Πώς η Μέρκελ «σκότωσε» τη γυναίκα του μέντορά της Χέλμουτ Κολ

Μια από τις σκοτεινότερες σελίδες της μεταπολεμικής πολιτικής ιστορίας της Γερμανίας άνοιξε ξανά ο Βάλτερ Κολ. Ο γιος του Χέλμουτ Κολ, του επί 16 χρόνια καγκελάριου και επονομαζόμενου «πατέρα της γερμανικής ενοποίησης», σε συνέντευξή του στο «Zeit Magazin» δεν κατηγόρησε την Ανγκελα Μέρκελ απλώς για «πολιτική προδοσία» απέναντι στον πάλαι ποτέ μέντορά της, αλλά της επέρριψε ευθύνες ακόμα και για την αυτοκτονία της μητέρας του Χανελόρε Κολ.

Ενας γιος που αποφάσισε να πάρει την εκδίκησή του για τους νεκρούς πλέον γονείς του ή ο απόγονος ενός από τους ισχυρότερους πολιτικούς της Γερμανίας που επιζητεί την προσοχή της κοινής γνώμης; Οποια και αν είναι η απάντηση, ο Βάλτερ Κολ, ο μεγαλύτερος γιος του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας, ανέσυρε τη σκοτεινή ιστορία των «μαύρων ταμείων» των Χριστιανοδημοκρατών που αποτέλεσε το πολιτικό τέλος του Χέλμουτ Κολ και του πιθανότερου διαδόχου του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και στάθηκε η αφορμή για την άνοδο της έως τότε ελάχιστα γνωστής Ανγκελα Μέρκελ.

Το σκάνδαλο που έκανε καγκελάριο τη Μέρκελ

Η «σιδηρά κυρία» της Γερμανίας οφείλει ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής της σταδιοδρομίας στον Καρλχάιντς Σράιμπερ. Τον άνθρωπο που στάθηκε αφορμή για να ξετυλιχθεί το κουβάρι της υπόθεσης των «μαύρων ταμείων» του CDU που άλλαξε για πάντα την πολιτική στη Γερμανία. Χωρίς αυτόν, το Κολ γκερλ (το κορίτσι του Κολ, η προστατευόμενη του Κολ) η Ανγκελα Μέρκελ ενδεχομένως να μη βρισκόταν ποτέ στην Καγκελαρία της Γερμανίας, μια θέση που προοριζόταν για τον διάδοχο του Χέλμουτ Κολ - τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Μετά το σκάνδαλο των μαύρων ταμείων του CDU τη δεκαετία του 1990, η κυρία Μέρκελ εμφανίστηκε εν μια νυκτί ως το κατάλληλο πρόσωπο που θα σηματοδοτούσε την αλλαγή και την ενηλικίωση των Χριστιανοδημοκρατών.

Τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Πόλεμο, το νομικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων στην τότε Δυτική Γερμανία ήταν αρκετά ασαφές και μέχρι το 1993 τα πολιτικά κόμματα δέχονταν ανώνυμες δωρεές, χωρίς να υπόκεινται σε σκληρές κυρώσεις σε περίπτωση που δεν δήλωναν την προέλευση των χρημάτων. Ενα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στη μεταπολεμική πολιτική ιστορία της Γερμανίας αφορούσε τον δισεκατομμυριούχο Φρίντριχ Καρλ Φλικ. Το 1981, οι φορολογικές αρχές της Γερμανίας ανακάλυψαν ότι ο μεγιστάνας δώριζε εκατομμύρια μάρκα σε όλα τα πολιτικά κόμματα της χώρας με αντάλλαγμα σημαντικές φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις του. Υπό την ηγεσία του Χέλμουτ Κολ, οι Χριστιανοδημοκράτες απέκτησαν πολύ καλή τεχνογνωσία για τη διαχείριση αυτών των ανώνυμων δωρεών. Χωρίς ποτέ να κατηγορηθεί ο ίδιος ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας για δωροληψία, το CDU εκμεταλλεύτηκε πολλά παράθυρα του νόμου, ανοίγοντας τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία και ιδρύοντας οργανισμούς που λειτουργούσαν ως μεσάζοντες γι’ αυτές τις δωρεές.

