Brexit: Έτοιμη για έξοδο χωρίς συμφωνία η ΕΕ- Τα σενάρια από δω και πέρα

Ένας μήνας και δέκα τρεις ημέρες. Αυτός είναι ο χρόνος που απομένει ώστε να βρεθεί ένα συναινετικό διαζύγιο ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Περισσότερα από τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα για την έξοδο της χώρας από την ΕΕ και μετά από δυο παρατάσεις που έδωσαν οι Βρυξέλλες στο Λονδίνο, ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα τις προθέσεις του διορισμένου πρωθυπουργού του ΗΒ Μπόρις Τζόνσον.

Τρεις ημέρες μετά την επεισοδιακή συνάντηση του Μπόρις Τζόνσον, πρώην δημοσιογράφου της εφημερίδας Telegraph και ανταποκριτή στις Βρυξέλλες, ο οποίος εκτελεί πλέον χρέη πρωθυπουργού στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ στο Λουξεμβούργο, η μοναδική βεβαιότητα σχετικά με αυτήν την ιστορία που έχει κουράσει τους πάντες στην ΕΕ, είναι η πλήρης αβεβαιότητα.

Ο πρώην δημοσιογράφος και νυν πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, επισκέφθηκε το Λουξεμβούργο όπου και συναντήθηκε με τον πρόεδρο Γιούνκερ και τον Μισέλ Μπαρνιέ, επικεφαλής διαπραγματευτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Brexit. Όσοι δημοσιογράφοι θυμούνται τον κ. Τζόνσον ως ανταποκριτή της εφημερίδας Telegraph στις Βρυξέλλες, θα συμφωνήσουν ότι είναι η πρώτη φορά στην καριέρα του που ο Μπόρις Τζόνσον φαίνεται να κατανοεί τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η συνάντησή του με τον πρόεδρο Γιούνκερ και τον κ. Μπαρνιέ ήταν καθοριστική. Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, προστατεύει τα συμφέροντα των κρατών – μελών της και δεν επηρεάζει άμεσα τη διαδικασία αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, (σσ. οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) ο κ. Τζόνσον μάλλον κατανόησε την πραγματικότητα.

Ότι δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διασφαλίσει με κάθε τρόπο την εσωτερική – κοινή – αγορά και τα συμφέροντα της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, η οποία είναι ένα από τα 27 εναπομείναντα κράτη – μέλη της ΕΕ. Μιλώντας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δύο ήμερες μετά τη συνάντησή του στο Λουξεμβούργο με τον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, ο πρόεδρος Γιούνκερ υπογράμμισε ότι το Λονδίνο εξακολουθεί να επιθυμεί μια συμφωνία με την ΕΕ, αλλά όπως του υπογράμμισε ο Μπόρις Τζόνσον, το Ηνωμένο Βασίλειο θα φύγει από την ΕΕ με ή χωρίς συμφωνία.

«Αυτό το ρίσκο είναι πιθανό» τόνισε ο πρόεδρος της Κομισιόν, απευθυνόμενος στους Ευρωβουλευτές, ενώ δεν παρέλειψε να αφήσει και μια αιχμή για τον Μπόρις Τζόνσον και την απόφασή του να κλείσει τη Βουλή των Κοινοτήτων, λέγοντας ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ανοικτό και δραστήριο. «Το ζήτημα του Backstop (σ.σ ο μηχανισμός για να αποφευχθεί η επαναφορά συνοριακών ελέγχων ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη Βόριο Ιρλανδία), είναι το επιχειρησιακό σχέδιο για έναν πραγματικό πρόβλημα», δήλωσε ο πρόεδρος Γιούνκερ. Σύμφωνα με τον ίδιο αυτός ο μηχανισμός έχει σκοπό την αποφυγή της επαναφοράς συνοριακών ελέγχων στην Ιρλανδία, τη διαφύλαξη της κοινής αγοράς και της θέσης της Ιρλανδίας σε αυτήν και την προστασία και τη διαφύλαξη της ειρήνης στη χώρα, στο πλαίσιο της συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής.

Από την πλευρά του ο Μισέλ Μπαρνιέ, επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Brexit, επανέλαβε ότι η «η ΕΕ είναι ανοικτή σε κάθε πρόταση από το ΗΒ και είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε νυχθημερόν για μια λύση». Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «το Backstop δεν είναι ιδεολογικό αλλά ένα πραγματικό ζήτημα [...] τα τρόφιμα και τα προϊόντα που θα εισάγονται από τη Μεγάλη Βρετανία στη Βόριο Ιρλανδία δεν θα κυκλοφορούν μόνο στην ιρλανδική, αλλά και στη γαλλική,την πολωνική, τη γερμανική και τις άλλες αγορές. Χρειαζόμαστε λοιπόν κανόνες για να διαφυλάξουμε την ασφάλεια των τροφίμων και των προϊόντων και συνεπώς την ασφάλεια των καταναλωτών».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο:

- Τα μέλη του ΕΚ δεσμεύονται να απορρίψουν οποιαδήποτε Συμφωνία Αποχώρησης που δεν περιλαμβάνει μηχανισμό ασφαλείας για την Ιρλανδία

- Το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνο σε περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία και

- Περαιτέρω παράταση (με προϋποθέσεις) της διορίας υπό το Άρθρο 50 είναι εφικτή, αν το Ηνωμένο Βασίλειο τη ζητήσει.

Η Βόρειος Ιρλανδία ως μία ειδική οικονομική ζώνη

Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες του βρετανικού Τύπου, ο Μπόρις Τζόνσον πρόκειται να έχει διμερείς συνομιλίες την ερχόμενη εβδομάδα με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και άλλους ηγέτες κρατών – μελών της ΕΕ, με σκοπό να αποδεχθεί πλήρως την πρόταση της ΕΕ, αρκεί να βρεθεί ένα άλλο όνομα στη συμφωνία. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες πληροφορίες ο Μπόρις Τζόνσον φέρεται να επεξεργάζεται την ιδέα μετατροπής της Βόρειας Ιρλανδίας σε μια «ειδική οικονομική ζώνη» τόσο για το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για την ΕΕ. Η ιδέα του Λονδίνου αφορά στη δημιουργία μιας ειδικής σχέσης ανάμεσα σε Βόρειο Ιρλανδία και Ευρωπαϊκή Ένωση που θα είναι διαφορετική από τη σχέση ανάμεσα στο υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η βρετανική εφημερίδα Financial Times, που επικαλείται πηγές που βρέθηκαν στη συνάντηση του Μπόρις Τζόνσον με τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ και τον Μισέλ Μπαρνιέ στο Λουξεμβούργο, «ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας φέρεται να αρχίζει να κατανοεί την πολυπλοκότητα του ζητήματος της κοινής αγοράς. Ο Μπόρις Τζόνσον άκουσε από την πλευρά της ΕΕ ότι η αποφυγή συνοριακών ελέγχων μόνο για τρόφιμα δεν αρκεί, καθώς μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα αγαθά που θα εισάγονται στην κοινή αγορά της ΕΕ.