Τουρκική εισβολή στη Συρία: H επίθεση του Ερντογάν ελευθερώνει χιλιάδες τζιχαντιστές

Η εισβολή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στα βορειοδυτικά εδάφη της Συρίας, εκτός των άλλων, ανέδειξε ένα ζήτημα για το οποίο λίγο ως πολύ η Ευρώπη επέμενε στην τακτική του στρουθοκαμηλισμού. Αναφερόμαστε στα στρατόπεδα εγκλεισμού των τζιχαντιστών. Εκεί όπου μένουν απομονωμένοι κάποιοι από τους σκληρότερους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, ενίοτε και οι οικογένειές τους.

Πλέον, μετά τους βομβαρδισμούς από αέρος, πολλοί από αυτούς έχουν ήδη διαφύγει προς άγνωστη κατεύθυνση. Aνάμεσά τους και πέντε εκ των πιο σκληροτράχηλων μαχητών, οι οποίοι βρίσκονταν ψηλά στην ιεραρχία του ISIS.

Τις μέρες της παντοδυναμίας τους, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους επιστράτευσαν κάποια από τα πιο σαδιστικά ένστικτά τους. Αυτά ήταν που ενέπνευσαν και τις φυλακές-κολαστήρια που δημιούργησαν. Η βαναυσότητα που επικρατούσε εκεί ήταν αντίστοιχη αυτής που είχε βιώσει η ανθρωπότητα αρκετούς αιώνες νωρίτερα: στην περίοδο του Μεσαίωνα και του σκοταδισμού που τον συνόδευσε.

Στην πόλη Ράκα, λοιπόν, την πρώτη de facto πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους, ελάχιστες πινακίδες έχουν απομείνει για να θυμίζουν την ευμάρεια μιας αλλοτινής ζωής. Ενα ποδοσφαιρικό γήπεδο είχε μετατραπεί σε μία από τις «φυλακές του θανάτου», όπως συνήθιζαν να την περιγράφουν με περηφάνια οι ίδιοι οι τζιχαντιστές. Προτού οδηγηθούν για εκτέλεση, οι αιχμάλωτοι που είχαν τολμήσει να ορθώσουν το ανάστημά τους, αποφεύγοντας να δηλώσουν υποταγή στο Χαλιφάτο, πέρναγαν από απάνθρωπα βασανιστήρια. Μεταξύ αυτών ήταν και η παραμονή τους σε ένα κρεβάτι όμοιο με αυτό που η ελληνική μυθολογία περιγράφει ως κλίνη του Προκρούστη.

Σε εγκαταλειμμένα κτίρια

Μετά την κατάρρευση του Ισλαμικού Κράτους, πολλοί από τους μέχρι τότε βασανιστές, δήμιους και τρομοκράτες δεν πρόλαβαν να διαφύγουν, με αποτέλεσμα να αιχμαλωτιστούν. Ηταν δεκάδες χιλιάδες τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους που έπεσαν στα χέρια των Κούρδων μαχητών των Μονάδων Λαϊκής Προστασίας (YPG), οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), μιας συμμαχίας Κούρδων, Αράβων και Γεζίντι που υποστηρίχτηκε από την Ουάσινγκτον στη μάχη κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας.

Σε μια πρώτη φάση, οι SDF ανακοίνωσαν ότι αιχμαλώτισαν περισσότερους από 5.000 τζιχαντιστές, τους οποίους και οδήγησαν σε φυλακές που δημιούργησαν και λειτούργησαν σε εγκαταλειμμένα κτίρια. Ο αριθμός τόσο των στρατοπέδων-φυλακών όσο και των κρατουμένων αυξανόταν καθώς περνούσαν οι μήνες και οι Κούρδοι απελευθέρωναν εδάφη από το Ισλαμικό Κράτος. Ειδικά μετά την κατάληψη της Μοσούλης απωθήθηκε από πολλά από τα οχυρά του στο Ιράκ και στη Συρία, χάνοντας μεγάλο μέρος από την εδαφική του βάση στις περιοχές που κάποτε είχε αναπτυχθεί.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, στις φυλακές-στρατόπεδα, που είναι διασκορπισμένες στη βορειοανατολική Συρία, βρίσκονται περίπου 10.000 τζιχαντιστές, ενώ σε άλλες εγκαταστάσεις οι Κούρδοι κρατούν μέχρι και 70.000 μέλη των οικογενειών τους. Μόνο στο Al-Hawl λέγεται ότι βρίσκονται περιορισμένες 60.000 γυναίκες και παιδιά τζιχαντιστών.

