Συρία: Στα μέτρα της Άγκυρας η συμφωνία εκεχειρίας των 120 ωρών

Τη θέση του νικητή μίας αλλόκοτης διαπραγμάτευσης διεκδικούν τόσο η αμερικανική όσο και η τουρκική πλευρά. Η Άγκυρα, μάλιστα, διαφοροποιείται από τις δηλώσεις του Αμερικανού αντιπροέδρου, ξεκαθαρίζοντας ότι «η παύση δεν είναι εκεχειρία». Μετά από την ξεκάθαρη επιθετική στρατηγική που υιοθέτησε ο Ερντογάν, η Ουάσιγκτον, μετά τις παλινωδίες του προέδρου Τραμπ, προσπάθησε να διασώσει ό,τι μπορεί να διασωθεί από την αξιοπιστία της.

Η αποστολή του αντιπροέδρου Πενς είχε στόχο την επίτευξη μίας προσωρινής εκεχειρίας, με σκοπό να απεγκλωβιστούν οι πολιορκημένοι και Κούρδοι μαχητές από τις περιοχές που δέχονται την επίθεση του τουρκικού στρατού και των ισλαμιστών μισθοφόρων που πολεμούν μαζί του ως εμπροσθοφυλακή. Παρά το γεγονός ότι η Άγκυρα είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο να συμφωνήσει μία εκεχειρία, μετά από μία δραματική διαπραγμάτευση, κατέστη δυνατή η συμφωνία για κατάπαυση του πυρός για πέντε ημέρες.

Η συνάντηση του Πενς-Ερντογάν διήρκησε δύο ώρες, ενώ ακολούθησαν λεπτομερείς διαπραγματεύσεις σε επίπεδο αντιπροσωπειών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος έβαλε το μαχαίρι στο λαιμό του Τούρκου προέδρου και ταυτόχρονα του πρόσφερε ανταλλάγματα. Ο Ερντογάν, άλλωστε, ήταν έξαλλος με το πρωτοφανές είναι αλήθεια περιεχόμενο της επιστολής που του είχε αποστείλει ο Τραμπ και η οποία είχε δει το φως της δημοσιότητας λίγο νωρίτερα. Τουρκικές πηγές, μάλιστα, φρόντισαν να διοχετεύσουν την πληροφορία ότι ο Ερντογάν την πέταξε στα σκουπίδια και την ίδια κιόλας ημέρα έδωσε εντολή για την έναρξη της τουρκικής εισβολής.

Παρά τη «συμφωνία των 120 ωρών», οι δηλώσεις των δύο πλευρών αποκαλύπτουν την απόκλιση που υπάρχει, αλλά και μία εκατέρωθεν προσπάθεια δικαίωσης. Μένει να αναρωτηθεί κανείς για το ποιος θα ωφεληθεί από την προσωρινή κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, Ουάσιγκτον και Άγκυρα δεσμεύτηκαν για μια ειρηνική διευθέτηση του προβλήματος της δημιουργίας “ζώνης ασφαλείας” στη βορειοανατολική Συρία, βασισμένη στον «κοινό στόχο συντριβής του Ισλαμικού Κράτους».

Όπως ειπώθηκε, μάλιστα, η συμφωνία είναι μια σπουδαία συμβολή στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Σε αυτό το κλίμα, μέσω της ανάρτησής του στο tweeter, ο πρόεδρος Τραμπ μίλησε για «εξαιρετικά νέα από την Τουρκία». «Ευχαριστώ κύριε Ερντογάν. Εκατομμύρια ζωές ανθρώπων θα σωθούν» έγραψε χαρακτηριστικά.

Διορθώνοντας την εικόνα, η Άγκυρα ξεκαθάρισε ότι «η Τουρκία θα παύσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις μόνο για να αποχωρήσουν οι τρομοκράτες από τη ζώνη ασφαλείας στη βορειοανατολική Συρία». Αυτό τουλάχιστον δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις ανακοινώσεις του Αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πενς, ο Τούρκος υπουργός ανέφερε πως η Άγκυρα δεν έδωσε καμία εγγύηση στις ΗΠΑ αναφορικά με το τι θα πράξει στη συριακή πόλη Κομπάνι.

Για να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση για τη νίκη της Τουρκίας, ένας Τούρκος αξιωματούχος φρόντισε να δηλώσει πως η Τουρκία «πήρε ακριβώς αυτό που ήθελε από τη συνάντηση». Απ’ ότι φαίνεται πάντως, ο τουρκικός στρατός θα έχει τον κύριο έλεγχο στην “ζώνη ασφαλείας” στη βόρεια Συρία. Μένει, όμως, να διευκρινιστεί ποιες παραμεθόριες περιοχές θα περιλαμβάνει αυτή η ζώνη.

Το άλλο ζήτημα που θέτουν οι αντίπαλοι του προέδρου Τραμπ είναι ότι με την πολιτική του έκανε μεγάλο δώρο στους Ρώσους, οι οποίοι έσπευσαν να καλύψουν το κενό που άφησε η απόσυρση των Αμερικανών. Εξάλλου, η Μόσχα, μαζί με τον συριακό στρατό, παίρνει τον έλεγχο σε μία σειρά από κρίσιμες περιοχές-κλειδιά, όπως το Κομπάνι και η Μανμπίζ.

Η περίπλοκη επόμενη ημέρα που ξημερώνει στη Συρία αποτυπώνεται και από το ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ όχι μόνο μίλησε, αλλά και εξέφρασε την αντίθεσή του στη συμφωνία Πενς-Ερντογάν. Μετά την καταγγελία των κουρδικών αρχών, οι οποίες κατηγόρησαν την Τουρκία ότι χρησιμοποίησε απαγορευμένα χημικά όπλα (λευκό φώσφορο και ναπάλμ), η Δαμασκός έκανε λόγο για «παραβίαση του διεθνούς δικαίου». «Η Συρία θα απαντήσει στην τουρκική επιθετικότητα σε οποιοδήποτε σημείο της επικράτειάς της με όλα τα νόμιμα μέσα που διαθέτει», διαβεβαίωσε ο πρόεδρος Άσαντ, αν και στην πραγματικότητα το παιχνίδι κατά πάσα πιθανότητα θα κριθεί στη διαμεσολάβηση που θα κάνει η Μόσχα μεταξύ της Άγκυρας και της Δαμασκού.