Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει για τα πρόσωπα που θα αποτελέσουν το νέο «διευθυντήριο» της ΕΕ

Σε σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς λύτες αναμένεται να εξελιχθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες (και αναμένεται μαραθώνιο), καθώς οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα προσπαθήσουν να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τις κορυφαίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα επόμενα χρόνια.

Οι "28" (η Μεγάλη Βρετανία είναι ακόμα μέλος της ΕΕ και η αποψινή Σύνοδος θα είναι η τελευταία της Τερέζα Μέι) θα πρέπει να καταλήξουν στα πρόσωπα που θα αναλάβουν την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και τον Ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής πολιτικής και Άμυνας καθώς και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προσπαθώντας να κρατήσουν τις λεπτές ισορροπίες στην ΕΕ. Λαμβάνοντας δηλαδή υπόψη τόσο το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών εκλογών, όσο και τα γεωγραφικά πλαίσια (χώρες του βορά - νότου, ανατολικές και δυτικές χώρες), τα πληθυσμιακά μεγέθη και την αναλογική εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών. Μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία, η οποία γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξελίσσεται σε ένα "bras de fer"  ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο.
 
Η συμμαχία Μακρόν με Ισπανία και Πορτογαλία για να μπλοκάρει την υποψηφιότητα Βέμπερ

Στις 28 Μαΐου, δύο ημέρες μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, η Καγκελάριος Μέρκελ συνειδητοποίησε ότι ο κορυφαίος υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για την προεδρία της Κομισιόν ο Βαβαρός Μάνφρεντ Βέμπερ, δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία για να προταθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν είχε φροντίσει να οικοδομήσει πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές συμμαχίες τόσο με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, όσο και τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα, προσπαθώντας να μπλοκάρει το δρόμο του κ. Βέμπερ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Βασικοί στόχοι του Γάλλου προέδρου ήταν να αποτρέψει την ανάληψη της προεδρίας της Κομισιόν από έναν Γερμανό και μέλος του ΕΛΚ και να μειώσει την ισχύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου βάζοντας τέρμα στον άτυπο θεσμό των κορυφαίων υποψηφίων (Spitzenkandidaten).

Τα φαβορί πλην Βέμπερ: Ο Γάλλος Μπαρνιέ, η Δανή Βεστάγκερ και ο Κροάτης Πλενκόβιτς

Απέναντι στην σκληρή στάση του Εμανουέλ Μακρόν η Άνγκελα Μέρκελ εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή της στον Μάνφρεντ Βέμπερ, ενώ άλλοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που θεωρούν ότι ο υποψήφιος του ΕΛΚ στερείται της απαραίτητης πείρας που απαιτεί η προεδρία της Κομισιόν, πρότειναν πολιτικούς που προέρχονται από το ΕΛΚ αλλά δεν ήταν ανάμεσα στους κορυφαίους υποψηφίους. Το όνομα του Μισέλ Μπαρνιέ, του επικεφαλής διαπραγματευτή για το Brexit, ήταν ένα από αυτά, καθώς ο Γάλλος πολιτικός έχει πολύ καλή φήμη στις χώρες της ανατολικής Ε.Ε. Το Βερολίνο φαίνεται προς το παρόν να αρνείται μια τέτοια εξέλιξη, υπογραμμίζοντας στο Παρίσι ότι αν την προεδρία της Κομισιόν δεν την αναλάβει Γερμανός, τότε δεν θα δεχθεί να την αναλάβει ούτε ένας Γάλλος. Το όνομα του πρωθυπουργού της Κροατίας Αντρέι Πλενκόβιτς, ακούγεται ως μια ακόμα εναλλακτική λύση που ενδέχεται να βρει υποστήριξη από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Η Επίτροπος ανταγωνισμού, η Δανή Μαργκρέτε Βεστάγκερ εμφανίζεται ανάμεσα στα φαβορί καθώς έχει πολύ καλή φήμη σχεδόν σε ολόκληρη την ΕΕ, είναι γυναίκα (δεν έχει υπάρξει ποτέ γυναίκα πρόεδρος της Κομισιόν) και ανήκει στην πολιτική ομάδα των Φιλελεύθερων, οι οποίοι μετά τη συνεργασία τους με τους ευρωβουλευτές του Εμανουέλ Μακρόν και την αδυναμία των δύο μεγάλων πολιτικών ομάδων (ΕΛΚ και Σοσιαλδημοκράτες) να σχηματίσουν την απαραίτητη πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εμφανίζονται ως οι ρυθμιστές της όλης διαδικασίας. Ωστόσο η Δανία, η χώρα καταγωγής της κυρίας Βεστάγκερ έχει καθεστώς μόνιμης εξαίρεσης από τη συμμετοχής της στην Ευρωζώνη, κάτι που λειτουργεί εις βάρος της υποψηφιότητάς της.