Στη συντριπτική πλειονότητά τους πρόκειται για Σύρους και Ιρακινούς σουνίτες. Αρκετές χιλιάδες, όμως, είναι ξένοι, σύμφωνα με τον Κούρδο αξιωματούχο Αμπντέλ Καρίμ Ομάρ. Πρόκειται κυρίως για μουσουλμάνους πολίτες ευρωπαϊκών χωρών με καταγωγή από την Ασία και την Αφρική, οι οποίοι μερικά χρόνια νωρίτερα είχαν εγκαταλείψει τις χώρες τους και μέσω Τουρκίας είχαν πάει στη Συρία για να πολεμήσουν στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους με όραμα την επαναφορά του Χαλιφάτου.

Εκαιγαν τα διαβατήριά τους

Είναι χαρακτηριστικό ότι φτάνοντας εκεί έκαιγαν τα διαβατήριά τους αποκηρύσσοντας τελετουργικά τη νομική σχέση τους με τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου είχαν πάει οι ίδιοι ή οι γονείς ή και οι παππούδες τους για μια καλύτερη ζωή. Μαζί αποκήρυσσαν και τη μέχρι τότε ζωή τους. Αυτοί είναι ένα σημαντικό ποσοστό όσων έχουν τα τελευταία χρόνια αιχμαλωτιστεί και παραμένουν περιορισμένοι στα στρατόπεδα που ελέγχουν οι Κούρδοι μαχητές.

Αρχικά, οι κουρδικές αρχές ζήτησαν από τις ευρωπαϊκές χώρες προέλευσης των τζιχαντιστών να τους δεχτούν πίσω. Είναι κοινό μυστικό, όμως, ότι καμία από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τους δεν επιθυμούσε κάτι τέτοιο. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση ανεπιθύμητων τζιχαντιστών που έχει ακόμα ξεμείνει σ’ αυτά τα στρατόπεδα είναι μια 15χρονη Βρετανίδα η οποία εγκατέλειψε το 2015 το ανατολικό Λονδίνο. Από εκεί έφτασε στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια μέσω της νοτιοανατολικής Τουρκίας πέρασε στη Ράκα, όπου και εντάχθηκε στο Ισλαμικό Κράτος σαν «νύφη του τζιχάντ» και παντρεύτηκε με έναν Ολλανδό που είχε επίσης μεταστραφεί στο Ισλάμ, μαχόμενος για το Ισλαμικό Κράτος. Το νεαρό ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά.

Μετά την πτώση του Χαλιφάτου χωρίστηκαν. Ο άνδρας κρατείται σε ένα στρατόπεδο στη βορειοανατολική Συρία. Αυτή με τα παιδιά της σε ένα άλλο για γυναικόπαιδα, πολλά χιλιόμετρα μακριά. Από τη μία ο γάμος τους δεν ίσχυε νομικά, άρα δεν δικαιούνταν οικογενειακή επανένωση στην Ευρώπη, ενώ ήταν συνάμα και ύποπτοι για τέλεση νέων τρομοκρατικών ενεργειών και εγκλημάτων.

