Αϊτή: Ένας νεκρός σε διαδήλωση κατά του προέδρου

Ένας άνδρας σκοτώθηκε στο περιθώριο διαδήλωσης στην οποία συμμετείχαν πολλές χιλιάδες Αϊτινοί χθες Κυριακή στο Πορτ-ο-Πρενς, με κεντρικό αίτημα την παραίτηση του Ζοβενέλ Μοΐζ, του προέδρου που κατηγορείται πως βρισκόταν στην καρδιά κυκλώματος που επιδιδόταν σε «διασπάθιση κεφαλαίων» από το Ελεγκτικό Συνέδριο της χώρας.

Το πτώμα του άνδρα, που χτυπήθηκε από σφαίρα στον θώρακα, μεταφέρθηκε εκτός της περιοχής όπου εκτυλίσσονταν επεισόδια πολύ γρήγορα, διαπίστωσε μια δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου.

Στο τέλος της πορείας που έκαναν οι διαδηλωτές, βίαιες συγκρούσεις ξέσπασαν ανάμεσα σε ομάδες νεαρών και μονάδες των υπηρεσιών επιβολής της τάξης κοντά στο προεδρικό παλάτι και το αρχηγείο της αστυνομίας της αϊτινής πρωτεύουσας. Παρά το ότι είχε αναπτυχθεί μεγάλη αστυνομική δύναμη, καθώς και τεθωρακισμένα οχήματα της αποστολής του ΟΗΕ, δύο κτίρια σε μικρή απόσταση έγιναν παρανάλωμα του πυρός.

«Δεν μπορούμε πλέον να διαδηλώνουμε ειρηνικά. Δείτε: η κυβέρνηση μας σκοτώνει κάθε φορά που κατεβαίνουμε στον δρόμο. Και κάθε μέρα, δεν έχουμε χρήματα ούτε για να φάμε, μας σκοτώνει λίγο-λίγο. Αυτός ο πρόεδρος δεν έχει πλέον το ηθικό κύρος για να κυβερνά», είπε εξοργισμένος ο 56χρονος Μπερνάρ Καμιλιάν, ένας από τους διαδηλωτές, με το βλέμμα του στραμμένο ταυτόχρονα σε νεαρούς που λεηλατούσαν ένα μικρό εμπορικό κατάστημα.

Ενώ διαδηλωτές και αστυνομικοί αντάλλασσαν πέτρες και δακρυγόνα, στο κέντρο του Πορτ-ο-Πρενς ακούστηκαν πυροβολισμοί.

Πριν ξεσπάσουν τα επεισόδια, το κύριο σώμα της πορείας, χιλιάδες Αϊτινοί, μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, υποστηρικτές της αντιπολίτευσης, είχε διαδηλώσει ήρεμα, απαιτώντας δικαιοσύνη.

Οι δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου έδωσαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα μια έκθεση έκτασης 600 και πλέον σελίδων για το αναπτυξιακό πρόγραμμα Petrocaribe, που είχε δημιουργηθεί με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση της Βενεζουέλας. Η έκθεση αποκάλυψε μια ατελείωτη λιτανεία παραδειγμάτων καταστροφικής διαχείρισης και διαφθοράς.

Μεταξύ των εκατοντάδων έργων όπου διαπιστώθηκαν παρατυπίες, οι δικαστές αποκάλυψαν πως το 2014, για το ίδιο έργο επισκευής τμήματος του οδικού δικτύου, το Κράτος υπέγραψε δύο συμβάσεις, με δύο εταιρείες με διαφορετικές διακριτικές ονομασίες, τις Agritrans και Betexs, που όμως είχαν ίδιο αριθμό φορολογικού μητρώου και το ίδιο προσωπικό.

Πριν αναλάβει την εξουσία το 2017, ο Ζοβενέλ Μοΐζ ήταν ο επικεφαλής της εταιρείας Agritrans, η οποία έλαβε πάνω από 33 εκατομμύρια γκουρντ (700.000 δολάρια ΗΠΑ, στην τότε ισοτιμία) για το συγκεκριμένο έργο, παρότι η κύρια δραστηριότητά της δεν ήταν οι κατασκευές, αλλά η παραγωγή μπανάνας.

Το ταμείο Petrocaribe, που για πολλούς αποτελούσε εστία κακοδιαχείρισης και διαφθοράς, υπήρξε το αντικείμενο δύο ερευνών της Γερουσίας το 2016 και το 2017. Από το καλοκαίρι του 2018 και μετά, ένα κίνημα πολιτών που αυτοαποκαλείται «Petrocaribe Challenge» οργάνωσε διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, και η κινητοποίηση εν μέρει ώθησε το Ελεγκτικό Συνέδριο να αναλάβει πρωτοβουλία και να διενεργήσει έρευνα για το πώς δαπανήθηκαν ποσά ύψους 1,6 δισεκ. αμερικανικών δολαρίων και πλέον από τις τέσσερις τελευταίες κυβερνήσεις.

Υπέρ των εκκλήσεων να υπάρξει κάθαρση στους δημόσιους θεσμούς έχει ταχθεί η ιεραρχία της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας στην Αϊτή.

Τον Φεβρουάριο, στη χώρα ξέσπασαν βίαιες διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης του Μοΐζ, κατά τη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν τουλάχιστον επτά άνθρωποι.

Οι ταραχές οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης στα μέσα του Μαρτίου, όμως έκτοτε η πολιτική διαδικασία για να αναλάβει νέα εμποδίζεται από το κοινοβούλιο.

Χωρίς υπουργούς, χωρίς ακόμη κρατικό προϋπολογισμό για το οικονομικό έτος που αρχίζει τον Οκτώβριο, η Αϊτή είναι αντιμέτωπη με συνταγματική κρίση, ενώ η διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών το φθινόπωρο είναι αβέβαιη.

Η θεσμική παράλυση επιδεινώνει την οικονομική κρίση που βιώνει το φτωχότερο κράτος του δυτικού ημισφαιρίου. Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι ξεπερνά το 17%, η συναλλαγματική ισοτιμία του αϊτινού νομίσματος υποχωρεί, οι ανάγκες των πιο ευάλωτων οικογενειών γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να καλυφθούν.