Τον Νοέμβριο του 1999, δικαστήριο στο Αουγκσμπουργκ της Βαυαρίας εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Βάλτερ Λάισλερ Κιπ, τον ταμία του CDU. Η υπόθεση αφορούσε επιχειρηματικές συμφωνίες ανάμεσα στον κ. Κιπ και τον Καρλχάιντς Σράιμπερ. Εναν έμπορο όπλων γερμανικής και καναδικής καταγωγής, ο οποίος, σύμφωνα με το δικαστήριο, έδωσε ένα εκατομμύριο μάρκα στον ταμία του CDU, χωρίς ο τελευταίος να δηλώσει το ποσό στην Εφορία. Ο Χέλμουτ Κολ, ο οποίος είχε χάσει τις ομοσπονδιακές εκλογές περίπου έναν χρόνο νωρίτερα από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, πήρε αποστάσεις από το σκάνδαλο τονίζοντας δημοσίως ότι δεν γνώριζε το παραμικρό για αυτές τις συμφωνίες.

Ωστόσο, τις επόμενες εβδομάδες πολλές εφημερίδες στη Γερμανία αρχίζουν να αποκαλύπτουν ολοένα περισσότερες λεπτομέρειες που έφεραν σε δύσκολη θέση την ηγεσία του κόμματος. Ο κατηγορούμενος ταμίας του CDU υποστήριξε δημοσίως ότι ο Χέλμοτ Κολ έλεγε ψέματα, καθώς ήταν σε πλήρη γνώση των δωρεών προς το κόμμα. Ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Χριστιανικής Ενωσης» (CDU/CSU) στην Μπούντεσταγκ και επικεφαλής του CDU Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στενός συνεργάτης του Χέλμουτ Κολ, διαβεβαίωσε ότι η υπόθεση των δωρεών θα διερευνηθεί πλήρως. Μόλις μία ημέρα μετά τις δηλώσεις Σόιμπλε, το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» αποκάλυψε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες στην Εση της Γερμανίας είχαν πάρει δωρεές δεκάδων εκατομμυρίων μάρκων τη διετία 1989-1991.

Ο Κολ αναγκάστηκε να δεχτεί όλες τις κατηγορίες. Σε τηλεοπτική συνέντευξη δήλωσε ότι οι δωρεές προς το κόμμα δεν ξεπερνούσαν τα 2 εκατ. μάρκα, ωστόσο αρνήθηκε κατηγορηματικά να κατονομάσει τα φυσικά πρόσωπα που έδωσαν αυτά τα χρήματα στους Χριστιανοδημοκράτες. Οπως δήλωσε ο ίδιος, είχε δώσει τον λόγο της τιμής του ότι δεν θα αποκάλυπτε ποτέ αυτούς που έκαναν τις δωρεές προς το κόμμα.

Ο κ. Σόιμπλε, ένας από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς στη Γερμανία εκείνη την εποχή, προσπάθησε να μην υπάρξει περαιτέρω πλήγμα στην ήδη τρωθείσα φήμη του CDU. Σε αυτό το πλαίσιο ο Σόιμπλε αρνήθηκε να απαντήσει ξεκάθαρα σε κοινοβουλευτική ερώτηση σχετικά με πιθανή συνάντησή του με τον έμπορο όπλων Σράιμπερ.

Ηταν αυτή ακριβώς η εξέλιξη που περίμενε η Μέρκελ για να κάνει την πιο τολμηρή κίνηση στη μέχρι τότε πολιτική της σταδιοδρομία. Ως γενική γραμματέας του CDU, η άλλοτε προστατευόμενη του Χέλμουτ Κολ ήξερε ότι ο Σόιμπλε είχε πει ουσιαστικά ψέματα ενώπιον του Κοινοβουλίου. Ωστόσο γνώριζε ότι όταν αυτό το ψέμα αποκαλυφθεί, αν δεν ήταν πολύ προσεκτική στις κινήσεις της, κινδύνευε να χάσει και η ίδια τα πάντα. Λίγο καιρό μετά ο Σόιμπλε αναγκάστηκε να παραδεχτεί δημοσίως ότι είχε συναντηθεί τουλάχιστον δύο φορές με τον Γερμανοκαναδό έμπορο όπλων, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε παραίτηση από την ηγεσία του κόμματος.
Η Ανγκελα Μέρκελ ανέλαβε δράση. Με επιστολή της στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» άσκησε σκληρή κριτική στον Χέλμουτ Κολ, καλώντας τα στελέχη του κόμματος να εγκαταλείψουν τον άλλοτε ισχυρό άνδρα, «όπως τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σπίτι μετά την εφηβεία τους για να ενηλικιωθούν». Η επιστολή προκάλεσε σάλο στη Γερμανία. Παρόλο που η Μέρκελ δεν είχε ενημερώσει κανέναν για την πρόθεσή της να δημοσιεύσει αυτή την επιστολή, ο Κολ αισθάνθηκε πως αποτελούσε μέρος ενός σχεδίου του άλλοτε στενότερου συνεργάτη του και εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου πολιτική επίθεση κατά του Σόιμπλε.