Αρκετές από τις γυναίκες αυτές είχαν προσχωρήσει στη Hesba, τη γυναικεία θρησκευτική αστυνομία του Ισλαμικού Κράτους. Αυτή αποτελούνταν από γυναίκες που τυραννούσαν άλλες μουσουλμάνες επειδή δεν τις θεωρούσαν επαρκώς ευθυγραμμισμένες με τη δική τους φανατική ανάγνωση του Ισλάμ. Μερικές φορές, μάλιστα, καυχιόνταν ότι πουλούσαν νέες παρθένες στους ιδιοκτήτες τους. Τα μέλη της Hesba ήταν γυναίκες που εντάχθηκαν συνειδητά στο Ισλαμικό Κράτος ή που ξεκίνησαν ως αιχμάλωτες, αλλά στη συνέχεια υπέκυψαν και δήλωσαν πίστη, υπηρετώντας το.

Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που αρνήθηκαν τον επαναπατρισμό τζιχαντιστών, το μη πλήρως αναγνωρισμένο διεθνώς Κοσσυφοπέδιο τους δέχτηκε πίσω. Με μια μυστική επιχείρηση που έλαβε χώρα νύχτα, με πτήσεις τσάρτερ μεταφέρθηκαν εκατοντάδες Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου από εδάφη που άλλοτε κατείχε το Ισλαμικό Κράτος στη βόρεια Συρία. Ούτε καν οι συγγενείς τους γνώριζαν για τη μυστική μεταφορά τους. Οι άνδρες μεταφέρθηκαν σε φυλακές υψίστης ασφαλείας, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά σε ειδικό κέντρο υποδοχής για υγειονομική και ψυχολογική υποστήριξη. Οι Κούρδοι επιχείρησαν να κρατήσουν μυστικές τις τοποθεσίες των στρατοπέδων κράτησης φοβούμενοι προσπάθειες απελευθέρωσης των φυλακισμένων από άλλους τζιχαντιστές. Αυτός είναι και ο λόγος που οι δημοσιευμένες φωτογραφίες από τα στρατόπεδα αυτά είναι ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Σε αυτές πρώην πολεμιστές του Ισλαμικού Κράτους με πορτοκαλί φόρμες είναι στοιβαγμένοι σε ερειπωμένα κελιά.

Κάποια από αυτά βρίσκονταν σ’ ένα παλιό νοσοκομείο στη βορειοανατολική Συρία, το οποίο είχε υποστεί πολλές φθορές εξαιτίας των βομβαρδισμών. Σε δεκάδες μικρούς χώρους κρατούνταν στοιβαγμένα εκατοντάδες άτομα. Οι Κούρδοι εδώ και καιρό ζητούν τη δημιουργία ενός ειδικού διεθνούς δικαστηρίου, το οποίο θα αποφασίσει για την τύχη των τζιχαντιστών.

Υπάρχουν, εξάλλου, και χιλιάδες άλλοι ύποπτοι όχι μόνο για συμμετοχή στο Ισλαμικό Κράτος, αλλά και για εγκληματική δράση στους κόλπους του. Εξάλλου, τα εν λόγω στρατόπεδα ήταν εξαρχής μια πρόσκαιρη λύση. Από τη στιγμή αυτή που δεν δόθηκε, εξαιτίας της ολιγωρίας των δυτικών κυβερνήσεων, χιλιάδες άτομα παρέμειναν υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Μετά την έναρξη της τουρκικής εισβολής οι Κούρδοι ηγέτες κατέστησαν σαφές πως οι δυνάμεις τους δεν επαρκούν πλέον για να φυλάνε τους αιχμαλώτους τζιχαντιστές. Προτεραιότητά τους είναι να αντιμετωπίσουν την τουρκική εισβολή. Αυτό σημαίνει ότι αν οι τζιχαντιστές ελευθερωθούν, πολλοί εξ αυτών είναι πολύ πιθανόν να ενταχτούν στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, ο οποίος πολεμά τις κουρδικές δυνάμεις ως εμπροσθοφυλακή του τουρκικού Στρατού.

