Τζόχα Αλχάρτι: Η συγγραφέας από το Ομάν που κέρδισε Βραβείο Booker

Η Τζόχα Αλχάρτι από το Ομάν κέρδισε χθες βράδυ στο Λονδίνο το λογοτεχνικό βραβείο Man Booker International (Διεθνές Βραβείο Μπούκερ) για ένα έργο που μεταφράστηκε στα αγγλικά, το "Celestial Bodies" (Ουράνια σώματα), ένα μυθιστόρημα που χαρακτηρίστηκε «οξυδερκές», «λυρικό» και «βαθύ» από την κριτική επιτροπή.

Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του το 2005, το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ δίνεται σε μια συγγραφέα από τον Κόλπο, που είναι επίσης η πρώτη μυθιστοριογράφος του σουλτανάτου που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά.

«Είναι μεγάλη τιμή», δήλωσε η συγγραφέας στο Γαλλικό Πρακτορείο, «πανευτυχής» που με αυτό το βραβείο «ανοίγει ένα παράθυρο στην πλούσια αραβική λογοτεχνία γενικότερα και στη λογοτεχνία του Ομάν ειδικότερα».

Για την πρόεδρο της κριτικής επιτροπής, την Μπέτανι Χιουζ, «το βιβλίο κυριεύει το μυαλό και την καρδιά στον ίδιο βαθμό».

Με μια «λεπτεπίλεπτη τέχνη», η συγγραφέας μας παρασύρει με πλούσια φαντασία σε μια κοινότητα επιτρέποντάς μας να καταπιαστούμε με βαθιά θέματα όπως ο χρόνος, ο θάνατος και οι προβληματικές πλευρές της κοινής μιας ιστορίας».

«Το ‘Ουράνια Σώματα’ αναφέρεται στις δυνάμεις που μας περιορίζουν και εκείνες που μας απελευθερώνουν», πρόσθεσε εξαίροντας μια «ακριβή και λυρική» μετάφραση.

Στο μυθιστόρημά της "Celestial Bodies" (εκδόσεις Sandstone), η Τζόχα Αλχάρτι, 40 ετών, αφηγείται την αργή εξέλιξη της κοινωνίας του Ομάν μετά την αποικιοκρατία μέσα από τους έρωτες και τα βάσανα τριών αδελφών, που κατοικούν στο χωριό αλ-Αουάφι. Η Μάγια παντρεύεται τον Αμπντάλα έπειτα από μια ερωτική απογοήτευση, η Άσμα παντρεύεται για λόγους καθήκοντος και η Χάουλα απορρίπτει όλες τις προτάσεις περιμένοντας τον αγαπημένο της, ο οποίος έφυγε για τον Καναδά.

Το βιβλίο αναφέρεται επίσης στη δουλεία. «Πιστεύω πως η λογοτεχνία είναι η καλύτερη πλατφόρμα για να κάνουμε αυτή τη συζήτηση», δήλωσε η συγγραφέας στο AFP.

Για την κριτική επιτροπή, το βιβλίο αυτό μας δίνει «ένα πολύ παραστατικό, συναρπαστικό και ποιητικό περίγραμμα για μια κοινωνία σε μετάβαση».

Η εφημερίδα The Guardian χαιρέτισε ένα έργο που εξερευνά έναν «σχετικά άγνωστο στον κόσμο πολιτισμό» ενώ η The National χαιρέτισε από την πλευρά της την ανάδυση ενός «μεγάλου λογοτεχνικού ταλέντου».

Ακτινοβολώντας κάτω από ένα ασημένιο βέλο, η Τζόχα Αλχάρτι ευχαρίστησε τους εκδότες της και τη μεταφράστρια του μυθιστορήματός της στα αγγλικά, τη Μέριλιν Μπουθ, 64 ετών. Οι δύο γυναίκες μοιράστηκαν 50.000 λίρες (περίπου 57.900 ευρώ).

Η Τζόχα Αλχάρτι έχει εκδώσει επίσης δύο συλλογές διηγημάτων, ένα παιδικό βιβλίο και τρία μυθιστορήματα στα αραβικά. Η Αλχάρτι, η οποία μιλάει άπταιστα αγγλικά, πήρε διδακτορικό στην κλασική αραβική ποίηση στο Εδιμβούργο της Σκωτίας και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Σουλτάν Καμπού του Μουσκάτ, της παραλιακής πρωτεύουσας του σουλτανάτου του Ομάν.

Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά, κορεατικά και σερβικά.

Το λογοτεχνικό βραβείο Man Booker International ιδρύθηκε το 2005 με σκοπό να προωθήσει την ανάγνωση ποιοτικών λογοτεχνικών έργων που γράφτηκαν στις τέσσερις γωνίες του κόσμου.

Ανάμεσα σε εκείνους που έχουν βραβευθεί με το βραβείο περιλαμβάνονται ο Ισραηλινός Ντάβιντ Γκρόσμαν (1954-), ο Αμερικανός Φίλιπ Ροθ (1933-2018), ο Νιγηριανός Τσινούα Ατσέμπε (1930-2013).

Φέτος, μόνο ένας άνδρας περιλαμβανόταν στους έξι φιναλίστ, ο Κολομβιανός Χουάν Μανουέλ Βάσκες για το "The Shape Of The Ruins" (κυκλοφορεί στα ελληνικά με τον τίτλο «Η μορφή των λειψάνων»). Οι υπόλοιποι ήταν η Γαλλίδα Ανί Ερνό για το μυθιστόρημά της "The Years" («Τα χρόνια»), η Γερμανίδα Μάριον Πόσμαν για το "The Pine Islands", η Πολωνή Όλγκα Τοκάρτσουκ για το "Drive Your Plow Over The Bones Of The Dead" και η Χιλιανή Αλία Τραμπούκο Σεράν για το "The Remainder And Other Stories".