Η «προδοσία» της Μέρκελ προς τη Χανελόρε Κολ

Εκείνη την περίοδο ο Βάλτερ Κολ, ο γιος του πρώην καγκελάριου, ήταν 27 ετών και ολοκλήρωνε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Παρόλο που η τετραμελής οικογένεια Κολ αποτελούσε ένα σύμβολο ευτυχίας και επιτυχίας, η πραγματικότητα ήταν πολύ πιο οδυνηρή. Η Χανελόρε Κολ βίωνε τα πιο επώδυνα χρόνια μιας πολύ σκληρής ζωής. Τις ημέρες που ακολούθησαν την ήττα της Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 12χρονη τότε, είχε βιαστεί από Σοβιετικούς στρατιώτες, οι οποίοι στη συνέχεια την πέταξαν από το παράθυρο ενός σπιτιού. Εκτός από τα ψυχολογικά προβλήματα, ένας σπασμένος σπόνδυλος που ήταν το αποτέλεσμα της πτώσης της τής προκαλούσε πόνους στην πλάτη για το υπόλοιπο της ζωής της. Σύμφωνα με τον Βάλτερ Κολ, η χειρότερη κίνηση της Ανγκελα Μέρκελ δεν ήταν αυτή καθαυτή η δημοσίευση του άρθρου κατά του πατέρα του, αλλά η στάση που κράτησε απέναντι στη μητέρα του, την οποία στη συνέντευξή του χαρακτήρισε «άθλια», τονίζοντας ότι στη διαπάλη εξουσίας η κυρία Μέρκελ θεώρησε παράπλευρη απώλεια τον πόνο της μητέρας του. «Συκοφάντησαν τη μητέρα μου με τον χειρότερο τρόπο, την αποκαλούσαν “πόρνη των μαύρων ταμείων”, ό,τι χειρότερο μπορούσε να φανταστεί κανείς με αποτέλεσμα να τρωθεί ανεπανόρθωτα η υπόληψή της», δήλωσε ο Βάλτερ Κολ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η μητέρα του βρισκόταν σε άθλια ψυχολογική κατάσταση καθώς αισθάνθηκε ότι προδόθηκε με τον χειρότερο τρόπο από την άλλοτε φίλη της Ανγκελα Μέρκελ. Χαρακτηριστική της προσωπικότητας της Χανελόρε και της σχέσης της με τον Κολ ήταν η δήλωση που έκανε, όταν ο πρώην Γερμανός καγκελάριος βρέθηκε στο στόχαστρο εχθρών και φίλων για τις παράνομες χρηματοδοτήσεις του κόμματός του: «Επιζήσαμε», είπε, «από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, θα το περάσουμε κι αυτό».

Περίπου δύο χρόνια μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου των «μαύρων ταμείων», η Χανελόρε Κολ βρέθηκε νεκρή από υπερβολική δόση ηρεμιστικών χαπιών. Δίπλα της είχε αφήσει αποχαιρετιστήριες επιστολές στον σύζυγο και τους δύο γιους της, στους οποίους εξηγούσε γιατί επέλεξε τον θάνατο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της υπέφερε από μια ανίατη και οδυνηρή αλλεργική δερματοπάθεια που της προκαλούσε το ηλιακό φως, αναγκάζοντάς την να μένει διαρκώς κλεισμένη μέσα.

Λίγους μόνο μήνες πριν από τον θάνατό της η Εισαγγελία της Βόννης θα σταματούσε τις διώξεις κατά του Χέλμουτ Κολ, καθώς ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος πολιτικός δέχτηκε να καταβάλει αποζημίωση 300.000 μάρκων, τα μισά στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τα άλλα μισά σε φιλανθρωπικά ιδρύματα της χώρας.