Και δύο Βρετανοί

Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των κρατουμένων βρίσκονται και δύο Βρετανοί, συνεργοί του «Τζιχάντι Τζον», το πραγματικό όνομα του οποίου είναι Μοχάμεντ Εμουάζι. Ο δήμιος αυτός είχε γίνει γνωστός από τα βίντεο που τον παρουσίαζαν να αποκεφαλίζει αιχμαλώτους και τα οποία είχαν προκαλέσει σοκ στην κοινή γνώμη το 2014 και το 2015. Ο εν λόγω τζιχαντιστής σκοτώθηκε τον Νοέμβριο του 2015 στη διάρκεια βομβαρδισμού στη Ράκα και οι συνεργοί του, οι οποίοι κρίνονται ιδιαίτερα επικίνδυνοι, βρίσκονται στα χέρια των Αμερικανών ώστε να μην διαφύγουν με τους υπόλοιπους κρατούμενους.

Εκατοντάδες άλλοι, όμως, αναμένεται εκ των πραγμάτων να αφεθούν ελεύθεροι μετά την τουρκική εισβολή. Ατομα που συνελήφθησαν στις περιοχές Ντεμπές και Κιρκούκ και ομολόγησαν, κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων, ότι είναι μέλη του Ισλαμικού Κράτους και δράστες φρικτών εγκλημάτων. Πολλοί από αυτούς, μάλιστα, μεταφέρθηκαν στις φυλακές των Ασιάγες (των κουρδικών υπηρεσιών ασφαλείας στο βόρειο Ιράκ) μετά την άφιξη των ιρακινών δυνάμεων στο Κιρκούκ.

Σε ειδικούς καταυλισμούς που φυλάσσονται από την κουρδική πολιτοφυλακή βρίσκονται και χιλιάδες παιδιά. Συχνά είναι ορφανά, καθώς και οι δύο γονείς τους έχουν σκοτωθεί σε βομβιστικές επιθέσεις,αλλά και φανατισμένα και δηλητηριασμένα, εξαιτίας της φρίκης που έχουν βιώσει. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, 7.000 τέτοιοι ανήλικοι από περισσότερες από 30 χώρες θα βρεθούν τελείως εγκαταλελειμμένοι, σε περίπτωση που οι Κούρδοι αφήσουν τα στρατόπεδα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχουν ήδη μεγαλώσει σαν απόκληροι και ευάλωτοι στην κατήχηση και στρατολόγηση από τους εναπομείναντες θύλακες του Ισλαμικού Κράτους. Ακόμα, όμως, και αν παραμείνουν κάποιοι λίγοι Κούρδοι μαχητές για τη φύλαξη αυτών των στρατοπέδων δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν πιθανή επιχείρηση απελευθέρωσης από άλλους τζιχαντιστές.

Φόβοι για έφοδο στις φυλακές

Ανέκαθεν οι τζιχαντιστές καλούν μέσω των social media τους ακολούθους τους να θυσιάσουν τη ζωή τους ώστε να ελευθερωθούν τα «αδέλφια» τους. Προ εβδομάδων, το Ισλαμικό Κράτος έδωσε στη δημοσιότητα και ένα ηχητικό μήνυμα όπου υποτίθεται ότι ακούγεται ο ηγέτης της οργάνωσης Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι. Αυτός είναι που για ακόμα μία φορά ενημέρωσε τους πιστούς μαχητές του ότι υπάρχουν φυλακές σε πολλές περιοχές, όπως το Μαλί και το Λεβάντε (Συρία). Ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους κάλεσε τους υποστηρικτές του να σώσουν τους τζιχαντιστές που κρατούνται σε φυλακές και τις οικογένειές τους που βρίσκονται σε καταυλισμούς εκτοπισμένων, ιδίως στη Συρία και στο Ιράκ. Αν κρίνει κανείς τις συνθήκες, εκφράζονται έντονοι φόβοι για έφοδο στις φυλακές από εναπομείνασες ένοπλες ομάδες ακραίων ισλαμιστών. αλλά και για ταραχές μεταξύ των κρατουμένων.