε τον συντηρητικό Μαριάνο Ραχόι υποβάλλοντας πρόταση μομφής, θα χρειαστεί να σχηματίσει μια άβολη συμμαχία για να παραμείνει πρωθυπουργός, όπως επισημαίνει ο ισπανικός Τύπος.

Ήταν επίσης μια καλή νύχτα για την Ακροδεξιά καθώς για πρώτη φορά από το 1982, κατάφερε να μπει στο Κοινοβούλιο.

Τι έδειξε η ισπανική κάλπη

1. «Η νίκη του Σάντσεθ θυμίζει τις παλιές εποχές, όταν τα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δημιουργούνταν από ευρύτατους εκλογικούς συνασπισμούς οι οποίοι φαίνονται όλο και λιγότερο βιώσιμοι στην σημερινή κατακερματισμένη πολιτική», σχολιάζει ο αμερικανικός ιστότοπος Politico.

Δημοσκόπηση του Κέντρου Κοινωνιολογικών Ερευνών που διεξήχθη τον περασμένο Μάρτιο έδειξε ότι, οι Σοσιαλιστές έγιναν το ισχυρότερο κόμμα μεταξύ των πολιτών από το χώρο της Ακροαριστεράς έως το κέντρο και στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες και επαρχίες της Ισπανίας.

2. Με τη νίκη Σάντσεθ, ο επιχειρηματικός κόσμος της Ισπανίας όπως και οι Βρυξέλλες δίνουν τις ευλογίες τους στη σύμπραξη των Σοσιαλιστών με το κόμμα των Πολιτών( Ciudadanos) εξασφαλίζοντας έτσι την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο (176 έδρες). Σε αυτό το στάδιο όμως, δεν είναι πιθανό ένα τέτοιο σενάριο, με τον Άλμπερτ Ριβέρα, αρχηγό του κόμματος των Πολιτών, να ξεκαθαρίζει ότι θέλει να ηγηθεί της ισπανικής αντιπολίτευσης.

3. Η κατρακύλα του Λαικού Κόμματος και η άνοδος των Ciudadanos

Ο νέος ηγέτης του Λαικού Κόμματος, Πάμπλο Κασάδο, ήταν ο μεγάλος ηττημένος των ισπανικών εκλογών με το κόμμα του να χάνει τις μισές έδρες στο κοινοβούλιο σε σχέση με τις εκλογές του 2016 (έλαβε ποσοστό 16,7%).
Όπως επισημαίνουν τα ισπανικά ΜΜΕ, ήταν η χειρότερη εμφάνιση των Συντηρητικών από το 1979, όταν το κόμμα είχε το όνομα «Alianza Popular».

Ο Κασάδο χρεώνεται εξολοκλήρου την αποτυχία του κόμματός του στην ισπανική κάλπη. Τρώει τη... σκόνη του Σάντσεθ , το κόμμα του οποίου κατάφερε σχεδόν να διπλασιάσει τη δύναμή του ενώ βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής με τους Ciudadanos οι οποίοι ξεπέρασαν το Λαικό Κόμμα σε διάφορες περιοχές.

4. Ακροδεξιά

Το «Vox» γίνεται το πρώτο ακροδεξιό κόμμα που λαμβάνει εισιτήριο για την ισπανική βουλή από το 1982. Το ποσοστό του ήταν αναμενόμενο. Έλαβε το 10,26% των ψήφων αποσπώντας 24 έδρες κι έγινε το πέμπτο μεγαλύτερο κόμμα στην ισπανική βουλή.

Σε αντίθεση με πολλά ακροδεξιά κόμματα στην δυτική Ευρώπη, τα οποία αλιεύουν την ψήφο πολιτών από την εργατική τάξη, το ακροδεξιό «Vox» είχε την υποστήριξη ψηφοφόρων από τους κόλπους του Λαικού Κόμματος και σε γενικές γραμμές των ευκατάστατων Ισπανών πολιτών. Η άνοδός του οδήγησε στην διάσπαση του εκλογικού σώματος της Δεξιάς.

