Brexit: Μπορούσε η βασίλισσα Ελισάβετ να αρνηθεί το κλείσιμο της Βουλής;

Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση της βασίλισσας Ελισάβετ να εγκρίνει το αίτημα του Μπόρις Τζόνσον για αναστολή των εργασιών του βρετανικού κοινοβουλίου για πέντε εβδομάδες. Το κλείσιμο της βουλής όχι μόνον εμποδίζει όσους διαφωνούν με ένα άτακτο Brexit, αλλά και αποτελεί τορπίλη στα θεμέλια της χώρας που εδραίωσε τον κοινοβουλευτισμό.

Η έγκριση της βασίλισσας στο αίτημα του Μπόρις Τζόνσον ανακοινώθηκε με ανακοίνωση του επίσημου σώματος των συμβούλων της βασίλισσας, γνωστό ως Ιδιαίτερο Συμβούλιο του Στέμματος.

Ωστόσο οι αντιδράσεις για το «ναι» του Μπάκιγχαμ προήλθαν ακόμη και από βουλευτές, με την Κέιτ Όσαμορ να προειδοποιεί τη βασίλισσα να προσέξει μην έχει την τύχη του εξαδέλφου της, τέως βασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνου. Παράλληλα, ζήτησε την κατάργηση της μοναρχίας στην

Συμβολικός ο ρόλος της μοναρχίας

Ωστόσο πολλοί διερωτώνται αν πράγματι η βασίλισσα είχε την επιλογή να αρνηθεί το αίτημα του Μπόρις Τζόνσον ή η αποδοχή του ήταν μονόδρομος.

Η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να δοθεί μέσα από τις αρμοδιότητες που διαθέτει ο εκάστοτε βασιλιάς και τις εξουσίες που του έχουν δοθεί στη λήψη αποφάσεων. Όπως εξηγεί το Foreign Police, η διακυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σε όλα τα ζητήματα γίνεται στο όνομα του Στέμματος. Όμως ο βασιλιάς ή η βασίλισσα έχουν καθαρά συμβολικό ρόλο.

Άρα η βασίλισσα μάλλον όφειλε να δεχθεί την απόφαση του Μπόρις Τζόνσον, που η απόφασή του είναι πρωτοφανής για τα κοινοβουλευτικά και πολιτικά δεδομένα της χώρας την οποία κυβερνά.

Με βάση τα όσα προβλέπονται, ο εκάστοτε μονάρχης έχει εξουσίες, καθώς του δίνεται η δυνατότητα να απορρίψει νομοσχέδια και να θέσει βέτο. Παράλληλα, ο Βρετανός μονάρχης διορίζει τον πρωθυπουργό, ενώ αποφασίζει για το ποιοι θα γίνουν ισόβια μέλη της Βουλής των Λόρδων.

Όμως επί της ουσίας, οι εξουσίες είναι μάλλον περιορισμένες, αφού η πολιτική ουδετερότητα την οποία οφείλει να τηρεί απαρέγκλιτα το βρετανικό Στέμμα αφαιρούν τις όποιες αρμοδιότητες και περιορίζουν τον ρόλο του βασιλιά ή της βασίλισσας στην επικύρωση των εισηγήσεων της κυβέρνησης.


Ως εκ τούτου, η Ελισάβετ αποφάσισε να ακολουθήσει την παράδοση της πολιτικής ουδετερότητας που ακολούθησαν και οι προκάτοχοί της, θέτοντας ουσιαστικά τον θρόνο στο απυρόβλητο, καθώς η οργή θα στρέφεται κατά των πρωθυπουργών και όχι κατά των βασιλέων.

Τι θα συνέβαινε αν η Ελισάβετ έλεγε «όχι» στον Μπόρις Τζόνσον

Ωστόσο το ερώτημα παραμένει για το τι θα συνέβαινε εάν η βασίλισσα αντιτασσόταν στον Μπόρις Τζόνσον. Σε αυτήν την περίπτωση, θεωρείται βέβαιο ότι θα ξεσπούσε μια πρωτοφανής πολιτική κρίση, με επιπτώσεις και στο θεσμό της μοναρχίας, ενώ θα ενίσχυε όσων ζητούν να καταργηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα πολλοί αμφισβητούν την ικανότητα της βασίλισσας να βρει υποστηρικτές, εφόσον αποφασίσει να απορρίψει έναν νόμο ή να διορίσει έναν πρωθυπουργό της επιλογής της.

Η ουδετερότητα επιλογή προστασίας της μοναρχίας

Η πολιτική ουδετερότητα προέκυψε ως προτιμότερη επιλογή για τους Βρετανούς μονάρχες, θεωρώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν με την πλήρη κατάργηση του θεσμού.

Κι αυτό επειδή η Βρετανία ήταν η πρώτη χώρα που ξεκίνησε η παράδοση να στέλνουν τους μονάρχες στη λαιμητόμο, με πρώτο παράδειγμα τον βασιλιά Κάρολο Α' το 1649, επειδή προσπαθούσε να κυβερνήσει τη χώρα ερήμην της Βουλής.

Η Βρετανία, γενέτειρα του κοινοβουλευτισμού, έγινε δημοκρατία πριν τη Γαλλία. Η αριστοκρατία της είχε καλέσει τον Κάρολο Β', γιο του Καρόλου, να αναλάβει τον θρόνο. Όμως, με την Ένδοξη Επανάσταση έδιωξαν τον αδελφό και διάδοχό του βασιλιά Ιάκωβο Β΄, τον τελευταίο Ρωμαιοκαθολικό μονάρχη που βασίλευσε στα Βασίλεια της Αγγλίας και της Σκωτίας, για κατάχρηση εξουσιών το 1688.

Μέχρι τον 18ο αιώνα ο βρετανικός θρόνος διέθετε πολύ λιγότερες εξουσίες απ' ότι οι άλλες μοναρχίες στην ηπειρωτική Ευρώπη. Ως εκ τούτου, οι Βρετανοί βασιλείς γνωρίζουν ότι η στάση τους κρίνει και το μέλλον του θεσμού. Η μοναρχία ήταν συχνά αντιδημοφιλής στη χώρα και η Βασίλισσα Βικτώρια όταν ανέλαβε το θρόνο δέχθηκε σφοδρές επιθέσεις από τον Τύπο της εποχής.

Γιατί η Βρετανία διατηρεί τη Μοναρχία

Κι αν για τους Βρετανούς ρεπουμπλικανούς, η μοναρχία είναι ένα ξεπερασμένη και πρέπει να καταργηθεί, η πλειοψηφία των Βρετανών διαφωνεί. Πέραν του παραμυθιού και των ιστοριών που προσφέρει, οι οπαδοί της βρετανικής μοναρχίας σημειώνουν ότι η βασιλική οικογένεια λειτουργεί όπως η Προεδρική Οικογένεια στις ΗΠΑ, προβάλλοντας στο έθνος τις αξίες του. Μάλιστα, η ουδετερότητα αποτελεί εγγύηση του πολιτεύματος, ενώ η μοναρχία, μέσω της διαδοχής, λειτουργεί ως ενοποιητικός θεσμός και διασφαλίζει ότι το κράτος και το πολιτικό σύστημα θα συνεχίσει τη λειτουργία του χωρίς προβλήματα και ανατροπές.

Η λειτουργία της μοναρχίας και ο ρόλος του εκάστοτε βασιλιά δικαιολογεί πλήρως το αίτημα του Τζόνσον, ακόμη και στη συγκυρία που βιώνει η Βρετανία.