Η Γερμανία θέλει τον Βάιντμαν στο τιμόνι της ΕΚΤ

Οι γερμανικές φιλοδοξίες δεν σταματούν όμως στην Επιτροπή. Η θητεία του Μάριο Ντράγκι ολοκληρώνεται τον ερχόμενο Νοέμβριο και μετά από έναν Ολλανδό (τον  Βιμ Ντούιζενμπεργκ), έναν Γάλλο (τον Ζαν - Κλοντ Τρισέ) και έναν Ιταλό (Μάριο Ντράγκι), το Βερολίνο θα ήθελε να δει στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής  Τράπεζας έναν Γερμανό, ενδεχομένως τον πρόεδρο της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν. Μια εξέλιξη που θα αύξανε τον σκεπτικισμό έναντι της Γερμανίας ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, αλλά θα μείωνε παράλληλα τον σκεπτικισμό έναντι της ίδιας της  Άνγκελα Μέρκελ στους ψηφοφόρους του γερμανικού νότου.

Αν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεν καταλήξουν απόψε σε κάποια συμφωνία, τότε απομένουν σχεδόν είκοσι  ημέρες μέχρι την πρώτη Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, όταν και θα πρέπει να έχει γίνει γνωστό το πρόσωπο που θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης για να αναλάβει την προεδρία της Κομισιόν. Από την 2α ως την 4η Ιουλίου οι νεοεκλεγέντες ευρωβουλευτές θα συνεδριάσουν στην εναρκτήριο σύνοδο της ολομέλειας του Κοινοβουλίου για να εκλέξουν τον Πρόεδρο του Σώματος, τους 14 Αντιπροέδρους και τους πέντε Κοσμήτορες. Το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει επίσης για τη αριθμητική σύνθεση των μόνιμων επιτροπών και υποεπιτροπών του Κοινοβουλίου, σηματοδοτώντας το ξεκίνημα της νέας νομοθετικής περιόδου. Τις επόμενες εβδομάδες, οι επιτροπές θα συνεδριάσουν για πρώτη φορά προκειμένου να εκλέξουν τους αντίστοιχους προέδρους και αντιπροέδρους τους. Η πρώτη ευκαιρία για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εκλέξει τον ή την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η σύνοδος του Ιουλίου (15-18 Ιουλίου). Απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο (τα μισά από τα μέλη του ΕΚ συν ένα, δηλαδή 376 ψήφους). Εάν δεν εξασφαλιστεί η απαιτούμενη πλειονοψηφία, τα κράτη μέλη πρέπει να προτείνουν άλλο υποψήφιο εντός ενός μήνα (το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει επ’ αυτού με ειδική πλειοψηφία).

Σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκλέξει τον (ή την) επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, ακολουθεί η εξής διαδικασία. Το Συμβούλιο, σε συμφωνία με το νεοεκλεγέντα Πρόεδρο της Επιτροπής, υιοθετεί λίστα υποψηφίων επιτρόπων, έναν για κάθε κράτος μέλος. Αυτοί οι ορισθέντες επίτροποι παρίστανται ενώπιον των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών ανάλογα με τον τομέα ευθύνης τους (οι ακροάσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν τον Οκτώβριο).  Οι υποψήφιοι για τα χαρτοφυλάκια της Επιτροπής πρέπει να περάσουν από «σκληρή» διαδικασία κοινοβουλευτικού ελέγχου.