5. Ο καταλανικός παράγοντας

"Πολλοί Ισπανοί φοβούνται περισσότερο το ακροδεξιό «Vox» από τους καταλανούς αυτονομιστές», όπως επισημαίνει ο Πέδρο Ραμίρεζ, παλαίμαχος δημοσιογράφος στην εφημερίδα «La Vanguardia».

Τα τρία κόμματα που πρόσκεινται στην δεξιά πτέρυγα (Λαικό Κόμμα P, Ciudadanos και Vox) επιχείρησαν να σπιλώσουν την εικόνα του Σάντσεθ αποκαλώντας τον «προδότη» ο οποίος παραδόθηκε στους καταλανικούς αυτονομιστές.

Οι επόμενες κινήσεις του Σάντσεθ

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ισπανίας θα προσεγγίσει τα άλλα κόμματα σε μια προσπάθεια να βρεθεί κοινό έδαφος για τον σχηματισμό κυβέρνησης με τις διαπραγματεύσεις να διαρκούν ίσως και εβδομάδες, ακόμη και μήνες.

Η νέα κάτω βουλή θα συνεδριάσει στις 21 Μαΐου. Στη συνέχεια ο βασιλιάς Φελίπε θα έχει συζητήσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων για την εξεύρεση ενός υποψήφιου πρωθυπουργού, ο οποίος θα έχει τη στήριξη της βουλής.

Μια νέα κυβέρνηση χρειάζεται να έχει απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στη βουλή ώστε να αναλάβει καθήκοντα.Σε έναν δεύτερο γύρο απαιτείται μόνο απλή πλειοψηφία.

Αν ο υποψήφιος πρωθυπουργός αποτύχει στην προσπάθεια αυτή, ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση με δίμηνη προθεσμία ώστε οι βουλευτές να επιλέξουν έναν νέο πρωθυπουργό πριν από την αυτόματη διάλυση της βουλής και προγραμματίζονται νέες εκλογές για 54 ημέρες μετά.Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι να προκύψει μια κυβέρνηση συνασπισμού με τους σοσιαλιστές και το αριστερό κόμμα Podemos παρότι δεν θα έχουν την πλειοψηφία.

Στις εκλογές , οι Σοσιαλιστές έλαβαν ποσοστό 28,68% , δηλαδή 123 έδρες στη βουλή και οι Podemos 42 (ποσοστό 14,31%). Δηλαδή τους απομένουν 11 έδρες για να έχουν την πλειοψηφία στη βουλή των 350 εδρών. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανάγκη για συνεργασία με μικρότερα κόμματα, πιθανότερο με τους Βάσκους εθνικιστές ή τους Καταλανούς αυτονομιστές.

Σε περίπτωση που αποτύχουν οι συνομιλίες ανάμεσα στους Σοσιαλιστές και τους Podemos, ο Σάντσεθ πιθανόν να έρθει σε επαφές με τους κεντροδεξιούς Ciudadanos, που αναδείχτηκαν τρίτο κόμμα (ποσοστό 15,86%) και έλαβαν 57 έδρες στη βουλή.Τα δύο κόμματα θα έχουν πλειοψηφία και για τις χρηματαγορές η σύμπραξη των δύο κομμάτων θα ήταν το καλύτερο σενάριο. Ωστόσο, κανένα κόμμα δεν έχει υποστηρίξει αυτή την επιλογή.Μετά τις συνομιλίες μεταξύ των κομμάτων ο βασιλιάς Φελίπε δεν δεσμεύεται χρονικά για το πότε θα προτείνει υποψήφιο πρωθυπουργό.

Επίσης, είναι προγραμματισμένες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές για τις 26 Μαΐου, την ίδια δηλαδή ημέρα με τις ευρωεκλογές, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.Αυτό σημαίνει ότι μια νέα κυβέρνηση είναι απίθανο να προκύψει πριν από τον Ιούνιο ή ακόμη και τον Ιούλιο.