Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επιβάλλεται σήμερα ως ο ισχυρός άνδρας του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τον θρίαμβό του στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες, ο οποίος του επιτρέπει να τιμήσει την υπόσχεσή του για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου.
Τα αποτελέσματα που είχαν δοθεί στη δημοσιότητα ως σήμερα το πρωί επιβεβαιώνουν την τάση που είχαν δώσει οι πρώτες εκτιμήσεις: ισχυρή πλειοψηφία για τους Συντηρητικούς, οι οποίοι έχουν να αποκτήσουν τόσο μεγάλο έλεγχο στο βρετανικό κοινοβούλιο από την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ. Σαρώνοντας εκλογικές περιφέρειες της εργατικής τάξης, οι οποίες ψηφίζουν παραδοσιακά εδώ και δεκαετίες Εργατικούς, οι Συντηρητικοί μπορούν πλέον να υλοποιήσουν το Brexit, το οποίο εγκρίθηκε από το 52% των Βρετανών το 2016, αλλά έκτοτε βρισκόταν σε αδιέξοδο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του BBCαπό τα μερικά αποτελέσματα, μετά την καταμέτρηση των ψήφων στις 649 εκλογικές περιφέρειες από τις 650, οι Τόρις φαίνεται να κερδίζουν τελικά 364 έδρες στην Βουλή των Κοινοτήτων έναντι 317 που είχαν το 2017. Οι έδρες του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, του Εργατικού, μειώνονται σε 203 έδρες (έναντι 262).
Οι Συντηρητικοί απέσπασαν μερικές δεκάδες θέσεις από τους Εργατικούς σε παραδοσιακά προπύργια των δεύτερων στην βόρεια και την κεντρική Αγγλία, όπου πολλοί είχαν ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ στο δημοψήφισμα του 2016. Επίσης σύμφωνα με τα μερικά αποτελέσματα τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα από το BBC, οι Συντηρητικοί συγκεντρώνουν ποσοστό 43,6% των ψήφων, το οποίο δείχνει ότι εξασφαλίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταφέρει να λάβει οποιοδήποτε βρετανικό κόμμα εδώ και δεκαετίες. Το Εργατικό Κόμμα αναμένεται να εξασφαλίσει 32,3%, σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά. Ο Κόρμπιν δήλωσε "απογοητευμένος" και σημείωσε ότι δεν σχεδιάζει να ηγηθεί των Εργατικών σε άλλες βουλευτικές εκλογές, ενώ η θέση του ως ηγέτης του κόμματος κρίνεται πλέον επισφαλής.
Απογοητευτικά ήταν επίσης τα αποτελέσματα για τους τασσόμενους κατά του Brexit Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι δεν κατάφεραν να αυξήσουν τα ποσοστά τους και να εξασφαλίσουν περισσότερες από τις 11 έδρες που έχουν παρά την προσχώρηση σε αυτούς βουλευτών του Συντηρητικού Κόμματος, ενώ η αρχηγός τους Τζο Σουίνσον δεν επανεξελέγη και επέρριψε την ευθύνη για το αποτέλεσμα αυτό σε ένα "κύμα εθνικισμού" στην Σκωτία και την Αγγλία. Σύμφωνα με ανακοίνωση του κόμματός της, που δόθηκε στη δημοσιότητα από το πρακτορείο ειδήσεων PA και άλλα μέσα ενημέρωσης, η Σουίνσον θα παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματός της.
Μεταξύ των νικητών των εκλογών αυτών ήταν και το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα (SNP) καθώς ενίσχυσε την παρουσία του στο κοινοβούλιο κατά 13 έδρες, εξασφαλίζοντας συνολικά 48, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, με την ηγέτη του Νίκολα Στέρτζον να δεσμεύεται για τη διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Σκωτίας..
Τζόνσον: Brexit μέχρι τις 31 Γενάρη «χωρίς αν, αλλά και ίσως»
Πανέτοιμος να προχωρήσει στο Brexit με την ισχυρή εντολή του βρετανικού λαού δήλωσε ο Μπόρις Τζόνσον λίγο μετά τις 9.00 το πρωί της Παρασκευής, στην πρώτη του ομιλία μετά τη σαρωτική νίκη των Συντηρητικών στις χθεσινές εκλογές της χώρας του.
Μιλώντας στο κοινό των υποστηρικτών των Τόρις που τον καταχειροκρότησαν, ο Βρετανός πρωθυπουργός τους συνεχάρη επειδή βοήθησαν να αποκτήσει το κόμμα τους τη μεγαλύτερη πλειοψηφία του από τη δεκαετία του '80. «Τα καταφέραμε» είπε με θριαμβευτικό ύφος ο Μπόρις Τζόνσον, λέγοντας ότι η χώρα θα μπορέσει τώρα να «φέρει εις πέρας το Brexit», που πλέον είναι η «αδιάψευστη, αδιαμφισβήτητη» απόφαση του βρετανικού λαού.
Όπως τόνισε ο Τζόνσον, το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών βάζει τέλος στην απειλή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος. Ο Βρετανός πρωθυπουργός μάλιστα έστειλε μήνυμα και σε έναν διάσημο ακτιβιστή κατά του Brexit, ο οποίος διαδηλώνει καθημερινά στο Ουέστμινστερ, ότι έφτασε η ώρα να... αφήσει κάτω το μεγάφωνό του.
Όπως υπογράμμισε, το Brexit θα έχει γίνει μέχρι τις 31 Γενάρη «χωρίς αν, αλλά και ίσως».
Απευθυνόμενος στους πολίτες της χώρας του που ψήφισαν για πρώτη φορά Συντηρητικούς, ο Μπόρις Τζόνσον τους ευχαρίστησε και ανέφερε με συγκίνηση ότι δεν θα θεωρήσει ποτέ δεδομένη την στήριξή τους. Επίσης δεσμεύθηκε ότι θα υλοποιήσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις.
O Βρετανός πρωθυπουργός εμφανίστηκε ενωτικός στην ομιλία του, τονίζοντας ότι οι Τόρις, φέρνοντας αλλαγές στη χώρα, πρέπει και οι ίδιοι να αλλάξουν. «Με αυτήν την ιστορική εντολή από το λαό πρέπει να ανταποκριθούμε στην πρόκληση και στις προσδοκίες του κόσμου», υπογράμμισε.
«Ας ξεμπερδεύουμε με το Brexit, αλλά πρώτα, φίλοι μου, ας φάμε πρωινό» είπε χαμογελαστός ο πληθωρικός πολιτικός, κλείνοντας την ομιλία του, μετά από μια αναμφίβολα επεισοδιακή βραδιά.
Κόρμπιν: Απογοητευτική βραδιά
Αμέσως μετά το exit poll ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν αντιμετώπισε εκκλήσεις να παραιτηθεί, αφού οι ίσες αποστάσεις που τήρησε στο θέμα του Brexit και η περιορισμένη προσωπική γοητεία του συνέβαλαν στην κατάρρευση των ποσοστών του κόμματος σε παραδοσιακά προπύργιά του και σ' αυτό που διαφαίνεται πως θα είναι η χειρότερη εκλογική ήττα Εργατικών εδώ και 84 χρόνια.
Μετά τις πιέσεις, ο Τζέρεμι Κόρμπιν ανακοίνωσε ότι δεν θα βρίσκεται στην ηγεσία των Εργατικών στις επόμενες εκλογές, τόνισε ωστόσο ότι θα διατηρήσει τη βουλευτική του ιδιότητα.
Στις δηλώσεις του εμφανίστηκε με το ηθικό του στο κατώτερο επίπεδο, κάνοντας λόγο για μία πολύ απογοητευτική βραδιά.
Ωστόσο αρνήθηκε να παραιτηθεί άμεσα από τη θέση του λέγοντας ότι θα μείνει επικεφαλής στις συζητήσεις για τον αντίκτυπο του αποτελέσματος και τις πολιτικές που το κόμμα των Εργατικών θα αποφασίσει για να προχωρήσει μπροστά.
Τι έδειξε το exit poll στις 10 το βράδυ
Αυτοδυναμία με διαφορά 86 εδρών φαίνεται να λαμβάνει ο Μπόρις Τζόνσον, σύμφωνα με τα πρώτα exit polls που δημοσιεύθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία. Βάσει των πρώτων εκτιμήσεων (σ.σ αφορά μόλις 140 εκλογικά κέντρα), οι Συντηρητικοί του διορισμένου πρωθυπουργού λαμβάνουν 368 έδρες και οι Εργατικοί 191 -ήτοι, 50 έδρες παραπάνω για τους Τόρις σε σχέση με τις εκλογές του 2017 και 70 λιγότερες οι Εργατικοί.
Ο εκπρόσωπος των συντηρητικών, Τζέιμς Κλέβερλι, κάλεσε τους ψηφοφόρους να επιδείξουν υπομονή, καθώς είναι πολύ νωρίς ακόμα για τα τελικά αποτελέσματα, που αναμένεται να αρχίσουν να ανακοινώνονται νωρίς το πρωί. «Παρά ταύτα οι αριθμοί είναι αριθμοί, και δείχνουν ότι κερδίζουμε» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα πάντα με το κοινό exit poll των BBC/ITV/SkyNews, το Σκωτικό Εθνικό Κόμμα λαμβάνει 55 έδρες και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες 13 έδρες. Χωρίς έδρα το Κόμμα του Brexit, του Νάιτζελ Φάρατζ, μία κρατάει το Πράσινο Κόμμα, ενώ τρεις έδρες φέρεται να λαμβάνει το Κόμμα της Ουαλίας (Plaid Cymru).
Δείτε τις διαφορές σε πίνακα, σε σχέση με τις εκλογές του 2017:
Βρυξελλες: κτίριο ευρωπαϊκού συμβουλίου. Με επιφωνήματα υποδέχτηκαν οι δημοσιογράφοι το γκάλοπ του BBC, του ITV και του Sky που δείχνουν ξεκάθαρη αυτοδυναμία των συντηρητικών του Μπόρις Τζόνσον. Το δείπνο των 27 συνεχίζεται.Τι θα γίνει με το BRexit;Οριστική έξοδος στις 31/01/20; pic.twitter.com/JT3i6EOlOB
Ήταν οι τρίτες γενικές εκλογές που διεξήχθησαν από το 2015 και οι πρώτες εδώ και 100 ολόκληρα χρόνια που έλαβαν χώρα τον μήνα Δεκέμβριο. Παρόλο που ο Μπόρις Τζόνσον έθεσε ως βασικό του προεκλογικό ζήτημα την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπήρξαν και άλλα θέματα που καθόρισαν την ψήφο των Βρετανών πολιτών. Ανάμεσά τους το ζήτημα της χρηματοδότης του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας
Παρόλο που λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών και της βροχόπτωσης σε κάποιες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, υπήρξαν φόβοι ότι το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές θα ήταν χαμηλό, οι Βρετανοί πολίτες προσήλθαν στις κάλπες.
Την ίδια στιγμή που οι Βρετανοί πολίτες ψήφιζαν για την επόμενη κυβέρνηση της χώρας στις Βρυξέλλες ελάμβανε χώρα το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2019, το οποίοι θα αποφάσιζε, μεταξύ άλλων, για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, την Πράσινη Συμφωνία που προτείνει η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν και για την στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία. Και όλα αυτά χωρίς να υπάρχει εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να αποχωρήσει από την ΕΕ τον ερχόμενο Φεβρουάριο, τριάμισι χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το Brexit.
Η πλειοψηφία που εξασφάλισε ο Μπόρις Τζόνσον ενδέχεται να επιταχύνει τις διαδικασία αποχώρησης της χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία ένα δεν υπάρξει συμφωνία θα συμβεί de facto και de jure την 1η Φεβρουαρίου 2020.
Οι επόμενοι σταθμοί μετά τις εκλογές
Πρόσω ολοταχώς για Brexit στις 31 Ιανουαρίου
Τα σενάρια για τις εξελίξεις, πλέον, είναι τα εξής, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ: ο Τζόνσον τώρα φαίνεται πως θα αποκτήσει μια πλειοψηφία βουλευτών, οι οποίοι έχουν όλοι δεσμευθεί να εγκρίνουν τον συμβιβασμό. Έτσι, αναμένεται να τους υποβάλει τη συμφωνία πριν από τις χριστουγεννιάτικες διακοπές του Κοινοβουλίου, ώστε το Brexit να μπορέσει να πραγματοποιηθεί στις 31 Ιανουαρίου 2020, έπειτα από τρεις αναβολές.
Η λεπτομερής εξέταση του κειμένου δεν αναμένεται πάντως να αρχίσει παρά στις αρχές Ιανουαρίου στη Βουλή των Κοινοτήτων και μετά στη Βουλή των Λόρδων, που αποτελείται από μη αιρετά μέλη. Για να τεθεί σε ισχύ, η συμφωνία πρέπει επίσης να επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η συμφωνία αποχώρησης προβλεπει τους όρους του διαζυγίου ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ έπειτα από 47 χρόνια ενός πολυτάραχου γάμου, σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των πολιτών και τον σεβασμό των οικονομικών δεσμεύσεων. Προβλέπει επίσης μια μεταβατική περίοδο μέχρι το τέλος του 2020 και διευθετεί το πρόβλημα του συνόρου ανάμεσα στη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, μέλος της ΕΕ.
Το κείμενο συνοδεύεται από μια πολιτική δήλωση, που καθορίζει το περίγραμμα της μελλοντικής σχέσης ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εμπορικές διαπραγματεύσεις
Το Brexit δεν θα αλλάξει τίποτε άμεσα λόγω της μεταβατικής περιόδου, στη διάρκεια της οποίας οι Βρετανοί θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και να επωφελούνται απ' αυτούς, ώστε να αποφευχθεί μια βίαιη ρήξη.
Ο Μπόρις Τζόνσον διαβεβαιώνει πως θα καταφέρει να συνάψει μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ, η οποία είναι μακράν ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου, μέχρι το τέλος αυτής της μεταβατικής περιόδου, στις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Όμως πολλοί ειδικοί εκτιμούν πως το χρονοδιάγραμμα αυτό είναι πολύ σφιχτό για να γίνει η διαπραγμάτευση μιας τέτοιας συμφωνίας και ακόμη περισσότερο για να επικυρωθεί η συμφωνία αυτή. Η μεταβατική περίοδος μπορεί να παραταθεί για ένα ή δύο χρόνια, όμως το Λονδίνο οφείλει να το ζητήσει πριν από την 1η Ιουλίου 2020. Αν ο Μπόρις Τζόνσον αρνηθεί να το κάνει, όπως έχει αφήσει να εννοηθεί, μπορεί να υπάρξει έξοδος χωρίς συμφωνία, με εν δυνάμει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες.
Οι επόμενοι σταθμοί μετά τις εκλογές
Ακολουθούν οι ημερομηνίες των επόμενων μεγάλων σταθμών στη μακρά και κοπιώδη διαδικασία του Brexit μετά τη νίκη του Συντηρητικού Κόμματος του βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, σύμφωνα με το exit poll.
-- 13 Δεκεμβρίου: μια νέα κυβέρνηση
Αν τα επίσημα αποτελέσματα επιβεβαιώσουν τη δημοσκόπηση στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων η οποία δίνει το Συντηρητικό Κόμμα νικητή με απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Μπόρις Τζόνσον θα πάει κατ' ευθείαν στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ για να πάρει και πάλι πρωθυπουργική εντολή από τη βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ.
-- 17 Δεκεμβρίου: νέα σύνοδος του κοινοβουλίου
Οι νεοεκλεγέντες βουλευτές στη Βουλή των Κοινοτήτων θα επιλέξουν τον «speaker» τους (πρόεδρο). Κατά πάσα πιθανότητα θα ανανεώσουν τη θητεία του Λίντσεϊ Χόιλ, ο οποίος είχε εκλεγεί λίγο πριν από τη λήξη της τελευταίας κοινοβουλευτικής συνόδου ως διάδοχος του Τζον Μπέρκοου.
Θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των 650 βουλευτών.
-- 19 Δεκεμβρίου: η ομιλία της βασίλισσας
Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι τις εκλογές, θα ανακοινώσει γρήγορα το νομοθετικό χρονοδιάγραμμά του με την ομιλία της βασίλισσας.
Σύμφωνα με την παράδοση, η βασίλισσα θα διαβάσει τον κατάλογο των νομοθετικών κειμένων που ο Τζόνσον ελπίζει να θέσει σε εφαρμογή στη διάρκεια τελετής ενώπιον της μη αιρετής άνω βουλής του βρετανικού κοινοβουλίου, της Βουλής των Λόρδων.
Δεδομένου ότι η προηγούμενη ομιλία της βασίλισσας ήταν τον Οκτώβριο και εξαιτίας της εγγύτητας των Χριστουγέννων, προβλέπεται ένα πιο ελαφρύ πρόγραμμα, χωρίς βασιλικά διάσημα ούτε ιππικό.
-- 31 Ιανουαρίου: Brexit
Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου, ημερομηνία που έχει ήδη αναβληθεί τρεις φορές μετά το δημοψήφισμα του 2016.
Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι την απόλυτη πλειοψηφία, θα επιδιώξει να έχει υιοθετηθεί μέχρι τότε από το κοινοβούλιο η συμφωνία διαζυγίου, την οποία διαπραγματεύθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να εξασφαλίσει μια ήπια έξοδο.
-- 1η Ιουλίου: καταληκτική ημερομηνία για ενδεχόμενη παράταση της μεταβατικής περιόδου
Μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, η χώρα θα εισέλθει σε μια μεταβατική φάση στην οποία οι σχέσεις της με τους 27 θα παραμείνουν οι ίδιες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Η προθεσμία αυτή πρέπει να επιτρέψει στα δύο μέρη να συνάψουν μια νέα σχέση όσον αφορά το εμπόριο και την ασφάλεια. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί επίσης να θελήσει να παρατείνει αυτή την περίοδο για ένα ή δύο χρόνια, όμως οφείλει να ενημερώσει την ΕΕ για το σχετικό αίτημά του πριν από την 1η Ιουλίου.
-- 31 Δεκεμβρίου: τέλος της μεταβατικής περιόδου
Πρόκειται για το τέλος των δεσμών ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο όπως υπήρξαν επί 47 χρόνια. Χωρίς νέα συμφωνία ή παράταση της μεταβατικής περιόδου, το εμπόριο και οι μεταφορές, μεταξύ άλλων, κινδυνεύουν με μεγάλες αναταράξεις.
Οι επόμενοι σταθμοί μετά τις εκλογές