Στις εσωτερικές εξελίξεις αποδίδει την επίθεση της Β. Κορέας ο Μπεν Ρόουντ

Η επίθεση της Πιονγκγιάνγκ εναντίον της Νότιας Κορέας δεν αποτελεί μόνο μια επίδειξη δύναμης προς το εξωτερικό, αλλά έχει μεγάλη σχέση και με τα προβλήματα στο εσωτερικό, όπως τον κίνδυνο ενός νέου λιμού σαν κι αυτόν που τη δεκαετία του ’90 σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες.

Αυτό λέει σε συνέντευξή του στην Ελ Παϊς ο Μπεν Ρόουντ, ειδικός του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΙΙSS). Με άλλα λόγια, η Βόρεια Κορέα θέλει με τον τρόπο αυτό να «νομιμοποιήσει» τον διάδοχο του Κιμ Γιονγκ-ιλ, τον Κιμ Γιονγκ-ουν. Γνωρίζει άλλωστε ότι δεν πρόκειται να υποστεί καμιά σοβαρή συνέπεια.

«Μετά την υποτονική διεθνή αντίδραση στη βύθιση της κορβέτας Cheonan, τον περασμένο Μάρτιο, το καθεστώς της Πιονγιάνγκ κατάλαβε ότι οι στρατιωτικές του προκλήσεις δεν έχουν συνέπειες», τονίζει ο Ρόουντ. «Όλα δείχνουν ότι ο Κιμ Γιονγκ-ουν θα είναι ο νέος ηγέτης. Εχει ονομαστεί `νεαρός στρατηγός`, αλλά δεν έχει συμπληρώσει ούτε τα 30 του χρόνια και δεν έχει να επιδείξει κανένα πραγματικό επίτευγμα. Αυτή η επίδειξη δύναμης λοιπόν ενισχύει τη νομιμότητά του. Η χθεσινή επίθεση συνδέεται όμως και με τις προόδους του καθεστώτος στον εμπλουτισμό ουρανίου. Η Βόρεια Κορέα θέλει να γίνει αποδεκτή στις διαπραγματεύσεις ως μια πυρηνική δύναμη, ισότιμη με τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Πώς μπορεί να δικαιολογήσει όμως η Πιονγκγιάνγκ αυτή τη νέα κλιμάκωση τη στιγμή που η χώρα αντιμετωπίζει το φάσμα της πείνας; «Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: τα εσωτερικά προβλήματα καθιστούν ελκυστικότερες τέτοιου είδους προκλήσεις. Το καθεστώς είναι εξαιρετικά βίαιο με τους υπηκόους του και σχεδόν ικανοποιήθηκε όταν πέθαναν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από την πείνα τη δεκαετία του ’90. Το μόνο που το ενδιαφέρει είναι να συνεχίσει να ασκεί την εξουσία. Και για να εξασφαλιστεί η νομιμότητά του, ο μόνος τρόπος είναι η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος. Η δημιουργία μιας περιορισμένης κρίσης βοηθά το καθεστώς να διατηρεί τον έλεγχο».

Οι κυρώσεις δεν έχουν βοηθήσει μέχρι στιγμής στην αντιμετώπιση της χώρας, επισημαίνει ο βρετανός ειδικός. Θα ήταν αποτελεσματικές μόνο αν πείθονταν ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα, να τις εφαρμόσουν με αυστηρότητα. Ενας άλλος τρόπος - εφόσον βέβαια αποκλειστεί η στρατιωτική λύση - είναι να παγώσουν οι τραπεζικοί λογαριασμοί των ηγετών της χώρας, όπως συνέβη με την Banco Delta Asia το 2005. Θα πρέπει επίσης να πειστούν κι άλλες χώρες να υιοθετήσουν συμφωνίες όπως η Πρωτοβουλία Ασφαλείας κατά της Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων, ώστε να μην μπορούν οι Βορειοκορεάτες να εισάγουν ή να εξάγουν πυρηνικό υλικό. Θα μπορούσε τέλος να εξεταστεί το ενδεχόμενο να προκληθεί σαμποτάζ στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας, όπως έγινε πρόσφατα με το Ιράν. Αλλά αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Πώς θα αντιδράσει η Κίνα; «Το Πεκίνο έχει πιθανότατα εξοργιστεί με αυτή τη νέα πρόκληση, αλλά δεν θα κάνει τίποτα που να μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση του καθεστώτος. Ο στρατηγικός του στόχος είναι η σταθερότητα της κορεατικής χερσονήσου. Θα πρέπει όμως να καταλάβει ότι η στήριξη της βορειοκορεατικής κυβέρνησης επιτρέπει στην τελευταία να συνεχίζει τέτοιες προκλήσεις. Και αυτό μακροπρόθεσμα δεν εξυπηρετεί τα κινεζικά συμφέροντα».

H Βόρεια Κορέα χρησιμοποιεί τη στρατιωτική ισχύ, ή τη σχετική απειλή, εκεί που οι άλλοι χρησιμοποιούν τη διπλωματία, επισημαίνει ο Σάιμον Τάινταλ στην Γκάρντιαν. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το καθεστώς αυτό αξίζει τον χαρακτηρισμό του πιο επικίνδυνου στον κόσμο. Όμως δεν φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τη σημερινή κρίση. Η κυβέρνηση Ομπάμα είναι έτοιμη να συνομιλήσει με το Ιράν, τη Συρία, τους Ταλιμπάν και άλλους απόβλητους της εποχής Μπους, αλλά αρνείται να διαπραγματευθεί ευθέως με την Πιονγκγιάνγκ. Η πολιτική της Ουάσινγκτον λέγεται «στρατηγική υπομονή». Αλλά δεν φέρνει αποτελέσματα.

Η Νότια Κορέα, από την πλευρά της, δεν μοιάζει ικανή να ελέγξει ή να διαχειριστεί τα γεγονότα. Η Ιαπωνία κρύβεται πίσω από τις αμερικανικής κατασκευής αντιπυραυλικές συστοιχίες. Η Ρωσία έχει περιοριστεί στο ρόλο του παρατηρητή, μην μπορώντας να κατανοήσει το βορειοκορεατικό «αίνιγμα».

Στην πραγματικότητα, η Βόρεια Κορέα δεν αποτελεί και τόσο μεγάλο αίνιγμα. Εδώ και χρόνια ζητά μερικά πράγματα που ο Νότος και οι δυτικές δυνάμεις μπορούν να της προσφέρουν. Το πρώτο είναι σεβασμός. Το δεύτερο είναι μια ειρηνευτική συνθήκη που θα τερματίζει επισήμως τον κορεατικό πόλεμο και θα διασφαλίζει την εθνική της κυριαρχία. Το τρίτο είναι το τέλος των κυρώσεων και της διεθνούς απομόνωσης. Το τέταρτο είναι τρόφιμα, βοήθεια, ηλεκτροδότηση, επενδύσεις, εμπόριο. Και το πέμπτο είναι στήριξη της ανέλιξης στην ηγεσία του Κιμ Γιονγκ-ουν.

Και τι θα προσφέρει ο Βορράς σε αντάλλαγμα; Την εγκατάλειψη της κούρσας των πυρηνικών όπλων (όπως παραλίγο να συμβεί το 2007), την εξομάλυνση των σχέσεων και το άνοιγμα μιας τεράστιας αγοράς για τις κινεζικές και νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις.