Καταρχήν συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας για τον αγωγό φυσικού αερίου

Η Ρωσία και η Ουκρανία κατέληξαν σήμερα σε μια "καταρχήν συμφωνία" στο θέμα της διέλευσης μέσω Ουκρανίας του ρωσικού φυσικού αερίου που προορίζεται για την Ευρώπη, με τις δύο πλευρές να έχουν κοπιάσει μήνες για την επίτευξη της συμφωνίας προτού εκπνεύσει το συμβόλαιο στις 31 Δεκεμβρίου.

«Υπάρχει μια καταρχήν συμφωνία, τώρα πρέπει να συζητηθεί στις πρωτεύουσες», τη Μόσχα και το Κίεβο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Μάρος Σέφκοβιτς, μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που συμμετείχε σήμερα στο Βερολίνο στην τριμερή διαπραγμάτευση μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κανένα διευκρινιστικό στοιχείο δεν έχει γίνει γνωστό για το περιεχόμενο της συμφωνίας.

Ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ χαιρέτισε από την πλευρά του μια «πολύ παραγωγική εργασία» διαπραγμάτευσης, η οποία αναμένεται να υλοποιηθεί «πολύ σύντομα».

Ο χρόνος πιέζει για μια συμφωνία πριν από την εκπνοή του υφιστάμενου συμβολαίου, στα τέλη Δεκεμβρίου.

Καθώς δοκιμάστηκαν από τις ρωσο-ουκρανικές αντιπαραθέσεις για το φυσικό αέριο τη δεκαετία του 2000, οι ενδιαφερόμενες ευρωπαϊκές χώρες γέμισαν τις δεξαμενές τους με φυσικό αέριο, συνεπώς οι επιπτώσεις μιας διακοπής της διέλευσης δεν θα ήταν αισθητές.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δηλώσει σήμερα το πρωί ότι πίστευε πως θα επιτυγχανόταν μια συμφωνία. «Θα καταβάλουμε προσπάθειες ώστε η ουκρανική πλευρά να ικανοποιηθεί και οι ευρωπαίοι καταναλωτές μας να καθησυχάσουν», δήλωσε κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνέντευξης Τύπου.

Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας έχουν επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό από το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία και την έναρξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία. Αυτό το δυσμενές κλίμα επηρεάζει την πρόοδο των διαπραγματεύσεων μεταξύ του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom και του ουκρανικού Naftogaz.

Και το υφιστάμενο συμβόλαιο είχε υπογραφεί στο τέλος μιας προηγούμενης κρίσης φυσικού αερίου, που είχε επηρεάσει την τροφοδοσία της Ευρώπης στις αρχές του 2010.

Παρότι η Ευρώπη συνεχίζει να εξαρτάται πολύ από το ρωσικό φυσικό αέριο (35% της κατανάλωσης) εξαρτάται πολύ λιγότερο από τη διέλευσή του μέσω Ουκρανίας, η οποία μειώθηκε κατά 40% τα τελευταία 15 χρόνια, έπειτα από δύο ρωσο-ουκρανικές διενέξεις για το φυσικό αέριο (2006, 2009).

Η Ρωσία και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με τη Γερμανία επικεφαλής, κατασκεύασαν αγωγούς φυσικού αερίου παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Τον Σεπτέμβριο του 2011, ο αγωγός Nord Stream άρχισε να λειτουργεί, κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, συνδέοντας τα ρωσικά κοιτάσματα φυσικού αερίου με τη γερμανική ακτή. Ο δίδυμος του αγωγός αναμένεται να εγκαινιαστεί στις αρχές του 2020.

Τα προβλήματα της διέλευσης ρωσικού φυσικού αερίου άρχισαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς η Ρωσία χρησιμοποιούσε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου ως ένα «όπλο» κατά του Κιέβου, διακόπτοντας τον εφοδιασμό του το φθινόπωρο ή τον χειμώνα (1992, 1993, 1994).